Glóðafeykir - 01.12.1969, Side 38

38
GLÓÐAFEYKIR
upp á hennar geð. Ég var eitt sinn viðstaddur þá viðureign. Atti þá
að króa hana af milli bæjarhúsanna og djúprar tóftar, en borð lá
yfir tóftina þvera. Þegar nú þrengdi að Gránu og hún komst hvorki
fram né aftur, gerði hún sér lítið fyrir og hljóp á borðinu yfir tóft-
ina. Þá var Grána fótviss og léttstíg og skil ég ekki enn í dag, að
borðið skyldi ekki brotna. Og þessu hefði ég ekki trúað, ef ég hefði
ekki horft á það með eigin augum. — Pabbi átti rauða hryssu. Hún
var ákaflega gjöm á að fara í heyin á haustin og veturna og hafði
alveg undravert lag á því að rífa upp skarirnar á torfinu, kæmist
hún að heyjunum á annað borð. Vora heyin ekki örugg fyrir Rauðku
nema skarirnar væru grjótbomar. En kæmist hún ekki í hey heima,
átti hún það til að fara á aðra bæi til heyrána og þótti þar að von-
um ógóður gestur. Ekki man ég þó til þess að þessi herhlaup henn-
ar yllu neinu missætti milli nágranna, og var samkomulag milli bæja
þarna sérstaklega gott.
Það er nú raunar annað mál, en gaman þætti mér að vita hvort
steinarnir tveir á hlaðinu á Hnjúki væru enn á sínum stað. Það er
nú að vísu ólíklegt. Annar þein'a var fiskasteinn, sjáanlega ævaforn.
þvi að ofan í hann var komin mikil dæld undan höggunum. Hitt
var hestasteinn eða hestastjaki, eins og hann var nefndur, og var
nafnið efalaust dregið af lagi steinsins, því að hann var aflangur og
stóð upp á endann.
— Og hvernig var svo skólanáminu háttað?
— Og blessaður vertu, það var aðeins heimanám, engin skóla-
ganga fyrir fermingu. En seinna var ég hálfan mánuð við nám á
Yra-Hvarfi, hjá Jóhanni Jóhannssyni, frænda nn'num, sem hafði ver-
ið í Möðruvallaskóla o°' var áhugasamur um að fá stráka heirn til
sín til að kenna þeim. Byrjaði liann kennsluna jafnan eftir nýárið.
Kennslugjald, ásamt fæði og lnisnæði á Ytra-Hvarfi, var annað hvort
65 eða 75 aurar á dag, ég man ekki hvort heldur. Frá Hnjúki fór
ég 1898 og þá í Syðra-Hvarf til mágs míns Gísla, sem seinna bjó á
Hofi. Þar var ég í hálft annað ár. Svo var það vorið sem ég var á
Syðra-Hvarfi, að þeir fóru vestur í Hóla, Jóhann Páll frá Hjaltastöð-
um, en liann var alltaf hjá Jóhanni að læra, og Þorsteinn Þ. Þor-
steinsson skáld, sem síðar fór til Vesturheims, en hann var alinn upp
á Syðra-Hvarfi. Er fram á vorið leið kom Jóhann kennari að máli
við mig og svo gott sem skipaði mér að fara einnig vestur í Hóla.
Ég var tregur, hafði enga trú á að ég yrði hlutgengur þar við nám.
Þó langaði mig í Möðruvelli, eftir að hafa þá stundað lengra nám
hjá Jóhanni. „Þú getur farið í Hóla fyrst og svo Möðruvelli á eftir,“