Dagblaðið Vísir - DV - 25.07.2008, Qupperneq 13

DV Helgarblað Föstudagur 25. júlí 2008 13
hingað nýlega menn frá New York
sem var vísað á að skrá sig á einka-
mal.is til að finna vændiskonu.
Í viðtali DV við mann sem þekkir
til í íslenskum kynlífsiðnaði kemur
fram að karlmenn sem reynslu hafa
af vændiskaupum sæki helst í kon-
ur yfir 25 ára aldri. Það séu helst þeir
sem sérstakan áhuga hafa á barns-
legu útliti sem vilji þær yngri. Stúlk-
ur um tvítugt sem stunda vændi
séu þó síður í stakk búnar til að geta
haldið uppi áhugaverðum samræð-
um við mennina og látið þeim líða
vel með sjálfa sig. Því séu þær eldri
frekar valdar.
Seldar af eiginmönnunum
Sigþrúður �uðmundsdóttir��
framkvæmdastýra Samtaka um
kvennaathvarf�� hefur ekki orðið
var við miklar breytingar ár frá ári
á þeim fjölda kvenna sem þang-
að leita og hafa stundað vændi. Í
Kvennaathvarfið leita konur sem
ekki geta búið á heimili sínu vegna
ofbeldis. „Hingað koma konur sem
hafa verið þvingaðar út í vændi. Oft
eru þær giftar mönnum sem mis-
nota þær kynferðislega og selja þær
öðrum mönnum. Þetta hefur ekki
aukist svo við vitum. Hins vegar vit-
um við líka að þetta er oft það síð-
asta sem konur segja frá.“
Sigþrúður segir ekkert einkenna
sérstaklega þá menn sem selja kon-
urnar sínar í vændi: „Það er ljóst að
þessir menn bera ekki virðingu fyrir
konunum sínum�� og sennilega ekki
konum almennt. En þetta eru bara
menn. Við myndum ekki þekkja þá
úr�� því miður. Það myndi auðvitað
einfalda hlutina talsvert.“
Skömm kvenna sem hafa ver-
ið gerðar út af eiginmönnum sín-
um er yfirgnæfandi. „Það er nógu
slæmt að maðurinn þinn lemji þig
eða kalli þig hóru. En þegar hann er
farinn að selja þig í kynlífsþjónustu
til annarra manna gengur það út
fyrir öll mörk.“
Á síðasta ári nýttu 22 konur og
3 karlar sér viðtalsþjónustu Stíga-
móta vegna vændis. Þar af voru 12
ný mál og 13 eldri. Aldrei hafa jafn-
margir leitað til samtakanna vegna
vændis. Auk þessa voru nokkrar
konur sem stunda vændi í reglu-
legu símasambandi við Stígamót.
Siðlaus skilaboð
út í samfélagið
„Mér finnst það athyglisverð
skilaboð út í samfélagið að þetta
sé heimilt��“ segir Sigþrúður spurð
um afstöðu sína til þeirra laga sem
heimila vændi. „Lagalega séð er
ekkert athugavert við að kaupa
konu ef hún vill selja sig eða er
ekki í aðstöðu til að setja sig upp á
móti því. Mér finnst það óþægileg
og slæm skilaboð til okkar allra. Ég
ímynda mér að það sé einhver hóp-
ur manna sem kaupir sér vændi nú
en myndi ekki gera það ef kaup á
vændi væru refsiverð��“ segir hún.
Atli er sammála Sigþrúði. „Mér
finnst lögin gefa alröng skilaboð út í
samfélagið�� eiginlega siðlaus skila-
boð.“
Spurð hvort hamingjusama hór-
an sé til segir Sigþrúður: „Það getur
svo sem vel verið að hún sé til ein-
hvers staðar�� rétt eins og það eru
einhverjir sem þrífast í eiturlyfja-
neyslu. Það breytir ekki þeirri stað-
reynd að þetta er eitt það hræðileg-
asta sem kona getur lent í. Reynsla
þeirra kvenna sem til okkar leita
talar sínu máli.“
Lögleiðing vekur
athygli erlendis
Heimildir DV herma að erlend-
ir aðilar geri sérstaklega út á Ísland
við vændissölu þar sem það er lög-
legt nema þriðji aðili hagnist á því.
„Það veit allur heimurinn þetta��“
segir heimildamaður blaðsins þeg-
ar hann er spurður hvort þeir sem
koma hingað erlendis frá geri sér
grein fyrir því að hér liggur engin
refsing við því að stunda vændi.
Algengt er að þegar stórar ráð-
stefnur eru haldnar hér á landi
komi vændiskonur erlendis frá�� allt
að fimmtán kvenna hópar í senn�� til
að finna þar viðskiptavini. Sumar
þeirra ferðast á milli landa gagngert
til að vera við ráðstefnurnar og fara
þannig á milli borga eins og Kaup-
mannahafnar�� Brussel og Amster-
dam.
