Dagblaðið Vísir - DV - 28.11.2012, Blaðsíða 8

8 Fréttir 28. nóvember 2012 Miðvikudagur
Væntingavísitala Gallup:
Íslendingar
enn nokkuð
svartsýnir
Væntingavísitala Capacent Gallup
lækkaði í nóvember, annan
mánuðinn í röð. Þó er um að
ræða mun minni lækkun en í fyrri
mánuði. Þetta kemur fram á vef
Greiningar Íslandsbanka sem fjallar
um niðurstöðuna. Vísitalan lækk-
aði um tvö stig frá fyrri mánuði en
í október lækkaði vísitalan um heil
tólf stig. Væntingavísitalan mælist
nú 75,9 stig og er 13 stigum hærri
en á sama tíma í fyrra.
„Sé tekið mið af fyrstu ellefu
mánuðum ársins hefur gildi
væntingavísitölunnar mælst að
jafnaði 78 stig samanber 60 stig á
sama tímabili í fyrra, og hefur það
ekki verið svo hátt á þessu tímabili
síðan fyrir hrun. Er því ljóst að
landsmenn hafa í ár verið mun
bjartsýnni á efnahags- og atvinnu-
líf þjóðarinnar en þeir hafa verið
frá hruni, sem er í takti við þann
efnahagsbata sem hér hefur orðið
undanfarið. Eins og kunnugt er
mælir vísitalan væntingar neyt-
enda til efnahags- og atvinnulífsins.
Þegar vísitalan er undir 100 stigum
eru fleiri neytendur svartsýnir en
bjartsýnir,“ segir á vef greiningar
Íslandsbanka.
Að mati Greiningar þarf þessi
lítilsháttar breyting á vísitölunni nú
í nóvember ekki að koma á óvart
sé horft til aðstæðna í hagkerfinu.
Þannig hafa mun minni sveiflur
verið á gengi krónunnar í nóvem-
ber en verið hafa síðustu mánuði.
„Reynslan sýnir að væntingar
þjóðarinnar eru mjög viðkvæm-
ar fyrir gengisbreytingum. Á sama
tíma eru fá teikn á lofti sem bein-
línis gefa tilefni til bjartsýni, en
undanfarið hefur hægt á vexti
kaupmáttar og ýmsar vísbendingar
benda nú í þá átt að hægt hafi á
vexti einkaneyslu undanfarið. Mat
neytenda á núverandi ástandi og á
efnahagslífinu litast eflaust af þess-
um aðstæðum en þessar undirvísi-
tölur væntingavísitölunnar lækka
um rétt rúmlega 4 stig frá fyrri
mánuði. Mat á atvinnuástandinu
hækkar hins vegar um 2 stig frá fyrri
mánuði og mælist sú vísitala nú 86
stig. Atvinnuástandið hefur undan-
farið batnað talsvert og var skráð
atvinnuleysi í októbermánuði 5,2%
en á sama tíma í fyrra var það 6,8%.
Eina undirvísitalan sem mælist nú
yfir 100 stigum, sem bendir til þess
að fleiri eru jákvæðir en neikvæð-
ir, er vísitalan sem mælir væntingar
neytenda til 6 mánaða, en sú vísi-
tala lækkar um 0,8 stig frá fyrri
mánuði og er nú 104,6 stig. Vísi-
talan hefur nú verið yfir 100 stigum
samfellt síðan í maí síðastliðnum.“
200 milljóna
afskriftir
Afskrifa þurfti tæplega 200 millj-
óna króna kröfur á félagið Kam-
banes ehf. á síðasta ári. Engar
eignir fundust í búinu. Sam-
kvæmt fyrirtækjaskrá stundaði
félagið umboðsverslun með fisk
og fiskafurðir. Samkvæmt síð-
asta ársreikningi félagsins fyrir
árið 2007 skuldaði félagið tæpar
210 milljónir króna. Eigendur
félagsins, samkvæmt ársreikn-
ingum fyrir 2007, voru Aron
Reynisson ehf., Hjörtur Eiríks-
son sf., og Lönd ehf. Félagið var
tekið til gjaldþrotaskipta í maí
árið 2009 en skiptum á því lauk
í ágúst á síðasta ári. Tilkynning
um gjaldþrotið var birt í Lög-
birtingablaðinu nýverið.
