Dagblaðið Vísir - DV - 08.04.2011, Qupperneq 27

Erlent | 27Helgarblað 8.–10. apríl 2011
José Socrates, forsætisráðherra Portú-
gal, tilynnti þjóð sinni í sjónvarps-
ávarpi á miðvikudagskvöld, að bráða-
birgðaríkisstjórn landsins hefði skilað
inn beiðni til framkvæmdastjórnar
Evrópusambandsins um efnahags-
legar björgunaraðgerðir. Undanfarna
mánuði hefur Socrates hafnað því
með öllu að Portúgalar þyrftu á efna-
hagslegri aðstoð að halda en nú er
ljóst að það voru aðeins orðin tóm.
Portúgal er þar með þriðja aðildar-
ríki ESB sem sækist eftir björgunarað-
gerðum, en áður hafa bæði Grikkland
og Írland þegið slíka aðstoð.
Óumflýjanlegt
Socrates sagði í ávarpi sínu til
þjóðarinnar að ákvörðunin um að
leita á náðir ESB um efnahagsað-
stoð hefði ekki verið auðveld. „Ég
hef reynt allt, en nú er svo komið
að ef við tökum ekki þessa ákvörð-
un erum við að taka meiri áhættu
fyrir land okkar en ella. Við stönd-
um á alvarlegum tímamótum og
ástandið gæti versnað ef ekkert er
að gert. Ákvörðunin er tekin með
þjóðarhagsmuni í huga.“
José Manuel Barroso, forseti
framkvæmdastjórnar ESB, sendi
frá sér yfirlýsingu á fimmtudag þar
sem hann sagði að Socrates hefði
sent inn formlega beiðni um að-
stoð kvöldið áður. Sagði Barroso
að beiðni Portúgala „yrði afgreidd
eins fljótt og auðið er, í ramma
þeirra reglna sem í gildi eru.“ Bar-
roso, sem er sjálfur portúgalsk-
ur, sagði jafnframt að hann hefði
fulla trú á „… getu Portúgal til að
takast á við núverandi erfiðleika,
með einurð og hjálp bandamanna
sinna.“
AGS bíður átekta
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn hefur
enn ekki fengið beiðni um að koma
að björgunarpakka fyrir Portúgala,
en hann var bæði viðriðinn efna-
hagslegar björgunaraðgerðir til
handa Írlandi og Grikklandi. „Við
erum reiðubúin til að aðstoða Portú-
gal,“ sagði í yfirlýsingu frá AGS sem
var birt á fimmtudag. Talið er næsta
víst að AGS muni koma að björgun-
arpakkanum þar sem það sé krafa
Þýskalands, stærsta efnahagskerf-
is evrusvæðisins og þess ríkis sem
kemur til með að greiða mest.
Einnig er óttast að skuldavandi
Portúgala gæti smitast til Spánar,
en vandinn snýr að auknu skuldaá-
lagi ríkisskuldabréfa – sem stendur
nú í 8,5 prósentum. Beiðni Portú-
gala og skuldavandi aðildarríkja ESB
voru rædd á leiðtogafundi í Búda-
pest í gær. Enn er ekki ljóst um hve
háa upphæð er að ræða, en talið er
að hún gæti verið allt að 80 milljarð-
ar evra.
Mun fá stuðning stjórnarand-
stöðunnar
José Socrates, og ríkisstjórn hans,
sagði af sér þann 23. mars síðastliðinn
eftir að frumvarpi um gífurlegan nið-
urskurð í ríkisútgjöldum var hafnað
af portúgalska þinginu. Síðan hefur
hann gegnt embætti forsætisráðherra
í bráðabirgðastjórn sem mun verða
við völd uns kosið verður til þings á ný
í byrjun júní. Vangaveltur hafa verið
um hvort það standist ákvæði portú-
gölsku stjórnarskrárinnar að fara fram
á efnahagslegar björgunaraðgerðir án
samþykkis þingsins.
Pedro Passos Coelho, leiðtogi
stærsta stjórnarandstöðuflokksins,
PSD, sagði hins vegar í kjölfar sjón-
varpsávarps Socrates að flokkur hans
myndi styðja aðgerðir ríkisstjórnar-
innar.
n José Socrates, forsætisráðherra Portúgal, tilkynnti þjóð sinni á miðviku-
dag að beiðni um efnahagslegar björgunaraðgerðir hefði verið send til ESB
n Hann hafði neitað því mánuðum saman að Portúgal þarfnaðist aðstoðar
Björn Teitsson
blaðamaður skrifar bjorn@dv.is
„Við stöndum á
alvarlegum tíma-
mótum og ástandið
gæti versnað ef ekkert
er að gert.
Játar sig sigraðan José
Socrates hafði neitað því
mánuðum saman að Portúgal
þarfnaðist aðstoðar. Hér má
sjá hann í sjónvarpsávarpinu á
miðvikudaginn.
