Dagblaðið Vísir - DV - 09.05.2014, Blaðsíða 36

Helgarblað 9.–12. maí 201436 Fólk Viðtal
Þ
orvaldur Davíð er salla rólegur
þrátt fyrir miklar annir. Hann
kemur til fundar við blaða-
mann á bjartviðrisdegi við
gömlu höfnina í Reykjavík.
Að kvöldi þessa dags er viðhafnarfor-
sýning á Vonarstræti. Hann hefur séð
myndina nærri því fullkláraða og er
sáttur. Myndin hefur verið umtöluð
síðustu daga en einn framleiðenda
upplýsti að þekktur aðili og þátttak-
andi í útrásinni hefði viljað fá lögbann
á myndina vegna líkinda við sig. Ekk-
ert hefur orðið af lögbanninu en Þor-
valdur fer með hlutverk ungs manns
sem teflir á tæpasta vað í góðærinu
– íþróttamanns sem meiðist og finn-
ur sér farveg í fjármálageiranum. Þor-
valdur segist kannast við nokkra slíka.
„Það er engin ein fyrirmynd að þeim
sem fóru hamförum í góðærinu. Þær
eru nokkrar. Sjálfur þurfti ég að kynna
mér betur heim þeirra sem tóku þátt
í góðærinu því ég tók svo sannarlega
ekki þátt í því eins og í raun margir
aðrir. Ég var fátækur námsmaður á
lánum á þessum árum. En ég upp-
lifði það sjálfur að sjá vini mína fara
of geyst. Ég var í Verslunarskólanum
og margir vina minna fóru að vinna í
fjármálageiranum þar sem regluverk-
ið var bilað.
Margir vina minna komu út í
vinnuferðum eða bara til að skemmta
sér og hittu mig þá gjarnan. Þá var
hringt í fátæka námsmanninn og hon-
um boðið að koma út. Menn voru dug-
legir að kaupa drykki og lifa hátt,“ segir
hann og brosir góðlátlega.
Skynjaði kulda
„Ég veit að það er auðvelt að segja það
eftir á, en það setti að mér ugg. Ég man
sérstaklega eftir ákveðinni tilfinningu
sem ég fann heima á Íslandi. Þá var ég
á gangi í Borgartúninu sem var í örum
vexti. Ég skynjaði kulda og fannst allt
vera innihaldslaust. Það þyrmdi yfir
mig og ég hugleiddi þá hversu hratt
hlutirnir breytast. Ég fann að ég kunni
ekki við þessa breytingu á samfélaginu
og enn síður við þessa tilfinningu. Mér
finnst íslenskt samfélag stundum vera
eins og gítarstrengur og „tuner“-inn
vanstilltur. Við sækjum í öfgar. Á þess-
um tíma sóttust allir eftir því að verða
ríkir og fóru í sömu áttina. Það mátti
ekki gagnrýna eða hefja máls á inni-
haldsleysinu. Það var algjört tabú. Svo
skall kreppan á og þá fórum við í hina
áttina. Þá fóru menn að láta sér vaxa
skegg og byrja að ganga um eins og
bændur niðri í bæ. Byrjaðir að versla
beint við bónda og efla þjóðleg gildi.
Sem er auðvitað gott og blessað en ég
hef einhverja von um að við séum að
finna hinn gullna meðalveg. Í fyrsta
lagi að átta okkur á því hvaðan við
komum, að líta til baka um leið og við
lítum fram á veginn. Bera virðingu fyrir
bakgrunninum, fyrir fátækum bænd-
um og sjómönnum og þeim sem börð-
ust fyrir hagsmunum landsins.“
Þroskasaga
Þorvaldur nefnir að þótt myndin ger-
ist vissulega í miðju góðæri þá sé hún á
engan hátt uppgjör við hrunið. Hún sé
öðru fremur þroskasaga aðalsöguhetj-
anna. „Kvikmyndin er svona fléttu-
saga og mig rekur ekki minni til þess
að slík kvikmynd hafi verið gerð áður
á Íslandi. Þetta er þroskasaga nokkurra
einstaklinga og sögur þeirra fléttast
saman. Við sjáum söguhetjur fara í
þroskaferðalag, mæta krefjandi tíma-
mótum og bregðast við þeim. Hera
Hilmarsdóttir og Þorsteinn Bachmann
fara með hlutverk söguhetja sem
höfðu það alls ekki gott í góðærinu.
