Jökull - 01.12.1973, Síða 70

Mynd 1. Sleða með borspili lyft upp á trukk
frá Esso. Véltæki frá fyrirtækinu GG voru
hjálpleg, sjálfur GG ómissandi fyrir leiðangur-
inn.
júní. Allrúmur vinnuskáli, sem fenginn hafði
verið að láni hjá Landsvirkjun, hafði verið
dreginn upp á jökulinn, og var hann notaður
sem matskáli og setuskáli. Atti hann mestan
þátt í að skapa hin afbragðsgóðu vinnuskilyrði
þarna á jöklinum og tryggði það, að ávallt var
hægt að beita fullum starfskröftum að verkefni
því, sem þarna var unnið að, en auk borunar-
innar þurfti nærri stöðugt að vinna að snjó-
mokstri vegna þráláts skafrennings.
Rúmlega fjögurra metra djúp og víð gryfja
var grafin fyrir borbúnaðinn og yfir gryfjuna
var tjaldað miklu plastþaki á trégrind. Fékkst
þannig hin ákjósanlegasta vinnuaðstaða við bor-
unina.
Sem vænta mátti var við margvíslega erfið-
leika að stríða við borunina, en jafnt og þétt
dýpkaði holan og borinn skilaði fallegum kjörn-
um. Lengd hvers kjarna var þó mun minni en
gert hafði verið ráð fyrir. Bornum hafði verið
ætlað að skila allt að tveggja metra löngum
kjörnum, en meðallengd hvers kjarna var ekki
nema um 50 cm. Ennfremur tók margfalt lengri
tíma að skera hvern kjarna en áætlað hafði
verið. Smám saman fékkst þó nokkur vísbend-
ing um, hvað valdið gæti, að ekki var unnt að
bora dýpra í hverri atrennu. Svo virtist sem
skurðarhnífur borsins undirkældist við borun-
ina og þá hlæði hann utan á sig ís, þannig að
eftir nokkurn tíma næði eggin ekki lengur nið-
ur í ísinn á botni holunnar. Þennan vanda
tókst að leysa með því að senda í hverri at-
JÖKULL 23. ÁR
rennu dálítinn skammt af alkóhóli niður með
bornum, en frostmarkslækkunin, sem alkóhólið
gefur, tefur þá mjög fyrir því, að ís hlaðist á
hnífinn. Eftir þetta gekk borunin mjög greið-
lega um nokkurn tíma. En blika var þó á lofti.
Rafkapallinn hafði frá upphafi reynzt mun
veikari en lofað hafði verið af framleiðandan-
um, og höfðu raftaugar í honum slitnað nokkr-
um sinnum. Hafði þá verið skorið af kaplinum
fyrir ofan skemmdina, en heili hlutinn tengd-
ur við borinn að nýju. Kapallinn styttist þannig
smám saman, en upphaflega var kapallinn 700
metra langur.
Þegar borholan var orðin 298 metra djúp,
stöðvaði slit í raftaug kapalsins borunina. Var
þá strax reynt að fá kapal að láni frá banda-
rískri rannsóknarstofu (Cold Regions Research
and Engineering Laboratory), sem hefur haft
forustu um jöklaboranir. Tókst að fá þar að
láni rúmlega 400 metra langan kapal og eftir
þriggja vikna töf hófst borun að nýju.
Hinn 7. ágúst var holan orðin 415 metra
djúp og aðeins 15 cm voru eftir af kaplinum
á kefli spilsins. Enn hafði botni jökulsins þó
ekki verið náð, en á grundvelli takmarkaðra
gagna hafði þykkt jökulsins verið áætluð 400—
500 metrar.
Hinn 12. ágúst voru síðustu 100 metrar ís-
kjarnans fluttir í Sænska frystihúsið í Reykja-
vík og allir, sem höfðu unnið við borunina,
gátu nú andað léttar. Endanlega var borleið-
Mynd 2. Borsleðinn látinn síga gætilega ofan
í borgryfjuna undir öruggri stjórn Magnúsar
Eyjólfssonar. Hinn ágæti skáli, sem Landsvirkj-
un lagði leiðangrinum til, sést í baksýn.
68