Iðjuþjálfinn - 01.12.1998, Blaðsíða 26

Verkefni eru í tengslum við fyrirlest-
urinn og oft verða fjörugar umræður.
• Bakskóli. Iðjuþjálfar og sjúkraþjálfar-
ar á verkjasviði sjá um skipulag og
stjórnun bakskólans og kennsluna
að stórum hluta. Aðrir meðlimir
verkjateymis koma einnig þar að.
Tilgangur bak- og verkjaskólans er
að fólk verði meðvitað um áhrif lifn-
aðarhátta á heilsu, fái tilfinningu fyr-
ir sjálfum sér og læri góð vinnu-
brögð svo það geti forðast frekari
verkjavandamál. Þær kennsluaðferð-
ir sem beitt er eru fyrirlestrar um lík-
amlega og andlega heilsu og van-
heilsu og verklegar æfingar í líkams-
beitingu við vinnu svo sem húsverk.
• Neysluhæfing fyrir vistmenn sem eiga
við þyngdarvandamál að etja. Þetta
eru verklegir hóptímar í eldhúsi iðju-
þjálfunardeildar einu sinni í viku.
3)Tilboð sem geta haft áhrif á umhverfi
skjólstæðings og bætt færni við iðju,
eru meðal annast samskipti við fjöl-
skyldu skjólstæðings, svæðisstjórnir,
verndaða vinnustaði og skóla. Ihlutun
iðjuþjálfa á geðsviði sem lýtur að um-
hverfi skjólstæðinga hefur gefist vel og
mætti auka. Húsnæðisbreytingar,
spelkur og önnur hjálpartæki eru not-
uð til að bæta færni skjólstæðinga
geðteymis ef þörf er á.
Iðjuþjálfinn aðlagar stöðugt iðju og um-
hverfi að þörfum skjólstæðings, til að
mæta markinu sem sett var í byrjun og í
takt við aukna færni hans við iðju. Iðju-
þjálfinn er meðvitaður um það að í áætl-
uninni felst breytingaferli fyrir skjól-
stæðinginn og er því á varðbergi gagn-
vart vandamálum sem upp kunna að
koma. Hann aðlagar ferli og árangur, í
takt við ánægju skjólstæðings á meðan
áætlun er framkvæmd og gerir breyt-
ingar til að auka ánægju hans þegar þörf
er á.
• Sjöunda þrep:
Meta árangur með tilliti
til færni við iðju
íhlutun iðjuþjálfans er ekki lokið fyrr en
árangur hefur verið mældur. Mælt er
hvort færni við iðju hefur aukist og
hvort árangursmarki er náð. Þetta þrep
er afar mikilvægt til að sýna fram á gildi
iðjuþjálfunar. Breytingar á færni við iðju
og ferlið sem veldur þeim breytingum
er skoðað. Arangur er borinn saman við
árangursmarkið og ákveðið hvort halda
eigi áfram með iðjuþjálfun eða ekki. Eitt
af því sem metið er sameiginlega, af
iðjuþjálfa og skjólstæðingi er ferlið sem
slíkt, hvernig forgangsröðunin var,
hvað gert var og hvað var ekki gert og
rökin fyrir því. Ennfremur hvernig
styrkleikar voru og úrræði fundin til að
auka færni.
Þegar kanadíska færnimælingin er
notuð í fyrsta þrepi á Reykjalundi er
hún einnig notuð í lokaferlinu til að
mæla færni skjólstæðings við iðju og
ánægju hans með þá færni. Iðjuþjálfar á
geðsviði telja þetta mælitæki henta vel í
þessu þrepi. Oft er ekki nægilega niður-
njörvað í upphafi hvaða árangri er
stefnt að. Það er að segja að lýsingin er
ekki í nægilega miklum smáatriðum og
því verður lokamatið ómarkvisst. Þessu
viljum við iðjuþjálfar á geðsviði breyta.
Lokamatið setur endapunkt á ferli
beinnar íhlutunar iðjuþjálfunar nema
um það sé samið að takast á við nýjan
eða óleystan færnivanda.
Höfundur er iöjuþjálfi
og starfar í geöteymi Reykjalundar
Heimildir
Ársskýrsla Reykjalundar (1997). Óbirt.
Christiansen, C. & Baum, C. (Eds.) (1991).
Occupational therapv: Overcoming
human performance deficits. Thorofare:
SLACK Incorporated.
Duncombe, L. (1998). The cognitive-
behavioral model in mental health. In
Naomi Katz (Ed.) Cognition and
occupation in rehabilitation. pp. 165-
189. Bethesda: American Occupational
Therapy Association.
Fearing, V. G., Law, M., & Clark, M. (1997).
An occupational process model: Foster-
ing client and therapist alliances. Cana-
dian loumal of Occuaptional Therapv,
64, 7-15.
Fisher, A. (1997). Assessment of motor and
process skills (Second Edition). Unpubl-
ished test manual, Department of
Occupational therapy, Colorado State
University, Fort Collings, CO.
Gils Guðmundsson (1988). SÍBS bókin: 50
ár. 1938-1988. Reykjavík: Samband ís-
lenskra berkla- og brjóstholssjúklinga.
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið
(1978). Reglugerð fvrir Vinnuheimilið að
Revkjalundi skv. lögum nr. 57/1978.
Reykjavík: Heilbrigðis- og trygginga-
málaráðuneytið.
Kielhofner, G. (1992). Conceptual founda-
tions of occupational therapv. Phila-
delphia: F. A. Davis Company.
Kielhofner, G. (1996). A model of human
occupation: Theorv and application
(Second edition). Baltimore:Williams &
Wilkins.
Kielhofner, G., Mallison, T., Crawford, C.,
Nowak, M., Rigby, M., Henry, A., and
Walens, D., 1998). A user's manual for
the occupational performance historv
interview (version 2.0): OPHI-II.
Chicago: UIC University of Illinois at
Chicago.
Kristjana Fenger og Guðrún Pálmadóttir
(1994). Iðia og umhverfi: Gátlisti við
fyrsta viðtal. Mosfellsbær: Reykjalundur.
Law, M., Baptiste, A., McColl, M. A.,
Polatajko, H., & Pollock, N. (1994).
Canadian Occupational Performance
Measure (Second edition). Ontario:
Canadian Association of Occupational
Therapists.
Maslin, Z. B. (1991). Management in
occupational therapv. London: Chapm-
an & Hall.
Matsutsuyu, J. (1969). The interest check-
list. American Tournal of Occupational
Therapv, 23.323-328.
Oakley, F. (1984). The role checklist.
Bethesda, MD: National Institute of
Mental Health, Department of
Rehabilitation Medicine.
Pedretti, L. W., & Pasquielli-Estrada, S.
(1985). Foundations for treatment of
physical dysfunction. In L. W. Pedretti
(Ed.), Occupational therapv practice
skills for phvsical dvsfuncion (2dn. Ed.,
pp. 1-10). St. Louis: C. V. Mosby.
Riopel (1986). The Occupational
Ouestionnaire. Chicago: The Model of
human Occupation Clearinghouse, Uni-
versity of Illinois.
Stanton, S., Thompson-Franson, T. og
Kramer, C. (1997). Linking Concepts to a
process for working with clients. In E.
Townsend (Ed.) (1997). Enabling
occupation: An occupational therapv
perspective. pp. 57-94. Ottawa: Canadi-
an Association of Occupational Ther-
apists
Townsend, E. (Ed.) (1997). Enabling
occupation: An occupational therapv
perspective. Ottawa:Canadian Associ-
ation of Occupational Therapists.
26 IÐJUÞJÁLFINN 2/98