Dagblaðið Vísir - DV - 01.09.2010, Blaðsíða 8

8 fréttir 1. september 2010 miðvikudagur
Þorvaldur Gylfason, prófessor í hag-
fræði, segir að með aðstoð Alþjóða-
gjaldeyrissjóðsins og Norðurlanda
og gjaldeyrishafta hafi krónunni ver-
ið forðað frá enn frekara gengisfalli
en annars hefði orðið. Þetta hafi lagt
grunninn að ströngu aðhaldi í fjár-
málum ríkisins. Hvort tveggja hefði
getað mistekist með alvarlegum af-
leiðingum.
Hins vegar segist Þorvaldur nú telja
að gjaldeyrishöftum verði haldið leng-
ur uppi en var áætlað í fyrstu. Hann
spáir því að þau geti varað í allt að fjög-
ur ár í stað tveggja eins og upphaflega
var áætlað. Í Peningamálum Seðla-
banka Íslands sem kom út í ágúst var
álitið að dómur Hæstaréttar um ólög-
mæti gengistryggðra lána gæti valdið
því að fresta þyrfti afnámi haftanna. Þá
ríkir mikil óvissa um hvað gerist verði
höftin afnumin, en þó er talið afar lík-
legt að gengið falli á ný.
Icesave óleyst
Þorvaldur segir bágt ástand stjórn-
málanna hafa seinkað framgangi efna-
hagsáætlunarinnar. Þar muni mestu
um töfina sem hafi orðið á lausn Ic-
esave-málsins og kröfu ríkisstjórna,
þar á meðal á Norðurlöndum, um að
íslensk stjórnvöld standi við skuld-
bindingar sínar. „Hætti Norðurlöndin
stuðningi sínum, þarf annaðhvort að
leggja áætlunina á ís með tilheyrandi
hættu á gengisfalli krónunnar á ný eða
semja enn strangari aðhaldsáætlun,
þar sem auknar álögur á fólk og fyr-
irtæki myndu þurfa til að fylla skarð-
ið, sem brotthvarf Norðurlanda skildi
eftir sig. Það er ekki auðvelt hlutskipti
fyrir fjármálaráðherrann að þurfa
að kljást í eigin flokki við óraunsæja
ábyrgðarleysingja, sem vilja helzt slíta
samstarfinu við Aþjóðagjaldeyrissjóð-
inn og Norðurlönd án þess þó að skila
lánsfénu,“ segir hann.
Þorvaldur segir töfina stranda á
því að stjórnvöldum hafi ekki tekist
að sannfæra almenning um nauðsyn
þess að leysa málið með samning-
um. „Góður stjórnmálamaður getur
snarað sér inn á óvinveittan fund og
snúið honum á sitt band, sé málstað-
urinn góður. Málsvarar ríkisstjórn-
arinnar virðast ekki búa yfir þessum
hæfileika. Það sést einnig í Evrópu-
málinu, þar sem þingmeirihlutinn,
sem samþykkti umsókn um aðild árið
2009, hefur reynst ófær um að laða
meiri hluta kjósenda til fylgis við inn-
göngu Íslands í Evrópusambandið og
upptöku evrunnar í stað steindauðrar
krónu,“ segir hann.
Lífskjör langt á eftir
Steingrímur J. Sigfússon fjármála-
ráðherra birti í síðustu viku nokkrar
greinar undir yfirskriftinni „Landið
tekur að rísa“ þar sem hann segir efna-
hagsbata hafa orðið meiri og skjótari
en hafi verið áætlað. „Þótt landsfram-
leiðsla fari nú aftur vaxandi, hefur
kaupmáttur þjóðartekna dregizt mjög
saman, svo að þess getur orðið langt
að bíða, að lífskjör almennings á Ís-
landi verði aftur sambærileg við lífs-
kjör í Danmörku og Svíþjóð. Það er
þungbær tilhugsun. Fjármálaráðherra
líkt og stjórnmálastéttin eins og hún
leggur sig virðist ekki hafa fullan skiln-
ing á nauðsyn þess að ganga lengra í
umbótaátt en kveðið er á um í áætl-
uninni. Efnahagsáætlunin snýst um
nauðsynlegar lágmarksaðgerðir. Rík-
isstjórnin þyrfti að réttu lagi að ganga
mun lengra en svo, með uppskurði og
löngu tímabærum skipulagsumbót-
um í atvinnulífinu og stjórnsýslunni,“
segir hann.
Arður af auðlindum
Þorvaldur segir Steingrím sjá ljósið of
seint af hagkvæmni þess að arður af
sameiginlegum auðlindum verði vax-
andi hluti ríkistekna á komandi árum
og áratugum. „Hann hefur aldrei ljáð
máls á eðlilegri gjaldtöku fyrir afnot
útgerðarinnar af sameignarauðlind
þjóðarinnar til sjós. Hann hefur þvert
á móti verið allur á bandi útgerðar-
manna. Og nú býst ríkisstjórnin til að
svíkjast aftan að eigin málefnasamn-
ingi með því að hverfa frá fyrningu
aflaheimilda. Ferill beggja stjórnar-
flokkanna er varðaður svikum í þessu
máli og mörgum öðrum,“ segir Þor-
valdur.
Þorvaldur Gylfason, prófessor í hagfræði við Háskóla Íslands, segir langvinn gjaldeyr-
ishöft geta orðið mjög skaðleg fyrir ríkið. Þau hafi átt að vera uppi í tvö ár en virðast
nú verða í þrjú til fjögur ár. Hann segir afnám gjaldeyrishafta hafa tafist vegna bágs
ástands í stjórnmálalífinu á Íslandi.
