Dagblaðið Vísir - DV - 14.01.2014, Blaðsíða 20

Vikublað 14.–16. janúar 2014
Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður: Þorsteinn Guðnason • Ritstjóri: Reynir Traustason • Aðstoðarritstjóri: Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir Ritstjórnarfulltrúi: Ingi
Freyr Vilhjálmsson • Umsjónarmaður innblaðs: Viktoría Hermannsdóttir • Umsjónarmaður helgarblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir • Framkvæmdastjóri
og vefstjóri DV.is: Jón Trausti Reynisson • Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéttASkot
512 70 70FR jál S t, ó Háð DAg b l Að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AðAlnÚmeR
RitStjóRn
áSkRiFtARSími
AUglýSingAR
Sandkorn
20 Umræða
Magnea Marinósdóttir – DV
Ég vil hola þennan
feðraveldisstein
S
igmundur Davíð Gunn­
laugsson forsætisráðherra
komst til valda vegna þess
að hann er sölumaður
fram í fingurgóma. Hann
er snillingur spunans eins og sjá
má af loforðum og efndum varð­
andi skuldir heimilanna. Í fyrstu
lofaði flokkur hans flatri skulda­
niðurfellingu sem yrði 20 pró­
sent á hvern þann sem skuldaði í
íbúðarhúsnæði. Síðar breyttist lof­
orðið í loðmullu um himinháar
niðurfellingar. Til lækkunar hús­
næðisskulda áttu að renna hátt í
300 milljarðar króna. Og það átti
að taka þetta af hrægömmunum
svokölluðu. Í kosningabaráttunni
yfirgnæfði loforðið allt annað.
Flokkar sem héldu fram hófstilltari
stefnu og buðu upp á loforð sem
mögulegt var að framkvæma lutu í
gras. Í dag eru hrægammarnir enn
í skógi en framkvæmd loforðanna
sem gefin voru er þau að skuldur­
um er boðið að nota sinn eigin líf­
eyrissparnað í að niðurgreiða lán
sín. Hins vegar eru bankar skatt­
lagðir og hluti ávinningsins rennur
til þess að greiða niður húsnæðis­
skuldir. Svikin blasa við öllu hugs­
andi fólki.
Báðir stjórnarflokkarnir eru
andvígir aðild að Evrópusam­
bandinu. Það lá fyrir í kosninga­
baráttunni þegar talsmenn þeirra
boðuðu hlé á viðræðum þar til
þjóðin hefði greitt atkvæði um það
hvort halda ætti áfram viðræðum.
Hvorki Framsóknarflokkurinn né
Sjálfstæðisflokkurinn boðuðu við­
ræðuhlé og síðan þjóðaratkvæði
um það hvort fólk vildi ganga
inn í sambandið eða ekki. Skiln­
ingur langflestra kjósenda var sá
að þjóðin ætti að taka afstöðu til
framhalds viðræðna. Í þeim efnum
talaði Sjálfstæðisflokkurinn al­
veg skýrt. Það átti að kjósa á kjör­
tímabilinu um framhald aðildar­
viðræðna. Þetta var einungis
spurning um tíma.
Sigmundur Davíð er nú enn
kominn á stúfana til að fara á svig
við loforð. Nú leggur hann mál­
ið þannig upp að þær fylkingar
sem takast á um Evrópusam­
bandið séu annars vegar and­
stæðingar aðildar en hins vegar
viðræðusinnar. Og eftir einhverja
furðulega hundalógík telur hann
koma til álita að greiða strax at­
kvæði um það hvort þjóðin vilji að­
ild eða ekki. Forsætisráðherrann
sem komst með töfrabrögðum til
valda heldur áfram á þeirri braut
sem hann markaði með flóttanum
frá loforðinu um heimsins mestu
skuldaniðurfellingar. Nú treystir
hann þjóðinni ekki til að svara því
hvort halda eigi áfram aðildarvið­
ræðum. Og hann treystir því ekki
að þjóðin kjósi rétt þegar og ef
samningar nást við sambandið um
aðild. Með afstöðu sinni treður for­
sætisráðherrann á rétti þjóðarinn­
ar til að ráða sínum málum sjálf.
