Dagblaðið Vísir - DV - 06.06.2012, Blaðsíða 2

Fiskurinn á sig sjálFan
F
iskurinn í sjónum á sig sjálf-
ur,“ segir Guðmundur Krist-
jánsson, forstjóri Brims, að-
spurður hvar eignarhaldið
á sjávarauðlindum liggi.
„Ef við komumst hins vegar að
samkomulagi um að orðið kvóti
þýði rétturinn til að veiða ákveðið
magn af fiski. Þá er það þannig í
dag að útgerðin, skipið á þennan
rétt.“ Guðmundur segir svo verða
að koma í ljós hver eigi skipið og
útgerðina.
Hann telur ekki rétta framsetn-
ingu að halda því fram að handhaf-
ar aflahlutdeilda hafi fengið fisk-
inn í sjónum að eign. „Þetta er ekki
fiskur í sjónum heldur réttindi eða
leyfi. Þjóðin ræður leikreglunum
sem gilda um nýtingarréttinn á kvót-
anum í gegnum fulltrúa sína á Al-
þingi. En það verður að gerast inn-
an skynsamlegra marka og í hag
fyrir samfélagið.“ Guðmundur sagð-
ist sjálfur upplifa málin sem svo að
framkvæmdavaldið væri búið að
taka þingið, sjávarútveg og þjóðina í
gíslingu með framgöngu sinni í mál-
inu. Guðmundur kallaði eftir sam-
ráði við stjórnvöld og sagði verulega
hafa skort á slíkt.
Stöðvar ekki braskið
„Á síðustu árum og áratugum hef
ég upplifað mikla óánægju með að
hægt sé að selja kvótann, það er fisk-
inn í sjónum fyrir mikla peninga og
sumir sem græða mikið eiga það ekki
skilið,“ sagði Guðmundur á fundin-
um og bætti við að það væri eitt af því
umdeildasta við kerfið. „Þetta frum-
varp er ekki að stoppa það.“ Hann
sagði fyrst og fremst verið að búa
til stærsta sægreifa landsins. „Það
er sjávarútvegsráðherrann á hverj-
um tíma. Hann ætlar samt ekki að
gera út neina útgerð. Það er oft ves-
en að gera út, skipin bila og það er oft
vont veður. Kannski eru karlarnir óá-
nægðir – þeir eru kraftmiklir karlarn-
ir.“ Guðmundur sagði sjávarútvegs-
ráðherra hverju sinni einfaldlega að
leigja kvótann út. Hann sagði völdin
alltaf blinda stjórnmálamenn engu
skipti hvort hægri- eða vinstristjórn
væri við völd.
Langt í risavaxna ríkisútgerð
„Ég á að vera orðinn stærsti útgerðar-
maður landsins. Ég á nú langt í land
með það, Guðmundur minn, að ná
Granda,“ sagði Steingrímur J. Sigfús-
son sjávarútvegsráðherra og benti á
að gert væri ráð fyrir tíu þúsund þorsk-
ígildistonnum í potta umfram það
sem þegar er. „Þau koma úr öðrum
kvótasettum tegundum en þeim sem
hafa fram að þessu lagt allt af mörkum
til hliðarráðstafana í kerfinu.“ Í núver-
andi kerfi er auk aflamarks til útgerða
úthlutað rúmlega tuttugu þúsund
tonnum meðal annars til byggða-
kvóta, línuívilnunar, strandveiða og í
skelbætur. Verði breytingarnar sam-
þykktar óbreyttar eykst sú úthlutun
um tíu þúsund tonn á næsta fiskveiði-
ári frá því sem nú er. Stór hluti af aukn-
ingunni fer til leigupotts.
Breytingar þegar gerðar
„Það er mikill misskilningur að
ábendingar hafi ekki verið teknar
alvarlega eða skoðaðar,“ sagði Stein-
grímur. Hann sagði að margt hefði
breyst í frumvarpinu og þar hafi ver-
ið miðað við umsagnir. Til að mynda
væri búið að gera breytingar um verð-
myndun vegna erlends afla. Á fund-
inum sagði Guðmundur að meðal
þess sem væri athugavert við frum-
vörp yfirvalda væri að í einhverjum
tilvikum reiknist afli sem veiddur er
utan íslenskrar lögsögu til hækkunar
á veiðigjaldi fyrir aflaheimildir inn-
anlands.
Guðmundur sagði að ofurtrú rík-
isstjórnarinnar á þorskígildum sem
mælieiningu við innheimtu veiði-
gjalds valda því að útgerðir myndu
jafnvel ekki veiða ákveðnar tegund-
ir. Framlegðin yrði svo lág að útgerð-
ir myndu færa sig í gömul skip í stað
þess að endurnýja flotann. „Það mun
enginn fara í að endurnýja skip. Það
verður engin glóra í því,“ sagði Guð-
mundur og bætti við að hætta væri
á stöðnun. „Það verður engin þró-
un. Þess vegna er veiðigjaldið vand-
meðfarið. Ef það á að fara út í slíkt
gjald þá þarf að hugsa það mjög
vel.“ Steingrímur tók undir orð Guð-
mundar um að þorskígildi séu vand-
ræðatól. Þorskígildi er ein af grunn-
einingum kerfisins. Fiskistofa gefur
reglulega út ígildisstuðul sem not-
aður er til að umreikna aflamagn og
verðmæti tegunda til jafns verðmæt-
is á við tonn af þorski. Útverðarmenn
hafa löngum gagnrýnt notkun stuð-
ulsins við gjald- og skattheimtu. Þeir
telja mælieininguna ekki taka nægt
tillit til mismunandi kostnaðar við
veiðar á hverri tegund.
