Dagblaðið Vísir - DV - 11.08.2010, Blaðsíða 8

Guðrún Ebba Ólafsdóttir, dóttir Ól-
afs Skúlasonar, biskups Íslands, hef-
ur óskað eftir áheyrn kirkjuráðs,
æðsta framkvæmdavaldi þjóðkirkj-
unnar. Samkvæmt heimildum DV sat
Guðrún Ebba fund með Karli Sigur-
björnssyni biskupi Íslands snemma
árs 2009. Á vormánuðum 2009 sendi
hún svo bréf sem var stílað á biskup
þar sem hún óskaði eftir fundi. Er-
indinu var enn ósvarað ári síðar, þeg-
ar hún ítrekaði beiðnina og sendi þá
bréf á kirkjuráð, þann 27. maí 2010.
Kirkjuráð setti erindið strax á dag-
skrá næsta fundar ráðsins sem var
haldinn dagana 23. og 24. júní, en
séra Kristján Björnsson sem situr í
ráðinu segir að vegna fjölda mála á
dagskrá hafi ráðið ekki komst yfir er-
indi Guðrúnar Ebbu og því frestað af-
greiðslu þess fram til næsta fundar,
sem haldinn verður í næstu viku. Í
fundargerð segir hins vegar að ákveð-
ið hafi verið að boða Guðrúnu Ebbu
á fund ráðsins, en enn hefur það ekki
verið gert.
Biskup neitar að svara
DV hefur óskað eftir því að fá afrit
af bréfinu með vísan í upplýsinga-
lög. Ragnhildur Benediktsdóttir,
skrifstofustjóri á biskupsstofu, hefur
hafnað þeirri beiðni fyrir hönd bisk-
ups. Synjunarbréfið frá Ragnhildi var
einnig sent á aðra starfsmenn bisk-
upsstofu, þá Árna Svan Daníelsson,
Ragnhildi Bragadóttur og Halldór
Reynisson. Þegar óskað var eftir svör-
um frá biskupi neitaði hann að taka
símann. Þess í stað sat séra Halldór
Reynisson fyrir svörum þar sem hann
var á fréttavakt biskupsstofu. Hall-
dór sagði að það væri nokkuð ljóst
að hvorki biskup né aðrir kirkjunnar
menn myndu tjá sig um málið og það
væri sama hvort blaðamaður reyndi
að ná tali af Pétri eða Páli eða hverj-
um sem væri, opinber stefna kirkj-
unnar væri að ræða ekki opinberlega
um málið.
Berst fyrir börnin
Blaðamaður hafði þá samband við
séra Halldór Gunnarsson, sóknar-
prest í Holti, sem andvarpaði yfir er-
indinu, baðst undan því að svara fyrir
það og vísaði á biskupsstofu. Það hvíl-
ir því mikil leynd yfir erindi Guðrún-
ar Ebbu og því hvernig kirkjan ætlar
að mæta henni. Samkvæmt heimild-
um DV fer Guðrún Ebba meðal ann-
ars fram á að kirkjan horfist í augu við
óþægileg mál og læri af þeim. Það sé
ólíðandi að menn sem hafi slíka slóð
á bakinu geti komist til metorða inn-
an kirkjunnar sem og annars stað-
ar, en allavega fjórar konur sökuðu
Ólaf föður hennar um kynferðis-
brot. Guðrún Ebba hefur lengi
sinnt óeigingjörnu starfi þar sem
hún hefur barist fyrir réttind-
um barna og kvenna sem verða
fyrir ofbeldi og sinnt forvarnar-
starfi gegn kynferðisofbeldi sem
meðstjórnandi samtakanna Blátt
áfram.
Hrökklaðist úr landi
Guðrún Ebba er ekki fyrsta konan
til þess að óska eftir áheyrn kirkju-
ráðs. Eins og komið hefur fram í fjöl-
miðlum fékk Sigrún Pálína Ingvars-
dóttir áheyrn ráðsins 19. júní 2009, en
árið 1996 sakaði hún Ólaf um nauðg-
unartilraun. Málið vakti mikla athygli
á Íslandi og í kjölfar ásakana
hennar gáfu aðrar konur
sig fram og sökuðu bisk-
up um kynferðislega
áreitni. Biskup kærði
málið til saksóknara
og sagði sakaráburð
vega að friðhelgi
einkalífs hans og
æru. Ríkissak-
sóknari vísaði
málinu frá, en
skömmu áður
hafði biskup ákveðið að afturkalla
kæruna. Í kjölfarið hrökklaðist Sigrún
Pálína úr landi og settist að í Dan-
mörku.
