Dagblaðið Vísir - DV - 23.07.2012, Blaðsíða 18

K
yrrseta er jafn skaðleg og
reykingar en árlega deyja um
fimm milljónir manns vegna
áhrifa hreyfingarleysis. Þetta
eru niðurstöður nýrrar rann-
sóknar sem birtust í læknatímaritinu
The Lancet en 33 vísindamenn tóku
þátt í rannsókninni sem skoðaði
hreyfingarvenjur fólks. Sá sem fór
fyrir hópnum er dr. L-Min Lee við
Harvard Medical School í Boston en
fjallað er um rannsóknina í danska
blaðinu Politiken.
Hreyfingarleysið drepur
Vísindamennirnir segja að það hafi
slæm heilsufarsleg áhrif að lifa í
heimi þar sem allt er að verða staf-
rænt. Það geri okkur óvirk líkamlega
og þriðjungur fullorðinna sé orðinn
svo óvirkur að það skili sér í dauða
5,3 milljóna manna á hverju ári. Það
eru jafn margir og deyja af völdum
reykinga, þó benda vísindamennirn-
ir á að reykingar séu hættulegri þar
sem reykingamenn séu færri en þeir
óvirku. Niðurstöðurnar sýna einnig
að konur hreyfa sig minna en karl-
menn og að hreyfingarleysið sé
meira hjá tekjuhærri þjóðum.
Rannsóknin sýnir að þrír af
hverjum tíu sem eru 15 ára og eldri
fylgja ekki ráðleggingum um hreyf-
ingu eða líkamsrækt. Staðan sé
enn verri hjá unglingum en fjórir af
hverjum fimm á aldrinum 13 til 15
ára hreyfi sig allt of lítið daglega. Ein
af ástæðunum fyrir því að við hreyf-
um okkur of lítið er tæknivæðingin,
segir Lars Bo Anderson, prófessor
við íþróttafræðideild Syddansk Uni-
versitet og einn af vísindamönnun-
um sem tóku þátt í rannsókninni.
„Við eyðum æ meiri tíma við tölv-
una eða fyrir framan sjónvarpið en
auk þess hefur tæknivæðing gert
það að verkum að fólk er mjög óvirkt
við vinnu sína.“
Hreyfingin mikilvægust
„Þetta er rannsókn sem enn og aftur
hefur vakið menn af værum blundi.
Við höfum alltaf vitað hvað hreyf-
ing er mikilvæg en menn eru nú að
setja þetta í samband við þætti eins
og reykingar,“ segir Vilhjálmur Ari
Arason læknir. Hann bendir einnig
á að hreyfingarleysi sé ein megin-
rót sykursýki og offitufaraldursins.
„Hreyfing er í eðli sínu þannig að
þú hefur enga stjórn á líkamsstarf-
seminni nema þú hreyfir þig. Með
hreyfingu nálgumst við kjörþyngd
en einnig til dæmis næmi fyrir insúl-
íni. Það virkar nefnilega þannig að
sykursýki er ekki einungis vegna
offitu heldur hjálpa líka vöðvarnir
við að stjórna blóðsykrinum.“
Hann nefnir einnig stórar rann-
sóknir sem voru framkvæmdar fyr-
ir 10 til 20 árum sem upphaflega
voru lyfjarannsóknir. „Tugþúsund-
ir manna tóku þátt og nú er verið að
taka þessa hópa aftur og spyrja út í
áhrif lyfjanna, lífsstíl og hreyfingu
og þá kemur í ljós að það er hreyf-
ingin sem skiptir mestu máli. Í raun-
inni skiptir hún meira máli en upp-
haflega lyfjameðferðin og það má því
segja að hreyfingin sé það mikilvæg-
asta af öllu,“ segir hann.
