Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.02.1904, Blaðsíða 303

519
í öSrum löndum eru aS jafnaði meiri sveitarþjuigsli í borgum og kanpstöSum en
til sveita. ÞaS er ekki hjer á landi, og ketnur af því, aS kaupstaðirnir eru svo nngir og
vaxa fljótt aS mannfjölda, en menn sem setjast að í kaupstöðunum eru 10 ár að vinna sveit-
festi. Enginn karlmaSur sem hefnr sezt að í kaupstóðunum eptir 1893 hefur unnið sveitfesti
þar árið 1902.
Til samanburSar við þessar hlntfallstölur hjer á landi má geta þess, að eptir sams-
konar hagfræðisskýrslum frá SviþjóS voru þar á sveit af hverju hundraSi.
Allir styrkþegar Styrkþegar beinlinis
í Stokkhólmi og borgum og kauptúnum ... 6.85% 4.82%
Til sveita í SvíþjóS ...................... 3.85— 2.94—
í allri Sviþjóð (borgum og sveitum) ......... 4.52— 3.36—
Hlutfallstölurnar í fyrra dálkinum (allír styrkþegar) mundu svara til sveitarþyngslanna á
íslandi, ef öll börn á þurfaheimilurri væru talin með í tölu þeirra, sem þiggja sveitarstyrk,
en heimili sem er styrkt af sveit telja fátækraskyrslurnar hjer sem einn einasta styrkþega.
Þótt á heimilinu sje maður með 8 börn, þá verður þaS hjer á landi = 1. Svíar telja slíkt
heimili í fyrra dálkinum hjer að ofan = 9, en í síðara dálkinum telja þeir það = 1, eins
og vjer gjörum. — Tala beinlínis styrkþega er í Svíþjóð Ltið eitt tiærri en á íslandi 3.36%
en hjer 3.2% áriS 1901.
I Danmörku var ástatidið betra en á Islandi 1901. Þar voru eptir hagsskyrstnnum
þaðan um tekjur og útgjöld sveitasjóðanna, og skýrslimum yfir þá sem þáSu af sveit:
Atlir Styrkþegar
styrkþegar. beinlítiis.
í Kaupmannahöfn ........................................... 5.71% 2.93%
í kaupstöðum (73 alls)......................... •...... 5.96— 2.81—
í sveitahreppunum á eyjunum.............................. 2.96— 1.62—
i sveitahreppunum á Jótlandi .......................... 3.55— 1.55 —
í altri Danmörku ....................................... 4.16— 2.03—
Sjeu þessi sveitarþyngsli borin saman viS íslatid, þá verður að velja síðari dálkinn til þess,
eins og í Svíþjóð. Styrkþegar beinlínis í Kaupmanuahöfn statida rnjög nálæjjt hlutfallslega
beintínÍ8 styrkþegum á öllu landitni (aðra styrkþega teljum vér ekki). En í allri Daiimörku
eru þeir hjeruntbil þriSjungi færri en á Islandi.
Frá Noregi eru ekki skyrslur fytir hendi síSar en frá 1900, þá voru í Noregi,
Beiulínis Styrkþegar Beiulínis Beinlínis og styrk-
Fólkstata styrkþegar sökurn veik- styrkþegar þegar veikinda
inda vegna
í 8veitunum 1.581.924 49.436 6.492 3.1% 3.5%
í borgum og bæjurn 639.553 27.328 5.009 4.3— 5.2—
í öllum Noregi 2.221.477 76.764 11.501 3.5— 4.0—
Hlutföllin af hundraði hverju eru reiknuð út hjer, því fátækraskyrslurnar 1900 hafa ekki
veriðfyrir hendi, nema útdráttur af þeim. Sje Noregur og íslaud borin saman, þá sytiist svo
sem beinlínis styrkþegar í Noregi svari til þeirra sem hjer eru taldir á sveit. Styrkþega
vegna veikinda hefur ísland ekki í sarna mæli sent Noregur. Þar eru sjúkrahús, sem efna-
laust fólk getur legiS á, án þess að það sje talinn sveitastyrkur, þó það borgi ekki legukostn-
aðinn, og án þess að neinn hteppur borgi kostnaðinn. Hjer á landi kernur opt tilsvarandi
kostnaður niður á heimilinu þar sent hittn veiki á heima, og þetta fólk er því allopt ekki
talið hjer. Við samanburðinn sýnist því eiga aS velja fyrri hlutfallsdálkinn í Noregi, beinlín-