Guðrún Ebba studdi
Sigrúnu Pálínu
Samkvæmt heimildum DV var ein
ástæðan fyrir því að Guðrún Ebba sat
áðurnefndan fund með biskupi vilji
til þess að sýna stuðning við Sigrúnu
Pálínu. Í kjölfarið bað Karl „þær kon-
ur og börn, sem brotið hefur verið á af
hálfu starfsmanna og þjóna kirkjunn-
ar fyrirgefningar á þeirri þjáningu og
sársauka sem þau hafa liðið,“ í setn-
ingarræðu sinni við upphaf presta-
stefnu Íslands í fyrra. Við sama tæki-
færi sagði hann að kirkjuþing hefði
sett starfsreglur um meðferð kynferð-
isbrotamála í kirkjunni. Þær reglur
voru kynntar Sigrúnu Pálínu á fundi
kirkjuráðs, þar sem hún var einnig
beðin afsökunar á þeim sársauka sem
hún hefur þurft að þola.
Séra Halldór vék sér
undan fundinum
Séra Halldór í Holti sat einnig í kirkju-
ráði þegar Sigrún Pálína mætti á fund
ráðsins ásamt eiginmanni sínum,
börnum og vinum, en Halldór Gunn-
arsson óskaði eftir að víkja sæti þegar
mál hennar var tekið fyrir. Séra Anna
Sigríður mætti því fyrir hans hönd.
Aðspurður segir hann ástæðuna vera
þá að hann hafði þegar kynnt sér mál
Sigrúnar Pálínu og lýst því yfir að hann
tryði orðum hennar. Móðir hans var
ein af þeim sem tóku á móti Sigrúnu
Pálínu og aðstoðuðu hana og þegar
séra Ólafur var settur biskup gerði hún
honum grein fyrir þessu atviki. Frá-
sögnin fannst honum svo ótrúleg að
hann gat ekki trúað henni, ekki fyrr en
Sigrún Pálína steig sjálf fram og sagði
sína sögu. Eftir það gat hann ekki ann-
að en trúað henni. Því hafi hann ekki
átt erindi á þennan fund. Hann segist
aftur á móti ekki þekkja til málsins sem
Guðrún Ebba vill taka fyrir og ætlar sér
að sitja þann fund.
Skimað fyrir kynferðis-
brotamönnum
Kristján sat aftur á móti þennan fund
með Sigrúnu Pálínu og sagði að ráð-
ið hefði átt mjög gagnlegar samræður
við hana. „Við lögðum fyrir hana er-
indi þar sem við kynntum fyrir henni
hvað kirkjan er að gera í kynferðis-
brotamálum. Eitt af því er skimum
sem menn eru skikkaðir í þannig að
hægt sé að koma í veg fyrir að menn
sem starfi með börnum séu kynferðis-
brotamenn. Það var ákvörðun kirkju-
ráðs að gera það. Þá var sett upp nefnd
eða fag ráð sem á að fara strax af stað
og vera til stuðnings fyrir þá sem kæra
slík mál innan kirkjunnar eða ef grun-
ur liggur fyrir. Fagráðið var starfandi á
síðasta ári og það reyndi heldur betur
á það þegar þetta mál kom upp fyrir
austan. Ráðið á að tryggja það að það
guggni enginn á því að kæra og veita
viðkomandi stuðning í gegnum þetta
ferli, vísa viðkomandi á það hvert hægt
er að leita eftir aðstoð og úrlausn mála.
Fagráðið á ekki og getur ekki rannsak-
að málin. Kirkjan er aftur á móti að
gera allt sem hún getur til þess að ná
til fólks sem hefur lent í svona málum.“
„Svo sorglegt að það
tekur engu tali“
Hann segir hinsvegar ekki hægt að
stjórna því hver verði biskup, því hann
sé kosinn af prestum og leikmönnum.
