Dagblaðið Vísir - DV - 02.07.2012, Blaðsíða 13

ÆTLAR AÐ BEITA SÉR Í ESB-MÁLINU
Fréttir 13Mánudagur 2. júlí 2012
inn fari ekki að blanda sér í einstök
dómsmál hvort það er af þessu tagi
eða öðru. Það yrði auðvitað dálítið
sérkennilegt á sama tíma og nán-
ast allar ríkisstjórnir í Evrópu eru að
knýja banka og þær sjálfar að ákveða
að gefa eftir stóran hluta af skuldum
banka ætti að gera kröfur til Íslands.
Sérstaklega í ljósi þess að þrotabú
Landsbankans mun greiða alla Ices-
ave skuldina. Þá væri knúið á um það
að Ísland, eitt allra landa í Evrópu,
ætti að greiða meira en alla skuldina
þegar rauði þráðurinn í öllum að-
gerðum Evrópuríkja á síðasta einu
og hálfu ári hefur verið að gefa eftir
skuldir. Fjármálaráðherra Breta fagn-
aði því til dæmis sem stórum áfanga
að fá 60% til baka af því sem látið
var í stóran banka í Bretlandi. Ég tel
þannig að málstaður Íslands, hvernig
svo sem þetta kann að fara sé, alveg
jafn sterkur og hann var áður.
En fólk talar um að ef að þetta
dómsmál tapast þá geti Ísland þurft
að greiða háar fjárhæðir?
„Það er bara ekki þannig. Þetta er
bara vanþekking á eðli málsins.“
Ef farið yrði í skaðabótamál þá
gæti Ísland þurft að greiða háar fjár-
hæðir, er það ekki rétt greining á mál-
inu?
„Ég tel að málið liggi ekki svona
fyrir. En ég svara heldur aldrei ef-
spurningum af þessu tagi og hef
aldrei gert. Ég fer ekki að byrja á því
í dag.“
Þú myndir semsagt ekki axla
ábyrgð á því ef Ísland væri dæmt til
að greiða háar fjárhæðir fyrir dóm-
stólum í Icesave málinu?
Það er ekki mín ábyrgð.
Berð þú ekki ábyrgð á þessu máli?
Þetta er þannig framsetning að ég
get ekki svarað spurningum af þessu
tagi.
Þetta er búið að vera mikið í um-
ræðunni og fólk vill kannski vita
hvaða skoðun þú hefur?
Það er margt sem er í umræðunni,
en þú ert fyrsti maðurinn sem spyrð
um þetta. Ég er búinn að ræða við
yfir 30.000 Íslendinga í aðdraganda
kosninganna og það hefur enginn
spurt að þessu.
Til hvers er málskotsrétturinn og
lýðræðislegt hlutverk forsetans, ef
ný stjórnarskrá verður tekin í gagn-
ið, sem kveður á um að 10 prósent
þjóðarinnar geti knúið fram þjóðar-
atkvæðagreiðslu?
Í fyrsta lagi hef ég alltaf ver-
ið þeirrar skoðunar að það ætti að
veita ákveðnum hluta þjóðarinnar
þennan rétt. Ef þú ert að vísa í tillög-
ur stjórnlagaráðs þá eru þær þannig
að forsetinn hefur málskotsrétt í öll-
um málum en réttur þjóðarinnar til
að óska eftir þjóðaratkvæðagreiðslu
gildir ekki um tiltekin mál í ákvæðinu
sem þú vísar í. Samkvæmt tillögun-
um er semsegt málskotsréttur for-
seta mun víðtækari heldur en mál-
skotsréttur þjóðarinnar.
Ertu ánægður með tillögur stjórn-
lagaráðs að nýrri stjórnarskrá?
Það er ekki spurning um það
hvort ég sé ánægður eða ekki. Ég
hef sagt það hvað eftir annað að í
þeim eru margar góðar hugmyndir
en í þeim er líka margt sem þarf að
ræða mun betur. Aðalvandinn við
þessa tillögugerð er að stjórnlagaráð
ákvað að skipta sér upp í málhópa og
hver málhópur gerði svo tillögur um
einstaka þætti. Síðan gafst ekki tími
til þess, að ræða og skoða og rann-
saka hvernig allir þessir þættir virk-
uðu þegar þeir komu saman. Þetta er
svona líkt því ef menn væru að smíða
ólík tannhjól en síðan ætti eftir að
kanna hvernig gangverkið í vélinni
myndi virka þegar tannhjólin væru
öll komin saman – sú vinna er alveg
eftir. Gæði stjórnarskrár, og ég segi
þetta ekki síður sem fræðimaður en
forseti, ég kenndi þessi fræði við Há-
skóla Íslands árum saman, felast ekki
bara í gæðum hvers og eins ákvæðis
út af fyrir sig heldur þeirri heild sem
tillögurnar mynda. Sú umræða hefur
ekki farið fram ennþá.
Munt þú vera leiðandi í þeirri um-
ræðu?
Það á eftir að koma í ljós.
Þú talaðir svolítið um óvissu í
kosningabaráttunni. Mig langar að
spyrja þig: Hversu vel ert þú til þess
fallinn að eyða óvissunni eða alla-
vega leiða þjóðina út úr þessum
óvissutímum þegar þú hefur setið í
forsetastóli í 16 ár og sast í forsetastóli
þegar óvissan varð til?
Tilvísanir til margvíslegar óvissu
var meginástæðan fyrir því að yfir
30.000 Íslendingar óskuðu eftir því
að ég stæði þessa vakt áfram. Þeir
töldu að sú reynsla sem þjóðin hefði
af mér, þær ákvarðanir sem ég hef
tekið og sá málflutningur sem ég
hafði flutt á alþjóðlegum vettvangi
fyrir Íslands hönd væri þess eðlis að
það væri góður kostur fyrir Ísland á
óvissutímum að slíkur maður stæði
vaktina á Bessastöðum. Rökin voru
ekki þau að ég myndi sjálfur eyða
óvissunni. Óvissan hefur ekki skap-
ast af okkar völdum að öllu leyti. Þó
að stjórnvöld hafi að vísu aukið hana
með því að setja á dagskrá mörg
átakamál. Hluti af óvissunni er líka
háður okkar alþjóðlega umhverfi. Því
töldu menn öruggara að einstakling-
ur sem þjóðin þekkti og hefði reynslu
og hefði sýnt að hann væri tilbúinn
til að taka erfiðar ákvarðanir, jafn-
vel þótt hann væri gagnrýndur fyrir
það, væri betri kostur en nýr forseti
– hversu góður sem hann eða hún
væri. Eins og margir orðuðu það við
mig þá ætti ekki að henda forseta-
embættinu inn í þennan óvissupott
líka. Þetta voru meginrök þeirra sem
skoruðu á mig að gefa kost á mér.
Endurkjörinn
Ólafur Ragnar
Grímsson verður
forseti Íslands
áfram næstu
fjögur árin.
„Ég tel að það sé
grundvallarat-
riði að forsetinn fari ekki
að blanda sér í einstök
dómsmál hvort það er af
þessu tagi eða öðru