Skagfirðingabók - 01.01.1975, Síða 48

SKAG FIR8INGA BOK
Hofi, komu í önnur héruð. Þeir voru rausnarmenn að sama skapi
sem dæmi eru um af erfisdrykkju þeirra Hjaltasona eftir föður
sinn og háttum Þorbrands örreks, er nam Silfrastaðahlíð alla upp
frá Bólstaðará og bjó á Þorbrandsstöðum og lét gera þar eldhús
svo mikið, að allir þeir menn, er þeim megin fóru um dalinn,
skyldu bera þar klyfjar í gegnum og vera öllum matur heimill.
Þeir munu snemma hafa verið kærir að góðhestum svo að
sögur fóru af, og því má þakka, að varðveitt er ein heimild forn
um að skip hlaðið kvikfé kom til landsins. Kom það út hér í Kol-
beinsárósi, en kaupmönnum hvarf unghryssið Fluga í Brimnes-
skógum. Ekki er trúlegt, að annað hross verði frægara í íslenzkum
sögum. Sama heimild bendir til, að þeim hafi ekki verið ógjarnt
að taka drjúga áhættu í leik, ef til vill meiri en auðna leyfði, og
myndu enn finnast dæmi slíks á þessum stað og úr þessu héraði
frá yngri tíð en landnámsöld. Er þá og skammt að fara og minn-
ast þess, að skagfirzkt skáld á landnámsöld, Þorvaldur holbarki,
sonur Höfða-Þórðar, fór til hellisins Surts og færði þar drápu þá,
er hann hafði ort um jötuninn í hellinum. Svo náin voru venzlin
milli manna, vætta, hrossa og listar.
Markverðastar þykja mér þó heimildir um friðsemd land-
námsmanna í þessu héraði og viðleitni þeirra til að lifa í sátt og
samlyndi.
Til Islands leituðu menn, er gerðir höfðu verið rækir úr öðrum
löndum fyrir ofbeldis og víga sakir. Það kann að vera hending
ein, að slíkir menn áttu ekki kost á landnámi mið- eða innsveitis
í héraðinu, án þess að taka sinnaskiptum. Hvarflar að mér, að
þeim hafi verið bægt þaðan, en þó gerður kostur á útkjálkum, að
minnsta kosti ílentust þess háttar menn í nyrztu sveitum austan
fjarðar. Má þá vera, að ég sé farinn að seilast nokkuð til landa
meðal Eyfirðinga. Um vígamann nokkurn mikillar ættar, Hrol-
leif inn mikla, er kunnugt, að hann var gerður héraðsrækur, og
varð hann Húnvetningum lítill happafengur að sögn. Ef þessi
skilningur er nærri lagi, skyldu ofbeldismenn umbornir í lengstu
lög og sveigðir til að þýðast samfélag sitt, þó að dýrkeypt yrði
stundum. I því lýstist umburðarlyndi, sem ég trúi að hafi löngum
46