Fulltrúinn virðist vilja fara
framhjá þeim sem létu blekkjast
til að afhenda honum völdin. Og í
þessu samhengi skiptir engu máli
hvort fólk er hlynnt eða andvígt
aðildinni að Evrópusambandinu.
Aðalatriðið er að hver og einn fá
þann lýðræðislega rétt að kjósa um
kjarna hvers máls. Þetta gerðist í
kosningunum um Icesave þar sem
almenningur reyndist í tvígang
vera ósammála ríkisstjórnar­
flokkunum. Sigmundur Davíð
gerði rétt í því að girða sig í brók og
leyfa þjóðinni að ráða sínum mál­
um milliliðalaust. Víst er að eina
færa sáttaleiðin í ESB­málinu er sú
að þjóðin kveði upp sinn úrskurð.
Þá næst sátt. Það er nóg komið af
bellibrögðum ósvífinna stjórn­
málamanna sem vilja ekki skilja að
valdið á að liggja hjá fólkinu. n
Reynir Traustason
rt@dv.is
Leiðari
Snillingur spunans
Stórveldi Sigmars
Flug er á Stórveldi Sigmars Vil-
hjálmssonar sem er á fleygi­
ferð í að stofna nýjar sjónvarps­
stöðvar og ætlar sér stóra hluti
á fjölmiðlamarkaði. Nokkur
stjörnufans sem áður fylgdi 365
miðlum fylgir Sigmari á vit ævin­
týranna. Jóhannes Ásbjörnsson
er ekki nema að litlu leyti inni í
Stórveldinu og Simmi og Jói hafa
fram að þessu verið nær óað­
skiljanlegir. Þetta er þó alls ekki
til marks um vík milli vina held­
ur einbeita þeir sér hvor á sínu
sviði. Annar í hamborgurunum
en hinn í afþreyingarefni sjón­
varpsins.
Helgi staðfastur
Um áramótin gripu sumir
gæsina og hækkuðu duglega
verð á vörum og þjónustu.
Þeirra á með­
al er 365­veldið
sem stórhækk­
aði áskriftar­
verð að spor­
trás Stöðvar 2. Þá
hækkaði Lýsi hf.
duglega verð á
sinni vöru. Á meðal þeirra sem
ekki hafa hækkað vöruverð um
árabil er Helgi í Góu sem stendur
með neytendum og hefur haldið
sinni vöru á sama verði síðan
2009. Helgi er þekktur baráttu­
maður fyrir lífeyrisþega og sýnir
nú að hjarta hans slær með neyt­
endum.
Simmi til Pipars
Sigmundur Ernir Rúnarsson, fyrr­
verandi alþingismaður, missti
biðlaun sín fyrir áramót og þurfti
að leita sér að
vinnu. Það leið
ekki á löngu þar
til hann var kom­
inn í starf. Aug­
lýsingastofan
Pipar TBWA réð
hann sem ráð­
gjafa í markaðsmálum og aug­
lýsingum. Hóf hann störf strax
á nýju ári. Sigmundur verður
einnig með pistla í DV næstu
mánuðina.
Guðbjörg á förum
Guðbjörg Matthíasdóttir, athafna­
kona í Vestmannaeyjum, hefur
um árabil verið aðaleigandi
Árvakurs, útgáfu­
félags Morgun­
blaðsins. Það
hefur ekki vafist
fyrir henni fram
að þessu enda er
hún einn ríkasti
Íslendingurinn
með milljarð í sjóðum. En nú er
Guðbjörg á förum ef marka má
vefinn eirikurjonsson.is. Þar seg­
ir að Guðbjörgu þyki nóg komið
og „andstaðan við Evrópusam­
bandið nokkuð örugg og vís“.