B
anki Jóns Helga Guðmunds-
sonar í Lettlandi, Norvik
Banka, á í erfiðleikum með
að fjármagna sig og hefur
lettneska fjármálaeftirlitið
viðurkennt opinberlega að stofnun-
in hafi áhyggjur af bankanum. Þetta
kom fram í nokkrum erlendum fjöl-
miðlum, meðal annars Bloomberg
og á vefsíðunni bne.eu, í lok síð-
asta mánaðar. Bankinn er sá áttundi
stærsti í Lettlandi. Jón Helgi seldi fyrr
á árinu ríflega 2/3 hluta bréfa sinna
í bankanum og heldur eftir 15 pró-
sentum.
Þá var haft eftir aðstoðarstjórnar-
formanni lettneska fjármálaeftirlits-
ins, Janis Brazovskis, á vefsíðunni
pietnik.com að Norvik Banka ætti í
erfiðleikum með að fjármagna sig og
hefði ekki veitt nein lán síðan í júní
síðasta sumar. Um 45 milljarða króna
lettnesk ríkisábyrgð er á Norvik
Banka vegna innistæðna viðskipta-
vina bankans og er því um verulega
hagsmuni að ræða fyrir land og þjóð
að bankinn fari ekki í þrot. Í fréttun-
um um erfiðleika bankans kom fram
að lettneska fjármálaeftirlitið hefði
gert Norvik Banka að auka hluta-
fé bankans um 50 milljónir evra á
næsta mánuði til að tryggja rekstrar-
grundvöll hans.
Norvik Banka er tuttugu ára gam-
all banki og er með 80 útibú í 17
borgum í Lettlandi.
Straumborg með 51 prósents hlut
Fjárfestingarfélag Jóns Helga,
Straumborg, hefur átt meirihluta í
bankanum síðastliðin ár, um 51 pró-
sent, á móti lettneskum fjárfestum.
Norvik er nafnið á eignarhalds félagi
Jóns Helga á Íslandi sem heldur
utan um eignarhald hans á Krón-
unni, Byko, Nóatúni, Kjarval og fleiri
verslunum. Straumborg átti líka
stóran hlut í Kaupþingi við fall bank-
ans í hruninu 2008. Félag Jóns Helga
keypti lettneska bankann árið 2006
en þá hét hann Lateko.
Straumborg stendur illa og er
eigin fjárstaða félagsins neikvæð um
tæplega sex milljarða króna, sam-
kvæmt nýbirtum ársreikningi þess
fyrir árið 2010. Skuldirnar námu ríf-
lega 30 milljörðum en eignirnar 24
milljörðum. Tap félagsins á því ári
nam rúmum 11 milljörðum króna.
Samkvæmt þeim ársreikningi átti
Straumborg 51,13 prósenta hlut í
Norvik Banka í Lettlandi og tæp 83
prósent í Norvik Bank í Rússlandi.
Í fréttunum um endurfjármögn-
unina kom hins vegar fram að
Straumborg væri stærsti eigandi
Norvik banka og virðist ekki hafa
verið gert opinbert í Lettlandi að fé-
lagið hafi selt stærstan hluta bréfa
sinna. Í tilkynningu frá lettneska fjár-
málaeftirlitinu sem birt er á heima-
síðu þess kemur fram að ungverskur
fjárfestir, Sandor Demjans, eigandi
Granit banka í Ungverjalandi, hafi
lagt bankanum til fimm milljónir
evra í lok síðasta mánaðar. Í tilkynn-
ingu frá bankanum sjálfum kom
fram að þessi upphæð næmi 11,6
milljónum evra en fjármálaeftirlitið
var með lægri tölu í sinni tilkynn-
ingu.
Segir bankann ótengdan Norvik
Jón Helgi Guðmundsson vildi ekki
ræða um endurfjármögnun Norvik
Banka í samtali við DV. Hann sagð-
ist ekki vera inni í málefnum bank-
ans. Þess í stað vísaði hann á fram-
kvæmdastjóra Straumborgar. „Ég
vísa á Hjalta Baldursson. Ég veit eitt-
hvað um þetta en ég er ekki inni í
þessu máli svoleiðis.“
Jón Helgi sagði jafnframt að
endurfjármögnun Norvik Banka
kæmi Norvik-samstæðunni ekkert
við. „Norvik hefur ekkert með þetta
að gera.“
Straumborg seldi stóran hlut
Aðspurður um stöðuna á endur-
fjármögnun bankans segir Hjalti
Baldursson í svari sínu í tölvupósti
að Straumborg hafi selt stærstan
hluta af bréfum sínum í bankanum
í upphafi þessa árs. Í fréttum lett-
neskra miðla af endurfjármögn-
un bankans var þessa ekki getið.