Stórar sýningar þar sem margs
konar fyrirtæki kynna þjónustu sína
og vörur eru einnig vinsælar hjá
vændiskonum og þeim sem gera
þær út. Þá eru dæmi um að menn
sem hafa konurnar á sínum snær-
um gangi á sölubásana og láti eig-
endur fyrirtækjanna fá símanúmer
sem þeir geta hringt í til að kaupa
kynlíf.
Engin rannsókn á
umfangi vændis
Þegar lögum um vændi var
breytt í fyrra var gefið út að rann-
saka þyrfti umfang og eðli vænd-
is hér á landi. Engin slík rannsókn
hefur enn verið gerð. Atli �íslason
segir það merki um viðhorf stjórn-
valda. „Ég lít svo á að ríkisstjórninni
sé sama um þetta Þeir bara leggja
blessun sína yfir vændi�� þennan
ömurlega veruleika. Fjöldinn allur
af viðtölum við fyrrverandi vændis-
konur í Danmörku sýnir að félags-
legur bakgrunnur þeirra er veikur��
bæði andlegur og siðferðislegur.“
Þó að Heiðrún Lind sé á önd-
verðum meiði við Atla finnst henni
sjálfsagt og eðlilegt að umfang
vændis á Íslandi sé rannsakað.
Hún segir að það sé alltaf mögu-
legt að einhverjar konur leiti út í
vændi af neyð. Í framhaldi af lög-
leiðingu vændis sé því nauðsyn-
legt að efla forvarnir og félagslega
aðstoð við þær konur sem og efla
fræðslu til lögreglu. Þannig að unnt
sé að greina mansal frá vændi. Í því
sambandi segir hún Stígamót vinna
gott starf en mögulega þyrfti það að
vera meira áberandi.
Þrælkun líka í
byggingariðnaði
Að mati Heiðrúnar Lindar er
alrangt að tengja vændi sjálfkrafa
við mansal. „Stundum helst þetta í
hendur. En þrælkun getur einnig átt
sér stað í byggingariðnaðinum.“
Björgvin Björgvinsson segir að
oft hafi komið inn á borð lögregl-
unnar mál þar sem grunur leik-
ur á mansali í tengslum við vændi.
„Það hefur hins vegar aldrei náðst
að sanna eitt eða neitt því þær kon-
ur sem hingað koma þræta statt og
stöðuglega fyrir það. Þessi mál eru
því erfið í vinnslu��“ segir hann en
grunur leikur á að konurnar neiti
mansali af ótta við þá sem skipu-
leggja vændið.
Að mati Atla �íslasonar er
sænska leiðin svokallaða�� þar sem
kaup á vændi eru gerð refsiverð�� ár-
angursríkasta leiðin til að uppræta
mansal og vísar hann í rannsóknir
frá Svíþjóð í þeim efnum.
Heiðrún Lind bendir hins vegar
á aðrar rannsóknir frá Svíþjóð þar
sem kemur fram að þessi leið hafi
leitt til þess að vændi sé nú frekar
neðanjarðar og erfiðara fyrir lög-
reglu að finna fórnarlömb mansals.
„Ég held að það skipti engu þó út-
limir verði höggnir af fólki fyrir að
stunda eða kaupa vændi. Þetta er
starfsgrein sem hefur alltaf verið
til staðar og ég held að verði það
alltaf. Í því sambandi skiptir engu
hvaða leiðum löggjafinn beitir til að
refsa fólki. Þeir sem ætla að ná sér
í vændiskonu gera það hvort sem
það er ólöglegt eða ekki. Þeir harðs-
víruðustu sem láta sig lögin engu
skipta eru þeir sem beita ofbeldi.
Þannig er heillavænlegra að halda
vændi löglegu.“
Engin skipulögð aðgerðaáætl-
un er til á Íslandi til að bregðast við
mansali og er landið eitt af örfáum
aðilum að Palermo-viðauka Sam-
einuðu þjóðanna um mansal sem
ekki hafa staðfest viðaukann. Jó-
hanna Sigurðardóttir félagsmála-
ráðherra setti á laggirnar starfshóp
innan ráðuneytisins sem nú vinnur
að tillögum til úrbóta.
„HAMINGJUSAMA HÓRAN ER MÝTA“
Nýta einkamálaauglýsingar á netinu
Erlendar konur koma í vændisferðir til
íslands og skipuleggja þær fyrirfram í
gegnum einkamálaauglýsingar.
lögregluna grunar að um mansal sé að
ræða en konurnar þræta fyrir það. Einnig
eru konur sem sækja ráðstefnur og
sýningar til að finna viðskiptavini.
Mesta lygi sem haldið hefur verið fram
Yfirmaður kynferðisbrotadeildar lögreglunnar á
höfuðborgarsvæðinu segir mýtuna um
hamingjusömu hóruna einhverja mestu lygi sem
haldið hefur verið fram. Honum finnst alvarlegt
hversu mikið er reynt að réttlæta vændi.
„Þau afskipti sem við
höfum haft af íslensk-
um konum sem selja
sig eru í tengslum við
áfengi og fíkniefni.“