Iðjuþjálfinn - 01.12.1998, Blaðsíða 10

AF STARFI A GEÐDEILD
- hópmeðferðardeild geðdeildar
Sjúkrahúss Reykjavíkur Hvítabandi
Anna María Jónsdóttir læknir hefur
unnið sem meðstjórnandi í langtíma
innsæismeðferðarhópi og segir hún
hér frá þeirri meöferð. Auk viðtal-
meðferöar er einnig boöið upp á lík-
amsvitundarvinnu og listmeðferö.
Þær Anna K. Kristjánsdóttir sjúkra-
þjálfari og Halldóra Halldórsdóttir
listmeöferðarfræðingur greina frá
þeim þætti starfseminnar. En fyrst
veröur fjallað um viðtalsmeðferðina
og stiklað á stóru varöandi fræðin
sem liggja til grundvallar. Umfjöllun-
in er ekki tæmandi en gefur þó von-
andi einhverja mynd af því sem um
ræðir, fyrir þá sem ekki hafa kynnst
þessari tegund meðferöar.
Starfsemin
Deildin tók til starfa í nóvember 1979 á Hvíta-
bandinu við Skólavörðustíg. Fáum árum síðar
fluttist starfsemin í Templarahöllina við Eiríks-
götu, þar sem hún var til ársins 1996. Þá flutt-
ist hún í Hafnarbúðir við Geirsgötu og ári síð-
ar aftur í upprunalegt húsnæði á Skólavörðu-
stígnum.
Frá upphafi hafa yfir 1100 sjúklingar innrit-
ast á deildina. Þeir hafa verið mismunandi
lengi í meðferð, allt frá nokkrum mánuðum
upp í nokkur ár. Algengustu greiningar eru
þunglyndi, kvíði og persónuleikatruflanir af
ýmsu tagi. Flestir eru óvinnufærir við innritun
og ætla mætti að talsverður hluti hópsins
myndi leita þjónustu á bráða- og legudeildum
geðdeilda ef þeir nytu ekki þjónustu dagdeild-
arinnar á Hvítabandi. Tilvísanir koma frá ýms-
um aðilum, svo sem félagsmálastofnunum,
sálfræðingum og læknum. Sjúklingar eru kall-
aðir inn í forviðtal og út frá því er umsóknin
metin af samstarfhópnum á deildinni. í fram-
haldi eru sjúklingar innritaðir á deildina eða
þeim vísað annað ef við á.
Þungamiðjan í starfseminni er hópmeðferð.
Ef það er talið viðeigandi fá sjúklingar að auki
viðtöl við félagsráðgjafa, sálfræðing, sjúkra-
þjálfara, hjúkrunarfræðing, geðlækni eða aðra
sérfræðinga innan deildarinnar og spítalans.
Læknar og fleiri starfsmenn deildarinnar sinna
einnig sjúklingum á göngudeild. Starfsmenn
hafa ennfremur handleitt annað starfsfólk spít-
alans, bæði einstaklinga og hópa auk þess að
veita einstaklingshandleiðslu fyrir starfsfólk á
geðdeild Landsspítala.
*
Ymsir hópar
A deildinni eru nokkur mismunandi meðferð-
arúrræði. Fyrst má nefna langtíma innsæis-
meðferð. Lengst af hafa verið tveir hópar sem
mæta fjórum sinnum viku í slíka meðferð. Þeir
eru svokallaðir opnir langtímahópar (slow
open groups) og hafa þeir starfað árum saman.
I þessum hópum er hámarksfjöldi átta sjúk-
lingar og einn til tveir hópstjórar. Þar eru einn
til tveir sjúklingar teknir inn í senn, eftir því
sem pláss losna. Þessir hópar starfa því án af-
markaðs upphafs og endis. Sjúklingarnir eiga
við margvísleg vandamál að stríða og hafa ver-
ið mismunandi lengi í hópnum. Aðrir hópar
hafa verið starfandi yfir vetrartímann. Má þar
nefna hóp fyrir sjúklinga með átröskun og
stuðningshóp fyrir sjúklinga sem eiga við ýmis
samstæð vandamál að etja. Þessir hópar hafa
hist einu sinni í viku. Ennfremur hafa verið sér-
stakir hópar einu sinni í viku fyrir sjúklinga
með geðklofa.
Viðtalsmeðferðin byggir á þeim kenningum
sálgreiningar sem hafa verið þróaðar fyrir
hópa. Mikið af þeirri vitneskju sem við höfum
um öflin sem eru að verki í hópum kemur frá
Wilfred Bion. Eftir seinni heimsstyrjöldina
stjórnaði hann hópmeðferð á Tavistock með-
ferðarstofnuninni í London. S.H. Foulkes lagði
þó einnig til mjög mikilvæga þætti í kenning-
um um hópmeðferð, en hann byrjaði að stunda
slíka meðferð árið 1940. Margir aðrir hafa lagt
ýmislegt gagnlegt til og má þar nefna Irving
Yalom, Dorothy Stock Whitaker, Morton A.
Lieberman, Morris Nitsun og fleiri.
Markmið meðferðarinnar
Þegar sjúklingur byrjar í hópmeðferð er líklegt
að væntingar hans til meðferðarhópsins séu
svipaðar og gagnvart öðrum hópum eða ein-
staklingum sem hann hefur haft samskipti við.
Oftast á sjúklingur slæma lífsreynslu að baki
Anna María Jóns-
DÓTTIR DEILDARLÆKNIR
Anna K. Kristjáns-
DÓTTIR SJÚKRAÞJÁLFARI
Halldóra Halldórs-
DÓTTIR LISTMEÐFERÐ-
ARFRÆÐINGUR.
10 IÐJUÞJÁLFINN 2/98