Dagblaðið Vísir - DV - 29.04.2014, Blaðsíða 20

Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður: Þorsteinn Guðnason • Ritstjóri: Reynir Traustason • Aðstoðarritstjóri: Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir Ritstjórnarfulltrúi: Ingi
Freyr Vilhjálmsson • Umsjónarmaður innblaðs: Viktoría Hermannsdóttir • Umsjónarmaður helgarblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir • Framkvæmdastjóri
og vefstjóri DV.is: Jón Trausti Reynisson • Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéttASkot
512 70 70FR jál S t, ó Háð DAg b l Að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AðAlnÚmeR
RitStjóRn
áSkRiFtARSími
AUglýSingAR
Sandkorn
20 Umræða Vikublað 29. apríl–1. maí 2014
Það var svolítið
sérstakt
Mér líður
hryllilega
Við kynntumst
á Ölstofunni
Ég var
mjög ung
Sextán ára á flótta
Tobba og Kalli byrjuðu saman fyrir fjórum árum. – DV Íslensk kona sem leiddist út í vændi fann enga hjálp. – DV
M
anst þú hvað þú varst að gera
sextán ára? Þegar þú rifjar það
upp, getur þú sett þig í spor
sextán ára stráks sem lagði á
sig flótta frá Afganistan þegar íslenskir
jafnaldrar hans voru að hefja mennta-
skólanám? Stráks sem á engan að og
óttast um líf sitt snúi hann aftur til þess
sem áður var heima. Ímyndað þér
hvernig það er að eiga hvergi heima?
Kannski er ekki hægt að ætlast til
þess að við sem fæðumst í friðsælu
allsnægtalandi getum skilið til fulls
hvernig það er að alast upp við stríð
eða búa við slíkar hörmungar að það
er varla hægt gera sér þær í hugarlund.
Kannski skortir okkur skilning til þess
að geta sett okkur í spor þeirra sem
leita hér skjóls frá og óska sér einskis
nema öryggis.
Kannski er það ekki mannfyrir-
litning heldur skilningsleysi sem er
ástæðan fyrir svona athugasemdum
við fréttir af hælisleitanda í hungur-
verkfalli: „Mér finnst þetta bara frekja
í fólki.“ „Hættum þessari linkind yfir
þeim sem eru að koma hingað ólög-
lega til að lifa á okkur. Notum frekar
aurinn til að halda uppi öllum þeim
sem virkilega þurfa á honum að
halda.“ „Það eiga allt of mörg íslensk
börn bágt á Íslandi.“ „Sendan heim.“
„Bara öllu þessu fólki úr landi og fara
að hjálpa Íslendingum meira. Óþol-
andi að annar hver einstaklingur hér
á landi er útlendingur.“ „Já, já, verður
horfinn á mánudag. Þá geta þeir sent
hann í umslagi á póstinum, ódýrara
þannig.“
Óhugnanlegur skortur á sam-
kennd blasir við. Öllu verri er þó van-
virðan sem kerfið sýnir hælisleitend-
um. Þeir eru tortryggðir, fangelsaðir
og sendir unnvörpum úr landi eftir að
hafa hírst hér á landi svo mánuðum
og jafnvel árum skiptir í einhvers kon-
ar einskismannslandi, réttindalausir
og utangarðs, án þess að fá svo mik-
ið sem að segja sögu sína. Hvernig er
hægt að réttlæta slíka framkomu?
Hvernig getur það gerst vestur í bæ
að ungur maður liggi þar veikburða í
hungurverkfalli afskiptalaus svo dög-
um skiptir? Maður sem hefur ekki
annað til saka unnið en að óska eftir
hæli hér á landi og borið upp þá einu
bón að mál hans verði tekið til efn-
islegrar endurskoðunar áður en hon-
um verður vísað úr landi.