Myndin á eftir að vekja umræðu og
minnir okkur á að horfa í kringum okk-
ur á hverjum tíma.“
Kynnti sér heim fjármála
Í undirbúningi fyrir hlutverkið kynnti
Þorvaldur sér hugarheim og umhverfi
söguhetjunnar.
„Mín söguhetja er atvinnumaður í
knattspyrnu sem meiðist, flytur heim
til Íslands og þarf að finna farveg fyr-
ir drifkraftinn í sjálfum sér. Ég þurfti
að kynna mér orðaforðann og líkams-
tjáninguna, í fjármálum og í fótbolta,“
segir hann þótt blaðamaður þykist
viss um að hann sé þónokkuð efnileg-
ur í boltanum. „Ég þekkti ekki strúkt-
úrinn á þessu bankakerfi og hafði
litla innsýn í fjármálageirann. Þess
vegna þurfti ég að kynna mér þennan
heim. Ég reyndi líka að tengja við hið
sammannlega.“
Hann hefur ákveðnar skoðanir á
því hvers vegna svo margir fóru illa í
hruninu.
„Það er einhver lína sem menn
stíga yfir einu sinni, svo færast mörk-
in lengra og lengra. Vandamálið var
regluverkið sem var meingallað. Ef
það eru ekki lög og reglur í heimi sem
er drifinn áfram af svona miklum krafti
þá þrífst breyskleikinn.
Þeir sem settu reglurnar bera
ábyrgð, við setjum reglur til að koma í
veg fyrir mistök sem við vitum að við
getum gert.“
Beinn og breiður vegur … og þó
En hvað um hans eigin drifkraft? Hann
hefur látið marga drauma rætast þótt
ungur sé. Þegar hann var lítill strák-
ur sótti hann um vinnu hjá Útvarp-
inu. Hana fékk hann. Þar lék hann í
útvarpsleikriti og fljótlega fann hann
sér stað á sviðinu. Þá talsetti hann
eftirminnilega ljónið Simba í teikni-
myndinni Lion King og lét að sér
kveða. Hann hugði á nám í leiklist
og fékk inngöngu í Leiklistarskóla Ís-
lands. Hæfileikar hans fleyttu hon-
um þó mun lengra og stuttu seinna
fékk hann inni hjá frægasta listahá-
skóla heims – Juilliard. Fréttnæmt varð
að skólagjöldin fékk hann greidd af
styrktarsjóði Roberts Williams. Hann
fór út til náms í miðju góðæri en þrátt
fyrir að hafa fengið skólagjöldin greidd
rétt svo skrimti hann á námslánunum.
Juilliard er á Manhattan og þar er líf-
ið ekki ókeypis. Eftir hrunið stóð hann
uppi slyppur og snauður eins og aðrir
námsmenn víða um veröld.
„Þetta var rosalega sérstakur tími.
Dollarinn var 50 krónur og svo allt í
einu var krónan einskis virði. Skólinn
greiddi fyrir skólagjöldin og ég var á
fullum skólastyrk en ég þurfti samt að
greiða leigu upp á 200 þúsund krónur.
Námslán dugðu ekki fyrir henni. Ís-
lendingar voru í miðdepli. Það voru
allir meðvitaðir um þetta í skólanum.
Bæði nemendur og kennarar spurðu
mig hvort það væri allt í lagi með mig.
Kennarinn minn stakk inn á mig fjöru-
tíu dollurum. Mér fannst það óþægi-
legt en tók samt við þeim. Ég átti aldrei
pening síðustu tvær vikur mánaðar-
ins. Þá var lítið borðað heima annað
en hrísgrjón.
Sem betur fer þá var oft ókeypis
matur á boðstólum í skólanum. Ég
hugsa að það hafi verið meðvitað.