Þá sé ekki hægt að setja reglur um það
hvaða kröfur menn þurfi að uppfylla
til að geta gegnt embætti biskups, en
í Nýja testamentinu sé kveðið á um að
menn séu lýtalausir. „Því miður hef-
ur það samt gerst að menn sem hafa
misnotað konur eða börn hafi komist
til valda. Það hefur gerst í stofnunum
úti um allan heim og er svo sorgleg að
það tekur engu tali. Það virðist vera að
menn geti blekkt sér leið inni í emb-
ættið eða villt á sér heimildir. Ég hefði
talið að stuðningsmenn myndu ganga
úr skugga um það hver maðurinn væri
og teldu sig þekkja hann ansi vel áður
en þeir tækju ákvörðun um að styðja
hann.“
Vildi Ólaf út
Hann segir jafnframt að á þeim tíma
sem þessi mál komu upp varðandi
Ólaf hafi kirkjan ekki haft burði til þess
að takast á við þau. „Ég var sjálfur orð-
inn prestur á þessum tíma og lagði til
að Ólafur viki úr embætti. Þetta var
mjög skrýtinn tími sem kirkjan gekk í
gegnum. Hún hafði ekki sömu tæki til
að bregðast við svona málum og hún
hefur núna því hún hafði ekki farið í
gegnum sömu umræðu. Umræðan
var sársaukafull þó að hún hafi verið
mikilvæg til þess að ná friði og sátt og
taka skref í átt að fyrirgefningu. Og þó
að kirkjuráð hafi ekki sama tilskipun-
arvald og biskup þá finn ég fyrir því
hvað ábyrgðin er mikil. Það víkur sér
enginn undan því, það skal ekki ger-
ast.“
Biður um þolinmæði
„Annars hef ég ekki verið í sambandi
við Guðrúnu Ebbu, en ég geri ráð fyr-
ir því að kirkjuráð muni mæta hennar
óskum. Kirkjuráð er reyndar fjölskip-
að vald þannig að ég ræð þessu ekki
einn, kirkjuráð mun taka sameigin-
lega ákvörðun. Kirkjuráð er reyndar
svifasein stofnun og ég vona að það
missi enginn þolinmæðina áður en
það gerist. Þetta er gamalt mál sem á
að taka upp aftur, þó að það hafi ver-
ið ákveðinn undanfari í því að Sigrún
Pálína kom á fund okkar í fyrra. Það
ætti því að vera öllum ljóst að kirkjan
líður ekki kynferðisofbeldi, hún gerir
það ekki og mun ekki gera það.“
8 fréttir 11. ágúst 2010 miðvikudagur
KirKjan leynir bréfi
bisKupsdóttur
Samkvæmt heimildum DV studdi Guðrún Ebba Ólafsdótt-
ir, dóttir Ólafs Skúlasonar, fyrrum biskups Íslands, Sigrúnu
Pálínu Ingvarsdóttur þegar Sigrún Pálína óskaði eftir áheyrn
Kirkjuráðs vegna ásakana sinna um að Ólafur hafi beitt hana
kynferðisofbeldi. Hún fékk bæði áheyrn og afsökunarbeiðni. Nú
hefur Guðrún Ebba einnig óskað eftir áheyrn Kirkjuráðs. Mikil
leynd ríkir yfir efni bréfsins.
InGIBjörG döGG kjartanSdÓttIr
blaðamaður skrifar: ingibjorg@dv.is
Vildi Ólaf út SéraKristjánBjörnssonsituríkirkjuráðiogsegir
ráðiðhafaáttgagnlegtsamtalviðSigrúnuPálínuIngvarsdóttur
fyrirárisíðan.HúnsakaðiÓlafSkúlasonbiskupumkynferðis-
ofbeldiásínumtímaogvarbeðinafsökunarafkirkjuráði.
Sakaður um ofbeldi AllavegafjórarkonursökuðuÓlafSkúlasonbiskupum
kynferðisofbeldi.Núhefurdóttirhansóskaðeftirfundimeðkirkjuráði.Leyndríkiryfir
erindinuentaliðeraðerindiðséaðhvetjakirkjunatilþessaðlæraafóþægilegum
málumogkomaívegfyriraðofbeldismenngetikomisttilmetorða.Samkvæmt
heimildumstuddihúnSigrúnuPálínuþegarhúnsóttisteftirsáttumviðkirkjuna.
neitar að svara Láaðgerðarlausábréfifráhenniáðurenhúnítrekaðiárisíðarósksína
umfundmeðkirkjuráði.
Guðrún Ebba Ólafsdóttir Hefur
skrifaðkirkjunnibréf.