Dagblaðið Vísir - DV - 01.04.2014, Blaðsíða 20

Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður: Þorsteinn Guðnason • Ritstjóri: Reynir Traustason • Aðstoðarritstjóri: Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir Ritstjórnarfulltrúi: Ingi
Freyr Vilhjálmsson • Umsjónarmaður innblaðs: Viktoría Hermannsdóttir • Umsjónarmaður helgarblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir • Framkvæmdastjóri
og vefstjóri DV.is: Jón Trausti Reynisson • Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéttASkot
512 70 70FR jál S t, ó Háð DAg b l Að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AðAlnÚmeR
RitStjóRn
áSkRiFtARSími
AUglýSingAR
Sandkorn
20 Umræða Vikublað 1.–3. apríl 2014
Hef helst viljað læðast
meðfram veggjum
Hálf tvö við GeysiPabbi og mamma full og
allir stútfullir af meðvirkni
Samsekt ölmusumanns
Snorri Snorrason átti erfitt með að höndla frægðina – DV Ögmundur Jónasson mótmælti gjaldtöku við Geysi og hvatti fólk til að mæta – ogmundur.isIlmur Kristjánsdóttir um alkóhólískt ráðhús – DV
M
argir þeirra sem ætla að
nýta sér skuldaleiðréttingar
ríkisstjórnarinnar standa
frammi fyrir áleitinni
spurningu. Í þessum hópi eru þær
þúsundir Íslendinga sem kusu ekki
Framsóknarflokkinn eða Sjálfstæð-
isflokkinn, og þeir sem hafa gagn-
rýnt kosningaloforð um skuldaleið-
réttingar og þær útfærslur á þeim
sem kynntar hafa verið síðustu
mánuði, en geta samt nýtt sér þessi
úrræði til að lækka skuldir sínar. Þeir
sem ekki kusu ríkisstjórnarflokkana
í fyrravor greiddu ekki atkvæði með
neinum slíkum skuldaleiðrétting-
um og þær eru ekki gerðar í þeirra
umboði og koma jafnvel til fram-
kvæmda þvert gegn vilja þeirra.
Samt ætla einhverjir í þessum stóra
hópi að nýta sér þessi úrræði og fá
peninga í vasann.
Óábyrg loforð
Sá sem ekki kaus ríkisstjórnarflokk-
ana í fyrra og sá sem hefur gagnrýnt
kosningaloforðin um skuldaniður-
fellingarnar og útfærslurnar á þeim
getur varla nýtt sér þessa leiðir til
að ná sér í peninga og á sama tíma
gagnrýnt þær. Hann er orðinn sam-
sekur; samsekur af því hann hefur
tekið við fé sem aflað hefur verið og
útdeilt með vafasömum aðferðum.
Kosningaloforð Framsóknarflokks-
ins voru óábyrg, ríkisstjórnin hef-
ur ekki staðið við þau nema að litlu
leyti og þær útfærslur sem kynntar
hafa verið orka tvímælis og kunna
að vera ólöglegar að hluta, til dæm-
is boðuð skattlagning á þrotabú
föllnu bankanna.
Ég hef á síðustu mánuðum
spjallað við Íslendinga sem gagn-
rýna ríkisstjórnarflokkana og
skuldaleiðréttingar hennar í einni
setningu en tala svo um það í þeirri
næstu hvernig þessi skuldaúrræði
geti nýst þeim sjálfum. Þetta er ekki
fólk sem kaus flokkana sem sitja
í ríkisstjórn en það vill samt fá þá
peninga sem það getur út úr þessu
fjárhættuspili sem skuldaleið-
réttingarnar eru.
Þannig mun nokkur hluti þess
fólks sem ekki kaus Framsóknar-
flokkinn eða Sjálfstæðisflokkinn ljá
flokknum og skuldaniðurfellingun-
um stuðning sinn á borði með því
að nýta sér umdeild úrræði henn-
ar. Sá stuðningur er eiginlega verri
og ábyrgðarlausari en stuðning-
ur þess fólks sem kaus ríkisstjórn-
arflokkana sem setja skuldaleið-
réttingarnar fram þar sem stjórnin
vinnur í umboði þessa fólks. Stuðn-
ingur þess sem kaus ekki ríkis-
stjórnarflokkana og gagnrýnt hefur
tillögurnar er hins vegar án ábyrgð-
ar og snýst um það eitt að viðkom-
andi ætlar sér að taka peninga út úr
fjárhættuspili sem það studdi ekki í
lýðræðislegu ferli og sér jafnvel ekki
glóru í.