Nemendahópurinn í Juilliard er alls
staðar frá. Það kaupir sig enginn inn í
Juilliard. Nemendur komast inn í skól-
ann á eigin verðleikum og eru þess
vegna ekkert endilega efnaðir. Ég fékk
fjárhagsaðstoð að heiman og styrki úr
sjóðum. En ekkert mikið. Ég hef aldrei
þurft mikið.
Eftir á að hyggja var þessi tími ekk-
ert mikið sjokk hvað mig varðar. Ég
er nægjusamur en ég var einn í stór-
borginni á þessum tíma og því var
ástandið kannski meira yfirþyrmandi.“
Gisti í koju og hlustaði á Chopin
Fyrst um sinn dvaldi hann á heimavist
skólans í koju en seinna fluttist hann
í litla íbúð í nágrenninu. Námið var
krefjandi en gjöfult. Margar þeirra að-
ferða sem hann nam hjá lærifeðrum
sínum notar hann bæði í leiklistinni
og í lífinu sjálfu.
„Námið var mjög krefjandi frá
morgni til kvölds. Það komst ekkert
annað að. Ég naut þess að búa í New
York. Hún er svo margbrotin, ég bjó
á Manhattan en engu glæsilífi. Fyrst
um sinn á heimavistinni og svaf þá í
koju. Sem betur fer var herbergisfé-
laginn hinn besti drengur – píanó-
leikari frá Chicaco sem kenndi mér
að meta Chopin. Það var fínt að búa
þröngt en fá líka að vera í þessari fal-
legu fjölmenningu, það er svo gaman
að verða hluti af jafn litríku mannlífi og
er í þessari borg.
Ég er minn harðasti gagnrýnandi.
Þótt námið sé strangt þá var ég ekki
tekinn sérstaklega fyrir. Ég held að fólk
hafi fundið hvað að ég var harður við
sjálfan mig. Það hefði ekki haft neitt
upp á sig að leggja harðar að mér en ég
gerði sjálfur.
Kennarar skólans reyndust mér vel
og eru þrautreyndir. Richard Feldman,
listrænn stjórnandi, var einn þeirra,
ofboðslega fallega þenkjandi maður.
Hann er búinn að kenna svo lengi að
hann þarf ekki að hafa mörg orð um
kennsluna. Stundum sat hann með
lokuð augun, hálfsofandi á meðan við
fórum með senur. En svo allt í einu
rankar hann við sér og stoppar okkur.
Þá fann hann á sér hvenær senan fór
úrskeiðis.
Þá er mér minnisstæð ræðan sem
kennslustjóri skólans hélt fyrir okkur.
Ég hef hana enn hugfasta og nota inn-
takið bæði í leiklistinni og í lífinu.
Hann sagði við okkur að í nám-
inu væri engin ein greið leið, rétt eins
og lífinu. Hérna færum við í gegnum
fjögurra ára nám og markmið kennara
við skólann væri að gefa okkur liti.
Við kæmum kannski með fimm liti í
farteskinu en þegar náminu væri lok-
ið færum við með fleiri liti. Hann sagði:
Það er okkar hlutverk að gefa ykkur
eins marga liti og mögulegt er.
Ég hugsa því oft í alls konar aðstæð-
um, nei sko – hérna er litur sem ég get
notað.“
Fékk enga fyrirgreiðslu
Þorvaldur er ekki alinn upp í leikhús-
inu og í fjölskyldu hans hefur hingað til
ekki verið iðkuð leiklist að neinu marki.
Áhuginn er sjálfsprottinn þótt hann
hafi óneitanlega fengið innblástur frá
frjóum föður sínum og festuna til að
stefna að settu marki frá móður sinni.
„Ég hafði engin tengsl eða fyrirgreiðslu
til þess að láta drauminn rætast,“ segir
hann og brosir breitt.