Öll hreyfing skiptir máli
Vilhjálmur Ari segir að áhersla
íþróttahreyfingarinnar hafi miðað að
því að ná til ákveðins hóps til að ná
árangri í keppni og barnanna, sem
sé gott og vel. Það verði hins vegar
fleiri eftir en þeir sem haldi áfram
og að lokum sé það tiltölulega fá-
mennur hópur sem tilheyri afreks-
íþróttamannahópnum. „Hinir sem
hætta eru eiginlega verr settir því
þeir verða jafnvel svekktir og sárir. Á
móti kemur að heilsugæslan og Lýð-
heilsustöð hafa hvatt fólk til að taka
hreyfinguna meira inn í þetta dag-
lega. Það þyrfti kannski að brúa þetta
bil á milli hins almenna borgara sem
hreyfir sig ekki mikið og þess sem er
í keppnisliði eða æfir með ákveðnu
íþróttafélagi og tryggja að þeir sem
stundi íþróttir haldist í þeim.“ Ráð-
legging heilsugæslunnar og Lýð-
heilsustöðvarinnar sé að öll hreyfing
skiptir máli, jafnvel lítil hreyfing. Það
sé oft þessi litla hreyfinga sem skipti
mestu máli. Ígildi klukkustundar-
göngutúrs á dag geti skipt öllu máli,
segir hann og nefnir einnig sund,
fjallgöngur eða hjólreiðar. Forvarnir
séu því mikilvægur hluti af starfsemi
heilsugæslunnar.
Má ekki verða bóla sem springur
„Þe tta er svo gríðarlega breytt. Nú-
tímamaðurinn í öllum þessum
þægindunum þarf svo lítið að hreyfa
sig. Ef við skoðum náttúruna þá sjá-
um við að það er lögmál að lífver-
ur þurfa að hreyfa sig. Nútímamað-
urinn hefur fengið tækifæri til að
svindla á því,“ segir Vilhjálmur Ari
en bendir þó á að þrátt fyrir að Ís-
lendingar borði meiri sykur en aðrar
Norðurlandaþjóðir og séu með feit-
ustu þjóðum í Evrópu þá standi þeir
sig ágætlega þegar kemur að hreyf-
ingu. Það sé greinilega vakning hjá
fólki en það þurfi þó að fylgja þessu
vel eftir svo aukin hreyfing verði ekki
bara bóla sem springur. n
18 Neytendur 23. júlí 2012 Mánudagur
Fær fullt
hús stiga
n Lofið fær Rafkaup í Ármúla fyr-
ir frábært viðmót og þjónustu. „Ég
var að leita að varahlut í ljósabún-
að hjá mér og var búinn að þvæl-
ast um og fara í nokkrar búðir til að
reyna að finna það sem mig vant-
aði. En fann hvergi. Þá fór ég í Raf-
kaup og fann loksins stykkið. Fór
með það heim en það virkaði ekki,
þannig að ég skrúfaði búnaðinn
niður samkvæmt ráðgjöf þeirra og
þeir buðu mér að koma með það
til þeirra. Mjög vel var tekið á móti
mér og mér boðið kaffi og vatn,
sem ég þáði, meðan ég beið. Starfs-
maðurinn bauð mér með sér inn
á lagerinn og tæknideildina, þar
sem hann bilanagreindi græjuna,
sýndi mér hvað var að og gaf
mér góð ráð. Hann tók ekki
krónu fyrir og ég fékk meira
að segja varahlutinn ókeyp-
is! Svo fór ég heim og
allt svínvirkaði. Ég
hef aldrei orðið vitni
að svona fagmann-
legri og jákvæðri þjón-
ustu hjá neinu fyrirtæki
hér á landi og mættu
fleiri fyrirtæki taka sér þetta til fyr-
irmyndar. Rafkaup fær fullt hús
stiga fyrir þetta,“ segir ánægður við-
skiptavinur.
Dýrt Pepsi
n Lastið fer að þessu sinni til Vest-
mannaeyja en DV fékk eftirfarandi
sent: „Mig langar að lasta veitinga-
staðinn Café María í Vestmanna-
eyjum. Við fórum þangað fjölskyld-
an og keyptum tvo lítra af pepsí
með mat. Fyrir það borguðum við
1.200 krónur. Á sama tíma er hægt
að fá tveggja lítra flöskur á Pizza 67
í Eyjum og á Gallerý á Hvolsvelli á
580 krónur. Þetta er okur og ljóst að
þangað förum við ekki
aftur,“ segir viðskipta-
vinurinn.
Yfirmaður á Café
María vildi ekki
svara lastinu fyrir
hönd kaffihússins.