PORTÚGAL BIÐUR UM
BJÖRGUNARAÐGERÐIR
Pólitíkin enginn
dans á rósum
Það er ekki alltaf tekið út með sæld-
inni að starfa við stjórnmál, að
minnsta kosti ef tekið er mið af ný-
legu viðtali sem birtist við leiðtoga
Frjálslynda flokksins í Bretlandi,
Nick Clegg. Síðan Clegg komst í ríkis-
stjórn hefur hann þurft að þola harða
gagnrýni, ekki síst frá þeim sem
studdu eitt sinn flokkinn – en hafa
nú snúið baki við honum. Það á sér-
staklega við um stúdenta, en Clegg
tók þátt í þeirri ákvörðun að hækka
skólagjöld á háskólanema. Aðspurð-
ur hvort hann fyndi til þegar honum
væri litið á plaköt sem stúdentar hafa
búið til af honum, þar sem hann er
meðal annars settur í hundsgervi,
sagði Clegg: „Ég er mennskur, er það
ekki?“ Clegg bætti því við að hann
gréti stundum þegar hann heyrði
sorgleg lög í útvarpinu og að synir
hans spyrðu hann stanslaust: „Pabbi,
af hverju hata þig allir?“
Einkaleyfi á
„bunga bunga“
Silvio Berlusconi, forsætisráðherra
Ítalíu, er samur við sig. Á ráðstefnu
sem haldin var á fimmtudag um
innflytjendavandamál í kjölfar bylt-
inganna í Mið-Austurlöndum var
Berlusconi spurður út í réttarhöld-
in sem hófust á miðvikudag, en þar
er Berlusconi sakaður um að hafa
borgað ólögráða vændiskonu fyrir
kynlíf í svokölluðum bunga bunga-
veislum. Berlusconi hló dátt: „Ég hef
fengið einkaleyfi á bunga bunga-
veislum sem vörutegund svo ég geti
nýtt mér veislurnar í öllum héröðum
Ítalíu.“ Þingmenn stjórnarandstöð-
unnar hlógu ekki jafndátt, og fannst
ekki við hæfi að forsætisráðherr-
ann færi með gamanmál þegar ræða
átti alvarlega stöðu í innflytjenda-
málum.
Fjöldamorð í
brasilískum skóla
Að minnsta kosti 13 féllu í grimmi-
legri árás byssumanns í grunnskóla
í Rio de Janeiro. Árásarmaðurinn
er einn þeirra sem féllu, en óljóst er
hvort hann hafi sjálfur stytt sér aldur
eða fallið í skotbardaga við lögreglu.
Maðurinn, sem var 23 ára að aldri,
var áður fyrr nemandi við skólann
en þar stunda börn á aldrinum 10 til
15 ára nám. Lögregluyfirvöld í Rio
de Janeiro sögðu að árásarmaðurinn
hafi skilið eftir sig bréf þar sem kom
fram að hann óskaði þess að deyja.
Hann hafi hins vegar enga ástæðu
fyrir hinni hrottalegu árás.
Guido Westerwelle, utanríkisráð-
herra Þýskalands, sagði á fimmtu-
dag að Þjóðverjar væru tilbúnir til að
senda herlið til Líbíu. Hann tók það
þó skýrt fram að þýski herinn yrði
ekki sendur til að taka þátt í vopna-
skaki, heldur eingöngu til hjálpar-
starfa. Þjóðverjar sátu hjá þegar
öryggisráð Sameinuðu þjóðanna
samþykkti ályktun 1973, sem kvað
á um að bandamenn myndu senda
herlið til Líbíu til að framfylgja al-
þjóðlegu flugbanni yfir Líbíu, sem
og vernda almenning í Líbíu. Mik-
il óvissa virðist vera meðal banda-
manna um hvernig skuli standa að
stríðsrekstri í Líbíu og hvernig megi
aðstoða uppreisnarmenn sem best –
í baráttunni gegn Muammar al-Gad-
dafi, leiðtoga Líbíu síðan árið 1969.
Bandarískar orrustuþotur hafa nú
horfið á braut og hefur NATO tek-
ið forystuna í stríðsrekstri banda-
manna.
Westerwelle sagði í gær við þýsku
fréttastöðina N24 að þýski herinn
væri tilbúinn til að aðstoða Líbíu-
menn. Helst kæmi til greina að senda
herskip á vettvang til að færa líbísku
þjóðinni hjálpargögn, lyf og vistir –
en jafnframt að hjálpa til við að ferja
flóttamenn frá landinu. Athygli vek-
ur að Græningjar í Þýskalandi vilja
ganga lengra og taka þátt í að fram-
fylgja hafnbanni þar sem Gaddafi
reynir ólmur að koma vopnum til
Líbíu til að styrkja stöðu sína. „Að
tryggja mannúðaraðstoð, það seg-
ir sig sjálft. En það er ekki nóg. Sem
ríki sem hefur á undanförnum árum
tekið þátt í að flytja vopn til Gaddaf-
is, ber okkur skylda til að aðstoða við
hafnbannið í þetta sinn,“ sagði Omid
Nouripur, talsmaður Græningja í
utanríkismálum í viðtali við frétta-
tímaritið Der Spiegel.
Guido Westerwelle vill rétta Líbíu hjálparhönd:
Þjóðverjar vilja aðstoða
Guido Westerwelle Hann
vill bjóða fram mannúðar­
aðstoð, ekki vopnaskak.