Haftastefna
í fjögur ár
RóbeRt hLynuR bALduRsson
blaðamaður skrifar: rhb@dv.is
Ferill beggja stjórnarflokk-
anna er varðaður svik-
um í þessu máli og
mörgum öðrum.
Krafist lausnar Icesave Þorvaldur
Gylfasonprófessorsegirstjórn-
völdumhafamistekistaðsannfæra
almenningumnauðsynþessaðleysa
Icesave-deilunameðsamningum.
eyrún Linnet segir að heimafæðingar séu ekki hættulegar:
Tókámótieiginbarni
Eyrún Linnet fæddi barn heima hjá
sér án ljósmóður og tók sjálf ein á móti
barninu í október í fyrra. Hún eignað-
ist lítinn heilbrigðan dreng, en segist
þó engin hetja. „Þó að það væri merki-
leg upplifun fyrir mig sjálfa var það alls
ekkert fréttaefni eða hetjudáð,“ segir
Eyrún um fæðinguna. „Fæðing er nátt-
úruleg og í langflestum tilfellum skap-
ast ekkert hættuástand þegar barn
fæðist, sér í lagi þegar fæðing geng-
ur jafn hratt og vel fyrir sig og gerðist í
Kópavoginum.“ Eyrún vitnar þar í frétt
DV af Ragnheiði Pálsdóttur sem gerði
sér lítið fyrir og tók á móti barni ná-
grannakonu sinnar Sigitu Andrijauski-
ene um liðna helgi.
Eyrún var ein heima hjá sér þann
29. október fyrir ári. Hún hafði áætlað
heimafæðingu með ljósmóður sinni
Kristbjörgu Magnúsdóttur en gangur
fæðingarinnar var svo hraður að hún
þurfti að taka á móti barninu sjálf. Ey-
rún fæddi heilbrigðan dreng í stand-
andi stöðu inni á baðherbergi heimil-
is síns. „Ég fann fyrir kollinum og tók
utan um hann. Naflastrengurinn var
vafinn einu sinni lauslega um háls-
inn og ég losaði hann. Svo hélt ég við
öxlina og bakið þegar hann kom út
og setti hann svo upp að brjósti mér.“
Ljósmóðirin kom svo þremur mínút-
um seinna og saumaði mig og vigtaði
og mældi drenginn.“
Eyrúnu var brugðið við fréttir af
fæðingu þar sem grannkona tók á móti
barni nágrannakonu sinnar og fannst
óþarfi að hræða konur frá fæðingu
heima við. Alvitað væri að svokallað-
ar steypifæðingar þar sem gangur fæð-
ingarinnar er hraður væru oftast nær
alveg hættulausar. Þar að auki væri
naflastrengurinn oft vafinn lauslega
um háls barnsins. kristjana@dv.is
ekkert mál
að fæða
heima Eyrún
ogsonur
hennarGísli
Jósefsson.
fann heitt vatn
Björn Kristjánsson bóndi á Efstal-
andi í Ölfusi lét bora eftir heitu vatni
rétt hjá íbúðarhúsi sínu á jörðinni.
Borunin hafði heldur betur árangur
því upp úr holunni streymir heitt
vatn til að kynda um 400 hús, að
því er fram kom á vef RÚV. Á jörð-
inni er rekin ferðaþjónusta og veit-
ingastðurinn Básinn og Víkingaskál-
inn. Heita vatnið fannst á um 1.200
metra dýpi.
Háar skuldir
Skuldir Álftaness eru fimm sinnum
hærri en tekjurnar og skuldir Reykja-
nesbæjar og Voga eru fjórfallt hærri
en árstekjur þeirra. Nái hugmyndir
fram að ganga um að lög verði sett
á sveitarfélög um að þau megi ekki
skuldsetja sig meira en sem nemur
150 prósent af árstekjum sínum, er
ljóst að skuldsettustu sveitarfélög
landsins eru langt frá því að ná því
marki. Öll skuldsettustu sveitarfé-
lög landsins eiga í viðskiptaum við
félagið Fasteign
Hróp gerð að
jóni ásgeiri
Mótmælendur gerðu hróp og köll að
Jóni Ásgeiri Jóhannessyni, fyrrver-
andi forstjóra Baugs, þegar hann átti
leið um Lækjargötu og neyddist til
að stöðva bíl sinn á rauðu ljósi. Mót-
mæli stóðu yfir fyrir utan stjórnar-
ráðið, en um 10-11 mótmælendur
hentu brauði, rúnstykkjum og bakk-
elsi í stjórnarráðið. Á meðan Jón Ás-
geir beið á rauðu ljósi rétt hjá Stjórn-
arráðinu jusu þeir ókvæðisorðum
yfir hann, þar til hann gat haldið leið
sinni áfram á grænu ljósi.
Mikið tap
Olíufélagið N1 hf tapaði 191 milljón
króna eftir skatta á fyrri hluta ársins.
Á sama tímabili í fyrra hagnaðist
félagið um 474 milljónir króna. N1
skýrir þennan neikvæða viðsnúning
í rekstri félagsins með því að veru-
legur samdráttur hafi orðið í elds-
neytissölu og að bensínverðstríð hafi
geisað vikum saman. Rekstrarhorfur
félagsins eru sagðar erfiðar vegna
óvissu í efnahagsmálum. Bókfært
verð eigna félagsins nam 25,7 millj-
örðum króna, en heildarskuldir voru
um 19,3 milljarðar.