„Eg vil benda ther a ad Straumborg
seldi brodurpartinn af hlut sinum i
byrjun ars […] Straumborg a nuna
rumlega 15% i bankanum eftir af
hafa selt fyrir taepu ari sidan.“
Þá segir Hjalti að Jón Helgi hafi
ekki haft aðkomu að bankanum
í nokkurn tíma. „Jon Helgi bend-
ir ther a mig vegna thess ad hann
hefur ekki haft adkomu ad bankan-
um i langan tima. Thad eru takmork
fyrir thvi sem eg ma tja mig vardandi
bankann.“
Hann segir að salan hafi verið
hluti af fjárhagslegri endur-
skipulagningu Straumborgar og
að hann sé bundinn trúnaði um
hverjir það voru sem keyptu hluta-
bréfin. „Straumborg er buid ad vera
ad vinna ad solu eigna i samradi
vid sina lanveitendur i nokkur ar.
Salan var hluti af thvi. Eg er bund-
inn trunadi um hverjir keyptu en get
sagt ther ad thad voru local business
menn.“
Erlendar fréttaveitur hafa, sam-
kvæmt þessu, ekki verið með réttar
upplýsingar um eigendur bankans í
fréttum sínum um endurfjármögn-
un hans.
Misvísandi skilaboð
Fréttaveitan Bloomberg var með-
al þeirra alþjóðlegu miðla sem
greindu frá hlutafjáraukningu
Norvik Banka í lok síðasta mánað-
ar. Þar kom fram að vefsíðan pi-
etnik.com hefði haldið því fram að
lettneska fjármálaeftirlitið hefði
gert forsvarsmönnum Norvik
Banka að auka hlutafé hans á næsta
mánuðinum. Þá sagði á vefsíðu bne.
eu að starfsemi Norvik Banka væri
traust, samkvæmt talsmanni bank-
ans. „Starfsemi Norvik Banka er
með eðlilegum hætti og stendur við
sínar skuldbindingar gagnvart við-
skiptavinum að öllu leyti. Við höfum
ekki orðið vitni að hræðslu meðal
viðskiptavina eða auknum úttektum
af innistæðureikningum. Hlutafé
Norvik Banka er yfir lögbundnum
mörkum og eiginfjárhlutfallið er
meira en 51 prósent – 21 prósenti
hærra en kveðið er á um í lögum.“
Lettneska fjármálaeftirlitið sá
hins vegar tilefni til að senda frá sér-
staka fréttatilkynningu um stöðu
Norvik Banka eftir hlutafjáraukn-
inguna frá ungverska fjárfestinum.
Miðað við fréttaflutninginn af mál-
inu virðist sem fjármálaeftirlitið í
Lettlandi fylgist mjög náið með fjár-
hagsstöðu Norvik banka þó að það
vilji af skiljanlegum ástæðum ekki
gefa neitt út opinberlega um að hún
valdi stofnuninni áhyggjum.
Ef staða bankans er eins slæm og
fréttaflutningurinn gefur til kynna
geta Straumborg og Jón Helgi prísað
sig sæla með að hafa selt ríflega 2/3
hluta bréfanna sem félagið átti í
bankanum. n
Banki Jóns í erfið-
leikum í Lettlandi
n Jón Helgi búinn að selja stóran hlut í Norvik Banka í Lettlandi
„Straum-
borg a nuna
rumlega 15% i
bankanum eftir
af hafa selt fyrir
taepu ari sidan
Ingi Freyr Vilhjálmsson
fréttastjóri skrifar ingi@dv.is
Á 15 prósent eftir
Jón Helgi seldi rúmlega
2/3 hluta í Norvik Banka
fyrr á árinu. Bankinn á í
erfiðleikum um þessar
mundir samkvæmt
alþjóðlegum miðlum.