Tvítugur maður sem ætti með réttu
að vera að leggja drög að framtíðinni
en er orðið sama hvort hann lifir eða
deyr. Ghasem Mohammadi leitað
hingað eftir hjálp en hefur misst von
og vilja vegna þess tómlætis sem hann
mætti. Í tvö ár hefur hann hírst í íbúð
með öðrum hælisleitendum. Hver
á eftir öðrum hafa þeir verið sendir
úr landi á grundvelli Dyflinnarreglu-
gerðarinnar. Hann gerir ekki ráð fyrir
öðru en að hann verði næstur.
Okkur reynist kannski erfitt að
skilja, en það er skylda okkar að reyna.
„Við þurfum að sýna pínu mannúð og
mildi,“ sagði innanríkisráðherra rétti-
lega um hælisleitendur. Má biðja um
að mannúðin verði sýnd í verki.
Að hælisleitendum verði sýnd sú
lágmarksvirðing að það sé hlustað á
það sem þeir hafa að segja. Að kom-
ið verði fram við þá af virðingu. Eins
og manneskjur sem eru einhvers virði,
en ekki bara pappír sem hægt er að
afgreiða hugsunarlaust á grundvelli
reglugerðar sem heimilar okkur að
senda þá úr landi. Að við öxlum ábyrgð
á skyldum okkar um leið og við nýt-
um okkur heimildirnar. Hafi hælisleit-
andi dvalið sex mánuði eða lengur á
landinu er íslenska ríkinu skylt að taka
mál hans til efnislegrar umfjöllunar.
Það er engin mannúð fólgin í því að
láta hælisleitendur dvelja hér á milli
vonar og ótta í lengri tíma, öðlast ef
til vill einhverja von, læra tungumál-
ið og komast inn í samfélagið, aðeins
til þess að komast að því að hér áttu
þeir aldrei möguleika. Að hér voru
þeir bara geymdir þar til tími gæfist
fyrir skriffinnskuna svo hægt yrði að
senda þá úr landi. Það er ekki einu
sinni „pínu“ mannúð heldur fullkom-
inn skortur á mannúð og mildi. Stefna
stjórnvalda þarf ekki að felast í því að
senda alla, sem hægt er, úr landi. Það
er ekkert sem krefst þess.
Þarf einhvern að undra að ör-
væntingin heltaki þessa menn?
Ghasem er bara einn af mörgum. Saga
hans er ekki undantekningin held-
ur reglan – spegillinn sem við þurf-
um að fara að horfast í augu við. Af því
að þegar hælisleitendur eru eitt sinn
komnir hingað þá berum við ábyrgð
gagnvart þeim. Það er undir okkur
komið að tryggja öryggi þeirra, líf og
heilsu. n
Viðkvæmur ritstjóri
Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri
Kjarnans, er súr yfir því að fjöl-
miðill hans sé tengdur við er-
lenda kröfuhafa og því jafnvel
haldið fram að hrægammarnir
séu á meðal eigenda. Ritstjórinn
skrifar leiðara um þetta og er
helsta tilefnið grein sem birtist í
Morgunblaðinu með dylgjum af
þessum toga. Ekki er sú skoðun
almenn að svona sé farið með
Kjarnann og því spurning hvort
ekki sé um óþarfa viðkvæmni að
ræða hjá ritstjóranum.
Framboð Björns
Því fer fjarri að Björn Bjarnason,
fyrrverandi ráðherra, sé sestur í
helgan stein þótt aldur hafi færst
yfir með tilheyr-
andi eftirlaunum.
Björn hefur verið
duglegur að skrifa
á Evrópuvaktina á
opinberum styrkj-
um. Einnig lætur
hann sig málefni
sveitar sinnar undir Fljótshlíð
talsvert varða. Þannig er hann nú
kominn í framboð fyrir Sjálfstæð-
isflokkinn en hann hefur haldið
kyrru fyrir eftir að Guðlaugur Þór
Þórðarson alþingismaður lagði
hann í prófkjöri forðum. Heima-
menn hafa þó líklega ekki talið
ráðlegt að hafa hann ofarlega á
lista því hann er fjarri því að eiga
möguleika á sæti í sveitarstjórn.
