Jökull - 01.12.1968, Page 73

Ur minningargreinum
,,Það mun engum liafa dulizt, sem kynntist
Jóni Eyþórssyni, veðurfræðingi, að hann var
bundinn landi og þjóð órofa tryggðaböndum.
Dalur eða fjallstindur var í augum hans ekki
aðeins nafn á landabréfi, hann sá mótun lands-
ms og skynjaði fegurð lífsins og hamingju.
Þetta fundu allir, sem voru með honum á
ferðalagi. Á göngu um aura Breiðamerkurjök-
uls, þar sem jökullinn hafði velt fram torfu-
hnausum, ræddi Jón við okkur samferðamenn-
ma urn Kára Sólmundarson og bæ hans Breiðá
af slíkri orðsins list, að það var sem við sæjum
langt aftur í aldir, hvar jökullinn sótti hægum,
gn þungum skrefum að friðsælum bóndabæ."
— Sigurjón Rist.
„Jóni Eyþórssyni var ásköpuð karlmennska
og þreklund, enda þurfti hann á hvorutveggju
að halda til þess að mæta andstreymi lífsins.
Þessir eiginleikar komu ekki sízt í ljós, er liann
háði það stríð, sem enginn vinnur. Þegar ég
eitt sinn lieimsótti hann, er hann lá sína hinztu
legu, reis hann upp við dogg og var glaður í
viðmóti, ræddi um daginn og veginn, bækur og
bókaútgáfur og minntist á það við mig, hvort
ég vildi skrifa stuttan formála fyrir bók, sem
hann hafði í huga. Niðurstaðan hefur hins
vegar orðið sú, að ég hef ritað hér fátæklegan
eftirmála við lífssögu hatis. Er það lítil greiðsla
á stórri þakkarskuld. En þeir eru fleiri skuldu-
nautarnir þar en ég, og trúa nn'n er, að þá
skuld greiðum við bezt með því að sýna hugð-
arefnum hans alúð og ntinningu hans virð-
ingu.“
— Birgir Kjaran.
„Vorið 1936 var gerður út leiðangur á Vatna-
jökul, sá lengsti, sem nokkru sinni hefur verið
gerður út á þann jökul. Þetta var sænsk-
íslenzkur leiðangur og stjórnendur lians þeir
félagarnir frá Fanaráken, Jón og Ahlmann.
Leiðangursmenn voru 6, þrír Svíar óg þrír Is-
lendingar. Hundasleði var aðalfarkosturinn og
þótti nýlunda. Lagt var á jökulinn upp frá
Hoffelli í Hornafirði í lok aprílmánaðar og
dvalizt óslitið á jökli fram í miðjan júní, en
rannsóknunum var haldið áfram til hausts.
Leiðangurinn hreppti veður válynd framan
af og var veðurtepptur á þriðju viku, þar sem
síðan heitir Djöflaskarð, nærri Goðaborg.
Hér er ei rúm til að rekja nánar sögu þessa
leiðangurs, en ég leyfi mér að tilfæra nokkur
orð úr bók Ahlmanns: Pá skidor och till hást
i Vatnajökulls rike, — bók, sem raunar ætti að
þýða á íslenzku.
Eftir að hafa lýst óveðursvikunum í Djöfla-
skarði og hvernig það er, að þurfa að skríða
upp úr svefnpokanum og fara í hráblaut föt til
að moka frá tjaldinu, skriíar Ahlmann: „Jón
Eyþórsson tók alltaf að sér erfiðustu vaktina,
frá 3—6 á nóttunni."
Elálfum mánuði síðar varð að fara með einn
Svíann, hundasleðaekilinn Mac Lilliehöik, illa
kalinn á fótum, ofan af Heinabergsjökli niður
í Suðursveit. Ahlmann skrifar: „Nú varð að
koma Mac til byggða, það hafði þegar dregizt
alltof lengi. Það var Jón, sem fór með hann.
Hann tók alltaf að sér það, sem erfiðast var,
og sigraðist á öllum erfiðleikum með sinni
ódrepandi seiglu. Ferðin tók næstum alla nótt-
ina og var báðum ákaflega erfið.“
Litlu síðar skrifar Ahlmann: „Um kvöldið
hinn 20. fluttum við það, sem eftir var af far-
angri okkar, norður eftir Eleinabergsjökli að
tjaldstað nr. XI. Meðan við vorum á leiðinni
kom Jón Eyþórsson aftur neðan úr sveit. Hann
fór á sinn stað í lestinni eins og ekkert hefði
í skorizt og hann liefði aðeins brugðið sér frá.“
Stór eru ekki þau orð, en ekki kann ég aðrar
frásagnir, er gefi sannari mynd af Jóni Eyþórs-
syni, þessum manni sjaldgæfrar elju og afkasta,
sem alla sína tíð var reiðubúinn að taka að
sér erfiðustu vaktina og gerði það alltaf eins
og sjálfsagðan hlut, án þess að liafa um það
mörg orð . ..
... 7. nóvember 1950 stofnaði Jón Jöklarann-
sóknafélag Islands. Var liann síðan lífið og
sálin í því félagi til dauðadags, formaður þess
alla tíð og aðalritstjóri tímarits þess, Jökuls.
JÖKULL 18. ÁR 407