Öldrun - 01.05.2008, Síða 13

1
ÖLDRUN – 27. árg. 1. tbl. 2008 www.oldrun.net
sem skiptast á að vinna á dagdeildinni ásamt umsjónar­
hjúkrunarfræðingi. Dagdeildin er opin alla virka daga. Á
dagdeildina koma gigtar­ og ónæmissjúklingar, aðallega
í lyfjagjafir (innrennslislyf) á 3­12 vikna fresti en einnig
í eftirlit, rannsóknir og fræðslu. Sjúklingum sem koma
á dagdeild hefur fjölgað mjög ört undanfarið og eru þeir
orðnir yfir hundrað. Starf hjúkrunarfræðinga á dagdeild­
inni felst í lyfjagjöfum og eftirliti með öryggi sjúklinga
meðan á lyfjagjöf stendur og í sumum tilvikum í einhvern
tíma eftir að gjöf líkur. Þessar lyfjagjafir eru mjög sérhæfðar
og oft hætta á alvarlegum aukaverkunum t.d. ofnæmisvið­
brögðum. Einnig koma sjúklingar í fræðslu og kennslu
t.d. læra að sprauta sig með gigtarlyfjum. Talsverð hætta
er á alvarlegum sýkingum í tengslum við nýju líftæknilyfin.
Því hafa gigtarsjúklingar, sem koma á dagdeild, beinan
aðgang að hjúkrunarfræðingum milli lyfjagjafa á deildinni.
Er því símaráðgjöf einnig hluti af vinnu hjúkrunarfræð­
inga á dagdeildinni en sú ráðgjöf felst aðallega í ráðlegg­
ingum til sjúklinganna og stuðningi við þá.
Göngudeild gigtarsjúkdóma (A3)
Göngudeild gigtarsjúkdóma (A3) er einnig staðsett
á Landspítala Háskólasjúkrahúsi í Fossvogi. Hún tók til
starfa 2004. Deildin er opin einn dag í viku og kemur þá
einn hjúkrunarfræðingur frá gigtardeild B7. Starf hans
þar er fræðsla, lyfjagjafir í vöðva og stuðningur við gigt­
arsjúklinga. Einnig sinnir hjúkrunarfræðingurinn ýmsu
öðru sem upp kemur í tengslum við gigtarsjúklingana,
eins og t.d. sáraeftirlit.
Gigtarsvið á Reykjalundi
Á Gigtarsviði Endurhæfingarstofnunar Reykjalundar
fer fram sérhæfð endurhæfing fyrir gigtarsjúklinga. Á
gigtarsviðinu starfa 5 hjúkrunarfræðingar. Deildarstjóri
er Ragna Valdimarsdóttir. Deildin sinnir að jafnaði um
20 einstaklingum og er meðalmeðferðartími um 6 vikur.
Einstaklingar dvelja að jafnaði á staðnum allan sólahring­
inn 5 daga vikunnar en einnig eru þar dagsjúklingar sem
fara heim að kvöldi. Á Reykjalundi er mjög virk teym­
isvinna þar sem starfa saman læknar, hjúkrunarfræðingar,
sjúkraliðar, sjúkraþjálfarar, iðjuþjálfar, félagsráðgjafi og
sálfræðingur. Einnig er starfandi við húsið næringarráð­
gjafi sem er teyminu til ráðgjafar. Hjúkrun á deildinni er
einstaklingshæfð. Markmið hennar er að hjálpa skjól­
stæðingum að finna og notfæra sér styrkleika sína til að
bæta líðan sína og lífsgæði. Tveir hjúkrunarfræðingar á
deildinni hafa lært hugræna atferlismeðferð og veita slíka
meðferð ef þurfa þykir.
Gigtarlínan
Gigtarlínan er símaráðgjöf fyrir gigtarsjúklinga,
aðstandendur þeirra og aðra sem áhuga hafa á gigt. Hún
er rekin af Gigtarfélagi Íslands. Þar starfa 2 hjúkrunar­
fræðingar ásamt félagsráðgjafa, næringarráðgjafa og
sjúkraþjálfara. Starfsfólk Gigtarlínunar situr fyrir svörum
um allt sem tengist gigt. Síminn er 530­3606 og er opið alla
mánudaga og fimmtudaga kl. 14­16.
Fagdeild gigtarhjúkrunarfræðinga
Árið 2006 var stofnuð Fagdeild gigtarhjúkrunarfræð­
inga innan Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga (FÍH).
Markmið fagdeildarinnar er að bæta menntun í hjúkrun
gigtarsjúklinga, viðhalda og auka þekkingu félagsmanna,
auka samstarf milli fagfólks sem annast gigtarsjúkinga
og stuðla að bættri þjónustu við gigtarsjúklinga. Deildin
hefur verið í samstarfi við aðrar fagdeildir gigtarhjúkr­
unarfræðinga á Norðurlöndum. Félagsmenn er 25 og
formaður er Gerður Beta Jóhannsdóttir. Öllum hjúkr­
unarfræðingum innan FÍH er velkomið að gerast félagar.
Unnið er að heimasíðugerð en hægt er að nálgast upplýs­
ingar um fagdeildina á www. hjukrun.is.
Í hverju felst hjúkrun gigtarsjúklinga?
Að greinast með gigt hefur áhrif á líkamlega, andlega
og félagslega þætti. Hjúkrun gigtarsjúklinga byggir því
á heildrænni nálgun. Mjög misjafnt er hversu mikil áhrif
sjúkdómurinn hefur á þessa þætti eftir tegund sjúkdóma
og virkni.
Hlutverk hjúkrunarfræðings er að styðja, leiðbeina,
fræða og hvetja sjúklinginn til að takast á jákvæðan hátt
við sjúkdóminn og hjálpa honum að aðlagast breyttum
aðstæðum, þ.e. að læra að lifa með sjúkdómnum.
Markmið hjúkrunarfræðinga í meðferð gigtarsjúklinga
er því að bæta lífsgæði sjúklings.
Til þess að ná að sinna þessum þáttum þarf að byggja
upp gott meðferðarsamband við sjúkling. Til þess þarf
hjúkrunarfræðingur:
1. Að skilja hvaða þættir það eru sem sjúkdómurinn hefur
helst áhrif á hjá einstaklingnum. Sem dæmi má nefna að
aldraður einstaklingur getur verið að glíma við allt annars­
konar erfiðleika en ung kona með börn á heimili.
2. Að hafa góða þekkingu á gigtarsjúkdómnum og afleið­
ingum hans.
3. Að sýna umhyggju og andlegan stuðning, að honum
sé ekki sama og velferð sjúklingsins sé alltaf höfð að
leiðarljósi.
4. Að kanna þekkingu sjúklings á sjúkdómnum og afleið­
ingum hans.
5. Að hvetja sjúking til að taka virkan þátt í meðferð sjúk­
dóms og afleiðingum hans, þannig að sjúklingnum finnist
hann hafa stjórn á sjúkdómnum.
6. Að fræða sjúkling.
7. Að hjálpa sjúkingi við að takast á við einkenni
sjúkdómsins.
8. Að vera í góðu sambandi við aðra meðferðaraðila, þ.e.
lögð er áhersla á góða teymisvinnu með öðrum fagaðilum
sem taka þátt í meðferð.
Lítum nú nánar á þrjá meginþætti hjúkrunar gigtar­
sjúklinga: Líkamleg einkenni, andlega líðan og félagslega
þætti.