Útþrá Ólafs
Vangaveltur um verðandi for-
mann Nýja Sjálfstæðisflokks-
ins eru miklar og ýmsir sótraft-
ar á sjó dregnir.
Þeirra á meðal
er Ólafur Steph-
ensen, ritstjóri
Fréttablaðsins,
sem hermt er að
vilji glaður losna
úr starfi sínu
sem húskarl Ingibjargar Pálma-
dóttur og fylgifiska hennar í 365.
Þá er horft til Þorgerðar Katrínar
Gunnarsdóttur, fyrrverandi vara-
formanns Sjálfstæðisflokksins,
sem slapp frá hrunstjórninni
með óskaddaða ímynd þótt kúlu-
lán eiginmannsins hafi verið milli
tannanna á fólki.
Horft til Halldórs
Víst er að margar kanónur af
hægri vængnum vilja ganga til
liðs við Nýja Sjálfstæðisflokk-
inn. Þeirra á
meðal er Jórunn
Frímannsdóttir,
frambjóðandi
gamla flokksins
til borgarstjórnar,
sem krefst þess að
vera afmáð af lista
flokksins. Vitað er að leiðtoginn
í Reykjavík, Halldór Halldórsson,
er eindreginn Evrópusinni. Ein-
hverjir vænta þess að hann taki í
fyllingu tímans stökkið yfir í fyrir-
heitna flokkinn.
Nú árið er liðið
N
ú þegar að liðið er ár frá
kosningum er ekki úr vegi
að líta aðeins til baka og
velta fyrir sér stöðunni
sem ríkir hér á landi. Mað-
ur skynjaði það eftir kosningarnar
á síðasta ári að það ríkti mikil eft-
irvænting meðal íbúa landsins um
að nú færi landið að rísa og hlutirn-
ir að gerast. Það kom ekkert á óvart
ekki síst í ljósi þeirra hástemmdu
loforða og yfirlýsinga sem núver-
andi stjórnvöld buðu upp á í að-
draganda kosninga og eftir þær. En
hvernig er staðan í dag eftir fyrsta
ár þessarar ríkisstjórnar þeirra Sig-
mundar og Bjarna? Hafa hjól at-
vinnulífsins farið að snúast hraðar
en fyrr? Hefur henni tekist að virkja
samtakamátt þjóðarinnar og vinna
gegn því sundurlyndi og tortryggni
sem einkennt hefur íslensk stjórn-
mál og umræðu í samfélaginu um
nokkurt skeið? Hefur hún með að-
gerðum sínum náð að eyða þeirri
pólitísku óvissu sem hefur verið of
áberandi þáttur í íslensku þjóðlífi á
undanförnum árum? Hefur ríkis-
stjórnin náð þeirri víðtæku sátt við
aðila vinnumarkaðarins um þró-
un vinnumarkaðar og uppbyggingu
til framtíðar sem hún boðaði? Hef-
ur hún með verkum sínum gert
landsmönnum kleift að nýta þau
fjölmörgu tækifæri sem þeir standa
frammi fyrir, þjóðinni allri til heilla?