Dæmið gengur ekki upp
Að mínu mati gengur ekki upp
að kjósa ekki þessa tvo flokka,
að gagnrýna þá fyrir skuldaleið-
réttingarnar en á sama tíma
að nýta sér þær til að fá út úr
þeim fé. Þetta minnir á stöð-
una sem enska orðatiltæk-
ið lýsir svo vel: Að vilja éta
kökuna og eiga hana líka;
að vilja halda því besta eft-
ir úr báðum heimum; að
gagnrýna skuldaúrræðin en nýta
sér þau líka af því maður græðir
á því. Önnur og einfaldari leið til
að orða þessa sömu hugsun er að
segja að það lýsi hræsni að koma
sér í þessa stöðu. Forsenda þessa
er sú að allt, eða flest, sé leyfilegt
einstaklingnum ef hann fær pen-
inga út úr því. Þannig er hægt að
réttlæta þessa þversögn: Hvort vil
ég fá pening eða ekki fá pening? Ég
vil fá pening.
Sá sem er ósammála þessari
túlkun og telur ekkert athugavert
við að þiggja peninga úr skuldaleið-
réttingarvél ríkisstjórnarinnar get-
ur borið því við að leiðréttingin sé
núna orðin að almennri aðgerð
ríkisvaldsins og sé ekki lengur það
flokkspólitíska deilumál sem hún
var í aðdraganda kosninganna.
Skuldaleiðréttingin er með öðrum
orðum eins og hver önnur stjórn-
valdsákvörðun. Þessi einstakling-
ur gæti sagt að skuldaúrræðin séu
í raun ekki ólíkar öðrum úrræðum
sem hið opinbera býður upp á, til
dæmis barna- eða húsaleigubæt-
ur. Hann gæti sagt að einstaklingar
í samfélaginu nýti sér oft og tíð-
um slík opinber úrræði sem
þeir eru í
grunninn ósammála og hafa ekki
ljáð stuðning með atkvæði sínu í
kosningum og að framkoma við-
komandi sé í slíkum tilfellum ekki
talin siðferðilega ámælisverð.
Barna- og húsaleigubætur, eða
ákveðin úrræði í skattkerfinu, eru
auðvitað pólitísk í eðli sínu, rétt
eins og skuldaleiðréttingar núver-
andi stjórnar. Öll úrræði hins op-
inbera eru í grunninn pólitísk þó í
mismiklum mæli sé. Gagnrýnum
við einhvern — sama hvern — fyrir
að nýta sér barna- eða húsnæðis-
bætur til dæmis?
Sami grautur í sömu skál?
Gegn þessu sjónarmiði segi ég
að skuldaleiðrétting núverandi
stjórnar sé svo stórt flokkspólitískt
mál að ekki sé að leggja það að
jöfnu við margar aðrar stjórnvalds-
ákvarðanir. Framsóknarflokkurinn
náði fjórðungsfylgi og komst í rík-
isstjórn á grundvelli kosningalof-
orða sem flokkurinn hefur ekki
staðið við en hefur síðan
kynnt lágstemmdari að-
gerðir og
reynt að
halda
því
fram
að
þær séu í reynd byggðar á sviknu
loforðunum. Flokkurinn reynir
að selja kjósendum þá hillingu að
grauturinn sem þeir kynna nú sé
sá sami og þeir lofuðu fyrir kosn-
ingar — hann er meira að segja
sagður vera í sömu skál. Með þessu
reynir Framsóknarflokkurinn að
viðhalda þeirri blekkingu sem vera
hans í ríkisstjórn er byggð á.