„Þorskígildastuðlarnir eru ólík-
indatól,“ sagði Steingrímur. „Engu að
síður eru þeir mikið notaðir og menn
telja sig ekki geta horfið frá að hafa
þá til viðmiðunar við að meta inn-
byrðis verðmæti greinarinnar,“ sagði
Steingrímur en benti á að stuðullinn
leiðréttist reglulega og þannig sé tek-
ið tillit til verðmæta.
Komandi kynslóðir
„Auðlindin á sig sjálf en hún tilheyr-
ir okkur sem samfélagi – sem þjóð,“
sagði Steingrímur um eignarhald
yfir sjávarauðlindum. Hann benti á
að komandi kynslóðir ættu tilkall til
þess að gengið væri um auðlindina
svo komandi kynslóðir geti líka nýtt
hana. „Hún er hluti af tilveru okkar
og grundvelli okkar í landinu. Auð-
lindin, fiskistofnarnir eru hvorki rík-
iseign né einkaeign en þeir tilheyra
okkur sameiginlega. Við eigum að
passa upp á þá. Það getur enginn
nema ríkið fyrir hönd þjóðarinnar
farið með málið, veitt leyfi og ráð-
stafað heimildunum og ákveðið
rammann utan um það. Það sem
menn fá er ekki einkaréttur, hvorki
beinn eða óbeinn. Heldur afnota-
réttur af þessari sameiginlegu auð-
lind. Sá afnotaréttur myndar aldrei
eignarrétt eða óafturkallanlegt for-
ræði yfir auðlindinni.“
Hver borgar?
Steingrímur gagnrýndi þá útgerðar-
menn sem halda fram að veiði-
gjöldin leiði til lækkunar launa. „Það
Þjónustu­
heimsóknir
Landsbankinn, sem ákvað nýver-
ið að loka sjö útibúum á lands-
byggðinni, mun halda úti þjón-
ustuheimsóknum til þeirra staða
þar sem breyting hefur orðið
og afgreiðslustöðum verið lok-
að. „Þessar heimsóknir mið-
ast einkum við eldri borgara og
aðra sem ekki eiga heimangengt.
Góð reynsla er af slíkum heim-
sóknum þar sem þær hafa ver-
ið reyndar,“ segir í tilkynningu
frá bankanum sem mun síðan
endurmeta þessar heimsóknir í
haust. Ákvörðun bankans um að
loka útibúum á landsbyggðinni
hefur haft það í för með sér að
margir hafa tekið þá ákvörðun að
færa bankaviðskipti sín annað.
Þjónustuheimsóknir verða á eft-
irtöldum stöðum, Flateyri, Súða-
vík, Bíldudal, Reykhólahreppi,
Grundarfirði, Eskifirði og Fá-
skrúðsfirði.
Neyðarboð frá
Skeiðarárjökli
Stjórnstöð Landhelgisgæsl-
unnar barst á þriðjudag klukk-
an 13.34 neyðarboð frá gervi-
hnattarneyðarsendi með
staðsetningu á austanverðum
Skeiðarárjökli. Hafist var handa
við að fá nánari staðfestingu
á boðunum meðal annars frá
flugvélum í yfirflugi sem einnig
heyrðu boðin.
Var þá þyrla Landhelgisgæsl-
unnar sem var í æfingaflugi
fengin til að koma til Reykjavík-
ur í eldsneytistöku auk þess var
lögreglu, sem fer með yfirstjórn
leitar og björgunar á landi, gert
viðvart. Í samráði við lögreglu
og björgunarsveitir var ákveðið
að þyrla Landhelgisgæslunn-
ar færi austur að Skeiðarárjökli
með þrjá undanfara frá björg-
unarsveitum Slysavarnarfé-
lagsins Landsbjargar. Björg-
unarsveitir á Suðausturlandi
voru einnig kallaðar út. Þyrlan
fór í loftið klukkan hálf þrjú frá
Reykjavík.
Sjómenn
mótmæla
Sjómanna- og vélstjórafélag
Grindavíkur mótmæla frum-
vörpum ríkisstjórnarinnar um
breytingar á fiskveiðistjórnunar-
kerfinu og hækkun veiðigjalds.
„Við sjómenn, mótmælum
harðlega þeim frumvörpum
ríkisstjórnarinnar sem beinast að
starfsöryggi okkar. Þessi frum-
vörp munu hafa bein og óbein
áhrif á allt samfélagið og mun
landsbyggðin koma þar verst út,“
segir í yfirlýsingusem félagið
sendi frá sér á þriðjudag.
n Forstjóri Brims segir framkvæmdavaldið með þjóðina og þingið í gíslingu
Atli Þór Fanndal
blaðamaður skrifar atli@dv.is
„Ég á að vera
orðinn stærsti út-
gerðarmaður landsins.
Steingrímur J. Sigfússon
Fjölmennt Starfsfólk fyrirtækisins kom víða að. Brim stóð fyrir rútuferðum frá Ólafsfirði, Akureyri og Húsavík.
2 Fréttir 6. júní 2012 Miðvikudagur