„Svikin blasa
við öllu
hugsandi fólki
S
krifað var undir nýja kjara­
samninga til skamms tíma
fyrir áramót. ASÍ og SA
skrifuðu undir. En fimm
verklýðsfélög innan ASÍ
neituðu að skrifa undir, þar eð
þau töldu samningana ganga of
skammt. Samkvæmt samningun­
um hækka laun um 2,8% en lág­
markslaun hækka um tæpar 10 þús.
kr. á mánuði eða tæp 5%. Verkalýðs­
hreyfingin setti fram kröfu gagnvart
ríkisvaldinu um myndarlega hækk­
un skattleysismarka, sem er besta
kjarabót láglaunafólks og aldraðra
en þeirri kröfu var hafnað. Bætur
almannatrygginga eiga að hækka
frá sl. áramótum. Er hækkun þeirra
nokkru lægri en nemur hækkun
lægstu launa.
Hefði átt að hækka um 5%
Í lögum segir, að við hækkun
lífeyris eigi að taka mið af hækkun­
um launa en hækkun lífeyris skuli
þó aldrei vera minni en hækkun
vísitölu neysluverðs. Tilkynnt hefur
verið, að bætur almannatrygginga
muni hækka um 3,6% frá áramót­
um. Það nær ekki hækkun verðlags,
þar eð verðbólgan er nú 4,2%. Það
er undarleg tilhneiging stjórnvalda
til þess að klípa alltaf af hækkun­
um til aldraðra og öryrkja. Það er
eins og stjórnvöld telji ,að lífeyr­
isþegar séu ofhaldnir af þessum
smánarskömmtum, sem þeir fá
frá almannatryggingum. Auðvitað
hefði lífeyrir aldraðra og öryrkja átt
að hækka um 5% eins og lágmarks­
laun. Það hefði verið eðlilegt.
Lífeyrir hækkar minna
Samkvæmt hinum nýja kjarasamn­
ingi, sem undirritaður var fyrir ára­
mót, eiga lægstu laun að hækka um
9.750 kr. Ellilífeyrisþegar og örorku­
lífeyrisþegar, sem ekki hafa aðrar
tekjur en frá TR, eiga því að mínu
mati að fá sömu hækkun. En þar
vantar nokkuð upp á. Einhleypur
ellilífeyrisþegi, sem einungis hefur
tekjur frá almannatryggingum,
fær 7.650 kr. á mánuði fyrir skatt í
hækkun en sá, sem er í hjúskap eða
sambúð fær einungis rúmar 6.500
kr. á mánuði í hækkun fyrir skatt.
Hækka þarf um 20%
Enn er eftir að leiðrétta lífeyri aldr­
aðra og öryrkja vegna kjaragliðnun­
ar* kreppuáranna. Hækka þarf líf­
eyri strax um 20% til þess að standa
við loforð um þá leiðréttingu. Það
mundi þýða 42 þús. kr. hækk­
un á mánuði hjá einhleypum
ellilífeyris þega, sem eingöngu hef­
ur tekjur frá almannatryggingum.
Það munar um þá fjárhæð fyrir líf­
eyrisþega. Málið var rætt á síðasta
fundi kjaranefndar Félags eldri
borgara. Nefndin telur að loforðið
sem stjórnarflokkarnir gáfu fyrir
kosningar um að leiðrétta þessa
kjaragliðnun sé það mikilvægasta,
sem gefið var lífeyrisþegum í kosn­
ingabaráttunni. Samþykkt var á
flokksþingum beggja stjórnarflokk­
anna að kjaragliðnunin yrði leiðrétt
strax eftir kosningar, ef þessir flokk­
ar kæmust til valda. Nú er komið að
skuldadögum. Það verður að efna
þetta kosningaloforð strax. Aldrað­
ir geta ekki beðið. n
*Kjaragliðnun: Laun hækka
miklu meira en lífeyrir
Klipið af hækkunum til aldraðra og öryrkja
Björgvin Guðmundsson
form. kjaranefndar Félags eldri borgara
Aðsent
„Aldraðir
geta
ekki beðið
Óli Geir Jónsson er ósáttur við umfjöllun fjölmiðla. – Facebook
Fólk hakkar
allt í sig
Elín Sveinsdóttir ræðir um móður sína sem þjáist af Alzheimer. - DV
Mamma þekkir
mig ekki