Sú spurning hvort kjósend-
ur sem ekki bera ábyrgð á eða
styðja þessa ríkisstjórn, og gagn-
rýna hana jafnvel, eigi að gerast
ölmusumenn hennar er alls ekki
léttvæg. En spurningin er líka sú
hvort það sé ósanngjarnt að ætl-
ast til þess að hluti þeirra sjötíu
þúsund heimila sem geta fengið
skuldaleiðréttingu upp á að með-
altali rúma milljón, samkvæmt
ríkisstjórninni, eigi að sleppa því
á þeim siðferðilegu forsendum
sem hér eru ræddar. Hvort veg-
ur þyngra í huga þessa stóra hóps,
peningarnir sem um ræðir eða
það sem er rétt. Með því að taka
við ölmusunni verða kjósend-
ur annarra flokka en þeirra sem
mynda ríkisstjórnina orðnir sam-
sekir og þar með samábyrgir fyrir
skuldaleiðréttingunum. Í kjölfar-
ið verða þeir að þegja um þær ætli
þeir sér ekki enn meiri hræsni en
þeir hafa þá þegar gerst sekir um
með því að nýta sér skuldaúrræðin
til að byrja með. Þá verðum við
flest öll komin í þá stöðu að bera
ábyrgð á viðundrinu Framsókn.
Sú hugsun er ekkert sérstaklega
geðsleg. n
Nýi Sjálfstæðisflokkurinn
Mikil gerjun er á meðal hægri-
manna sem aðhyllast aðild að
Evrópusambandinu. Foringj-
ar þess afls, sem manna í milli
nefnist Nýi Sjálfstæðisflokkurinn,
eru Benedikt Jóhannesson og Þor-
steinn Pálsson, fyrrverandi for-
maður flokksins. Mikið er talað
um skoðanakönnun sem and-
stæðingar ESB eiga að hafa gert.
Sú könnun á að hafa leitt í ljós að
Nýi Sjálfstæðisflokkurinn sé svo
stór að hann ógni gamla flokkn-
um. Hermt er að farið sé með
könnunina eins og mannsmorð.
365 titrar
Titringur er innan 365 vegna til-
komu sjónvarpsstöðva Sigmars
Vilhjálmssonar, Miklagarðs og
Bravó. Hermt er
að nú sé í gangi
skoðanakönnun
fjölmiðlarisans
þar sem spurt
er um álit fólks
á sjónvarps-
stöðvunum og
svo sérstaklega frammistöðu
Péturs Jóhanns Sigfússonar sem
þáttastjórnanda. Nýjar sjón-
varpsstöðvar 365 á borð við Stöð
3 hafa litla athygli fengið og mun
það vera áhyggjuefnið sem veld-
ur þessum könnunum á and-
stæðingnum.
Þögn um draug
Frétt DV um að Óperudraugur-
inn yrði ekki á fjölum Þjóðleik-
hússins eins og stefnt var að vakti
mikla athygli. Fyr-
ir leikhúsið var
þetta skynsamlegt
vegna þess kostn-
aðar sem fylgir
uppsetningunni.
Fréttablaðið
komst á snoð-
ir um þetta mál fyrir nokkru en
ákveðið var að upplýsa ekki um
það. Gárungar innan 365 segja að
það tengist því að Mikael Torfa-
son aðalritstjóri var með leikrit
sitt, Harmsögu, í New York ásamt
Tinnu Gunnlaugsdóttur þjóðleik-
hússtjóra sem lét setja leikritið
upp í Þjóðleikhúsinu. Það hafi
orðið þegjandi samkomulag um
að þegja.
Gert í brækur
Níðvísur voru í eina tíð vinsælar
og voru sumir sérhæfðir í slíku.
Fullyrt er að vísan sem hér kem-
ur á eftir sé ort að handan um
áberandi stjórnmálamann sem
margir telja að hafi klúðrað dug-
lega ýmsum málum. Vísan er svo
keimlík eitruðum vísum Stefáns
heitins Jónssonar, sem var al-
þingismaður og kunnur útvarps-
maður á sinni tíð.
Á honum farin er flestra trú,
- feitur með rjóðar kinnar.
Búinn að gera er bjáninn nú,
í brækurnar þjóðar sinnar.
Ingi Freyr Vilhjálmsson
ingi@dv.is
Leiðari
„Með þessu
reynir Fram-
sóknarflokkurinn
að viðhalda þeirri
blekkingu sem
vera hans í ríkis-
stjórn er byggð á
Skuldir „Þetta er ekki fólk sem kaus flokkana sem sitja í ríkisstjórn en það vill samt fá þá
peninga sem það getur út úr þessu fjárhættuspili sem skuldaleiðréttingarnar eru.“