„Foreldrar mínir eru ekki leikarar
eða tengdir leikhúsheiminum á
nokkurn hátt. Mamma var í kór og
pabbi hefur alltaf verið skapandi og
starfað við ritsmíðar. Hann hefur alltaf
haft djúpan áhuga á fólki og starfaði
sem blaðamaður á hinum ýmsu dag-
blöðum og tímaritum. Hann tók mig
oft með í verkefni og ég held það hafi
gert mér gott. Ég man til dæmis eftir
því þegar hann tók viðtal við Vigdísi
Finnbogadóttur. Mér fannst hún allra
merkilegasta manneskja sem ég hafði
hitt og fékk hjá henni Seven-up. Þá
hitti ég óteljandi stjórnmálamenn sem
lítill gutti með pabba. Ég hlustaði og
horfði. Í þessu fagi sem ég starfa við
þá er það góður eiginleiki. Það hefur
gert mér gott að spyrja og hlusta. Það
er grunnurinn í leiklist. Að taka inn og
gefa svo.“
Vorkennir þeim sem fá allt
Foreldra sína, Kristján Þorvaldsson og
Helga Jóna Óðinsdóttir, segir Þorvald-
ur búa yfir ólíkum kostum. „Mamma
og pabbi eru mjög ólík. Þau eru hálf-
gerðar andstæður en á góðan hátt.
Mamma starfar á verkfræðistofu og vill
hafa allt í röð og reglu. Hún er akker-
ið mitt í lífinu. Alltaf til staðar. Það er
ekki sjálfgefið. Á meðan gaf pabbi mér
þennan innblástur sem ég þurfti á að
halda og bý enn að. Ég er þakklátur fyr-
ir kontrastinn. Ég held að ég hafi verið
mjög heppinn strákur og ég vorkenni
þeim sem hafa fengið allt upp í hend-
urnar. Ég finn í dag hvað ég er sterk-
ur vegna þess hve ég hef þurft að hafa
mikið fyrir hlutunum.“
Spilaði vist og
hlustaði á gufuna
Þorvaldur er gömul sál. Ofnotuð klisja,
en hvað skal segja, einhvern veginn
skera þær sig úr hópnum þessar
gömlu. Talsmátinn er annar og fasið
oft yfirvegaðra en hjá þeim hvatvísari.
Rósemdina sem hann býr yfir hefur
hann fengið í meðgjöf því í ljós kemur
að Þorvaldur eyddi miklum tíma með
afa sínum og ömmu í æsku og í stað
þess að ganga í leikskóla hlustaði hann
á gufuna og spilaði vist.
„Ég var alltaf með afa og ömmu
þegar ég var lítill. Ég var eiginlega ekk-
ert á leikskóla heldur var bara heima
hjá þeim. Ég hlustaði á gömlu gufuna
og fór í tindátaleik með ömmu eða
spilaði við hana tveggja manna vist. Afi
og amma voru miklar andstæður eins
og mamma og pabbi. Afi kom af góðu
fólki sem lenti í kreppunni á nítjándu
öld. Hann var fæddur 1908. Amma
kemur úr sveit, eins mikilli sveit og
hægt var, Þorvaldsstöðum í Breiðadal.
Þau hittust á Fáskrúðsfirði.
Þau störfuðu við hin ýmsu störf í
gegnum árin á Fáskrúðsfirði áður en
þau fluttu á mölina. Amma var mikið
náttúrubarn enda alin upp í sveit
ásamt 12 systkinum. Systkinin voru
látin drekka úr lýsistunnu á hverjum
morgni, var mér sagt, því þá þótti gott
að vera ekki horaður. Amma notaði
þessa línu líka óspart þegar hún var
að lýsa einhverjum á jákvæðan hátt:
„Hann er feitur og fallegur.“ Amma
og afi samsvöruðu sér þó afar vel og
voru alls ekki í neinum vandræðum
Vill ekki búa
í Hollywood
Þorvaldur Davíð Kristjánsson fer með hlutverk gulldrengs sem fer geyst í góðærinu í kvikmynd sem
frumsýnd verður í maí, Vonarstræti. Sjálfur er hann nokkurs konar gulldrengur sem hefur þó barist fyrir sínu og
komist áfram á eigin verðleikum. Hann sóttist eftir leiklistarferli í Hollywood en kýs frekar að vera hér heima.
Kristjana Guðbrandsdóttir ræddi við Þorvald um uppvöxtinn og draumana, árin í Julliard og frægðina.
Kristjana Guðbrandsdóttir
kristjana@dv.is „Ég hand­
þvoði
alltaf sömu
nærföt og sokka
einu sinni á dag