Gerðir kirkjuþings - 1984, Síða 80

72
1984
15. Kirkjuþing
27. mál
Tillaga
til þingsályktunar um skattamál heimila.
Flm. sr. Þorbergur Kristjánsson
Kirkjuþing ályktar að skora á Alþingi að framkvæma án frekari tafar þau fyrirheit, er gefin hafa verið um breytingu á gild-
andi skattalögum, er að því miði, að þau heimili, þar sem aðeins annað hjónanna vinnur utan heimilis, skuli eigi búa við verri
hlut í skattalegu tilliti, en þau er hjónin bæði afla tekna.
Greinargerð
Á kirkjuþingi 1982 var samþykkt svohljóðandi tillaga: „Kirkjuþing beinir þeim tilmælum til Kirkju-
ráðs, að það láti kanna, hvort munur sé á skattlagningu hjóna og þeirra, sem búa í óvígðri sambúð.
Könnunin leiði það í ljós, hvort álagning opinberra gjalda hvetji fólk frekar til þess að vera í óvígðri
sambúð en hjónabandi. — Jafnframt verði kannað, hvort núgildandi skattalög gangi á hlut þeirra
heimila, þar sem aðeins annað hjóna vinnur utan heimilis.”
í skýrslu Kirkjuráðs 1983 segir svo um þetta mál: „Leitað var álits á skrifstofu ríkisskattstjóra um
atriði þessi. Um hið fyrra atriði er það að segja, að fólki í óvígðri sambúð er heimilt að telja fram til
skatts sem um hjón væri að ræða, svo að þar virðist í reynd ekki vera um mismun að ræða. En hvað
seinna atriðið varðar, svaraði ríkisskattstjóri, að vinna heimavinnandi maka væri einskis metin, — og
núgildandi skattalög ganga því greinilega á hlut heimila, þar sem svo er ástatt.”
Með hliðsjón af svari ríkisskattstjóra virðist kirkjuþing varla geta látið mál þetta liggja í þagnargildi,
vilji það standa vörð um hag heimila, sem vissulega vakti fyrir með upphaflegum tillöguflutningi.
Fyrir síðustu alþingiskosningar, lýstu talsmenn ýmissa stjórnmálaflokka yfir því, að þeir vildu breyta
gildandi skattalögum i það horf, að eigi yrði áfram gengið á hlut þeirra heimila, þar sem aðeins annað
hjónanna ynni úti og má mikið vera, ef ákvæði um þetta er ekki að finna í sjálfum stjórnarsáttmálanum
nú, en á efndum hefur eigi bólað.
Þótt skattalögum hafi verið breytt til að létta á atvinnurekstri og talað hafi verið um milljarða skatta-
lækkanir í sambandi við kjarasamninga, þá segja þingmenn, að ríkissjóður hafi ekki efni á umræddri
leiðréttingu á skattamálum heimilanna, sem er augljóst sanngirnismál. Þann moðreyk má kirkjuþing
eigi láta þá komast upp með lengur athugasemdalaust.
Þegar aðeins annað hjónanna vinnur fyrir tekjunum en hitt sinnir heimilisstörfum einvörðungu og
hefir þar af leiðandi engar tekjur fram að telja, leiðir það til þess, að hjónin lenda í mun hærri skattstiga
en ef þau hefðu bæði verið um að afla teknanna.
Þegar unnið var að gerð núgildandi skattalaga, var upphaflega gert ráð fyrir jöfnun tekna á hjónin, en
einhverjir hávaðahópar brugðust þá ókvæða við og sögðu að slíkt yrði einungis til hagsbóta fyrir há-
tekjufólk, — þar sem aðeins annað hjónanna þyrfti að vinna úti, — og þetta dugði til þess, að frá þeirri
fyrirætlan var horfið.
En auðvitað var og er þetta rangt. Óþarft ætti að vera að færa rök fyrir því, að æskilegt sé, að annað
hjónanna sé heima, meðan börnin eru ung, — og enda á grunnskólaaldri. Á sumum heimilum eiga ekki
bæði hjónin heimangegnt, vegna vanheilla barna t.d. eða annarra, sem annast þarf heima, — eða eigin
vanheilsu. Og svo kemur það auðvitað til, að atvinna liggur ekki alltaf á lausu.
Vísað til löggjafarnefndar, er lagði til, að tillagan væri samþykkt óbreytt. (Frsm. sr. Halldór
Gunnarsson)
Samþykkt samhljóða.