Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.02.1904, Blaðsíða 309

525
Það sjnir, að í Danmörku kostar hver fátæklingur tvöfalt og þrefalt meira en hjer
gjörist. Það bendir jafnframt í þá átt sem hefnr verið bent á í yfirlitunnm yfir þessar skyrsl-
ur á fyrri árum, að sá sem tekur niðursetning hjer á landi mun optast leggja til tölnvert frá
sjálfnm sjer með honum á móts við hreppinn.
2. Utgjöldin til menntamála eða skólanna hafa verið eptir sveitareikn-
ingunum:
I kaupstöðununi I sveita- og kaupt.hr. Alls
kr. kr. kr.
1876—80 meðaltal........................ ......... ............... 4.693
1881—90 ...... ....................... ........... ............... 7.778
1891—95 ...... ......................... ......... ............... 12.757
1896—1900................................. 12.534 7.343 19.877
1901 ...................................... 12.769 7.172 19.937
1902 14.736 10.362 25.098
Þessi útgjöld hafa fimmfaldast 27 árum. í sveitahreppum eru þau minni en í kaupstöðunum,
sem síðasta árið greiða */5 hluta af öllum þessum útgjöldum, þótt Akureyri sje ótajin.
3. Ýmisleg útgjöld, sem áður voru nefnd óviss gjöld hafa jafnan verið hár
útgjaldaliður. Þau innibinda lán til þurfamantia, greptrunarkostnað þeirra, kostnað við fá-
tækraflutning, bráðabyrgðastyrk til utanhreppsmanna, kostnað við málaferli, þinghús o. fl.
Þessi útgjöld hafa verið:
I kaupstöðunum í sveita- og kauptúnahr. Alls
Árið kr. kr. kr.
1861 .................... ......... ....................... 44.439
1871—80 meðaltal.. ... .... ....................... 82.909
1881—90 .... ......... ......... ....................... 103.316
1891—95 .... ...... ............ ....................... 155.095
1896—1900..................... 26.568 84.074 110.642
1901 ............... ... 42.870 94.054 136.924
1902 ......................... 23.771 102.124 125.895
4. Refatollur er gamall skattur á hreppana hjer á landi, og hefur verið
ár, sem skyrslurnar ná yfir eða síðan fatið var að tilgreina hann sjerstaklega:
1876—80 meðaltal .................................................... 3430 kr.
1881—90 5809 —
1891—95 8570 —
1896—1900........................................................... 9565 —
1901 7419 —
1902 ............................................................... 7595 —
Gjaldiö er einskonar ábyrgðargjald fyrir sauðfjeð á sumriu.
þau
5. Kostnaður við sveitastjórnina. Þessi kostnaður er í sveita- og
kauptúnahreppum liðugt 12 ára gamall. Með lögum 11. des. 1891 (A. Nr. 30) var gefin
heimild til þess hrepparnir gætu borgað sveitastjórn sína með lítilli upphæð, innheimtu á
tekjum sjerstaklega. I kaupstöðunum einkum Reykjavík hefur þessi kostnaður lengi átt sjer
stað, ef borgun til lögregluþjóna og nættirvörzlu og laun bæjargjaldkera eru talin til hans.
Laun bæjargjaldkera svara einkum til þess, sem heintilað er að borga í hinum tilvitnuðu
ögum,