SENDIÐ LOF EÐA LAST Á NEYTENDUR@DV.IS
Lof&Last
Hreyfingarleysi
jafn Hættulegt
og reykingar
n Vísindamenn rekja dauðsföll 5,3 milljóna manna til hreyfingarleysis
Gunnhildur Steinarsdóttir
blaðamaður skrifar gunnhildur@dv.is
Takmörkum
kyrrsetu
Í bæklingi sem Lýðheilsustöð gaf út
árið 2008 segir að auðveldasta leiðin
til að takmarka kyrrsetu og auka
hreyfingu sé að flétta hreyfingu sem
mest saman við daglegt líf. Allir ættu
að staldra reglulega við, meta hvað
þeir hreyfa sig mikið og gera síðan
áætlun um úrbætur ef þörf er á. Þar eru
einnig spurningar sem gott er að spyrja
sjálfan sig til að meta hreyfingarvenjur
í daglegu lífi.
1 Í vinnu eða skóla Hversu mikið hreyfi ég mig í vinnunni
og skólanum? Nota ég stigann eða
verður lyftan fyrir valinu? Nota ég alltaf
rafrænar leiðir til að eiga samskipti við
aðra í stað þess að standa reglulega
upp, teygja úr mér og bera erindið upp í
eigin persónu? Hvað geri ég í hádeg-
inu og öðrum hléum? Ýtir klæðnaður
minn undir hreyfingu, eru t.d. skórnir
þægilegir?
2 Heima við Hversu mikið hreyfi ég mig við heimilisverkin og í
frítímanum? Sé ég um heimilisverk sem
fela í sér hreyfingu, svo sem að ryksuga,
þurrka af, slá gras, þrífa bílinn og moka
snjó? Hvað fer mikill tími daglega í sjón-
varpsáhorf eða afþreyingu við tölvuna?
Hvernig nýti ég tækifæri sem bjóðast
í mínu nánasta umhverfi til útivistar
og annarrar heilsuræktar, svo sem
göngustíga, útivistarsvæði, þjónustu
íþróttafélaga og heilsuræktarstöðvar?
Ef við á: Hreyfir fjölskyldan sig saman?
3 Samgöngur Hvernig ferðast ég milli staða? Gæti ég með
betra skipulagi gengið, hjólað eða nýtt
almenningssamgöngur suma eða alla
daga? Legg ég eins nálægt áfangastað
og mögulegt er eða vel ég stæði sem
er lengra í burtu? Ef við á: Hvernig fara
börnin í skólann? Ekki dugir að einblína
á hreyfingu heldur er einnig mikilvægt
að skoða mataræði og svefnvenjur.
Hreyfing veitir vellíðan, eflir styrk
og losar um streitu. Takmarkaður
nætursvefn, næringarsnauður matur og
óreglulegar máltíðir draga hins vegar
úr orku og þar með lönguninni til að
hreyfa sig.
Svona áttu
að hreyfa þig
Ráðleggingar Lýðheilsustöðvar um
hreyfingu fyrir fullorðið útivinnandi fólk.
n Gakktu eða hjóla sem
oftast í og úr vinnu.
n Standa reglulega upp,
teygja úr sér og ganga
um.
n Nýta öll tækifæri sem
gefast til hreyfingar, svo sem að
nota stiga í stað þess að taka lyftu.
n 2–3 skipulagðar æfingar í viku, svo
sem sameiginleg hreyf-
ing samstarfsfélaga í
hádeginu, ganga, hlaup,
sund og nýting aðstöðu og
þjónustu íþróttafélaga,
heilsuræktarstöðva og
ferðafélaga.
n Samvera með fjölskyldu
og vinum sem felur í sér
hreyfingu, til dæmis
gönguferðir, fjallganga,
hjólreiðar og sund.
Vilhjálmur Ari Arason Segir að nútíma-
maðurinn þurfi lítið að hreyfa sig.
Kyrrseta Tæknivæðingin
gerir það að verkum að við
hreyfum okkur allt of lítið.
E
ld
sn
ey
ti
Algengt verð 246,9 kr. 249,9 kr.
Algengt verð 246,5 kr. 249,6 kr.
Algengt verð 246,5 kr. 249,5 kr.
Algengt verð 246,8 kr. 249,8 kr.
Algengt verð 248,6 kr. 249,9 kr.
Melabraut 246,6 kr. 249,5 kr.
Bensín Dísilolía