Stórt er spurt
Þetta eru stórar spurningar og ef-
laust eru svörin mismunandi eftir
því hvar menn standa í stjórnmálun-
um en að mínum dómi hefur henni
ekki tekist að uppfylla neitt af þess-
um góðu markmiðum sínum. Aftur
á móti hefur hún lækkað skatta og
gjöld á þá sem vel eru aflögufærir
en skorið svo heiftarlega niður í vel-
ferðarkerfinu að undan svíður. Hjól
atvinnulífsins hafa ekkert snúist
hraðar en áður og því miður virðist
sem að samtakamáttur þjóðarinnar
hafi sjaldan verið minni, sundur-
lyndi og tortryggni í stjórnmálunum
og umræðunni hefur náð nýjum
hæðum og pólitísk óvissa er alls-
ráðandi. Samningar náðust við ASÍ
og umbjóðendur þeirra um síðustu
áramót og samningar við framhalds-
skólakennara náðust eftir nokkurra
vikna verkfall en lög hafa verið sett
á verkfall undirmanna á Herjólfi og
önnur virðast vera í undirbúningi
á flugvallastarfsmenn. Fleiri stétt-
ir vinnandi fólks eru að setja sig í
stellingar og hyggjast boða til verk-
falla á næstu vikum. Þannig að það
er langt frá því að tekist hafi víðtæk
sátt við vinnandi stéttir í landinu
og stefnir í enn frekari átök í haust
þegar að samningar verða lausir hjá
verkalýðnum. Að mati okkar í Bjarti
framtíð og fjölmargra annara þá
fólst eitt stærsta tækifærið sem þjóð-
in stóð frammi fyrir til þess að auka
velsæld og hag hennar í því að ljúka
viðræðum við ESB og leggja samn-
inginn fyrir þjóðina. Það stóra tæki-
færi hyggst ríkisstjórnin binda endi á
þrátt fyrir yfirlýst loforð, eru það að
mati góðra og grandvarra manna ein
mestu svik í stjórnmálasögu lands-
ins. Þrátt fyrir að ég sé ekki sáttur við
þær aðgerðir sem þessi ríkisstjórn
hefur einbeitt sér að þá virði ég að
hún var lýðræðislega kjörin og hef-
ur góðan meirihluta á þinginu. En ég
vil hvetja hana og þingflokka hennar
til þess að standa við yfirlýsingar og
loforð sín og efla samskipti og auka
samráð við minnihlutaflokkana á
þinginu. Í störfum okkar í þinginu
höfum ég og félagar mínir í Bjartri
framtíð hvatt til aukinnar virðingar,
samráðs og bættari starfshátta.
Bætum okkur
Dr. Páll Skúlason segir á einum stað í
bók sinni Ríkið og rökvísi stjórnmála
að við Íslendingar höfum tamið okk-
ur slæma stjórnsiði og stjórnarhætti í
gengum tíðina og að „við höfum ekki
byggt upp samfélag okkar að skyn-
semi, heldur göslast áfram og skað-
að bæði sjálf okkur og aðra.“ Dr. Páll
telur að við eigum að bylta íslenskum
stjórnmálum með því að tileinka okk-
ur gjörbreytta stjórnarhætti og að
stórefla stjórnskipun ríkisins en hefta
möguleika ríkisvaldsins á að hygla
sérhagsmunum og ganga gegn mann-
réttindum. Hann vill að skólar lands-
ins, allt frá leikskólum til háskóla,
sinni eiginlegri stjórnmálamenntun
svo lýðræði nái smám saman að
festa rætur meðal þjóðarinnar og að
við forgangsröðum af viti þegar við
ákveðum hvernig við nýtum skattpen-
inga okkar með áherslu á almanna-
heill. Almannheill er lykilorðið þegar
stjórnmál eru annars vegar og ég vona
að okkur auðnist að fara eftir þessum
ráðleggingum dr. Páls. n
„Hefur hún með
verkum sínum
gert landsmönnum kleift
að nýta þau fjölmörgu
tækifæri sem þeir standa
frammi fyrir, þjóðinni allri
til heilla?
Páll Valur Björnsson
þingmaður Bjartar framtíðar
Aðsent
Séra Jóna Lovísa keppti með dóttur sinni í fitness. – DV S. Shawkan frá Írak verður sendur úr landi. – DV
Ingibjörg Dögg
Kjartansdóttir
ingibjorg@dv.is
Leiðari „Saga
hans er
ekki undan-
tekningin
heldur reglan
MynD SIGTryGGur ArI