Iðjuþjálfinn - 01.06.2000, Page 14

motor apraxia ideational apraxia body neglect somatoa- gnosia spatial relation spatial neglect R/tone L/tone persev eration organi zation topographi- cal orientat.
Klæöast/ afklæðast
skyrta -.353* -.168 -.551** -.219 -.508** -.219 -.060 -.342* .069 -.532"
buxur -.223 -.077 -.592** -.077 -.349* -.168 -.394* -.173 .086 -.447**
sokkar -.131 -.047 -.570** -.187 -.322* -.217 -.303 -.246 .065 -.444“
skór -.134 -.005 -.566** -.207 -.320* -.163 -.295 -.336* .034 -.381*
festingar -.137 .004 -.467** -.053 -.464** -.204 .001 -.364* .041 .218
Snyrta sig
þvo sér -.368* -.311* -.376* -.302 -.258 -.273 ‘ -.108 -.292 -.462“ -.553”
greiöa sér -.610** -.555** -.047 -.325* -.318* -.430** -.312* .214 -.559** -.655**
bursta tennur -.468** -.526** -.043 -.325’ -.396** -.202 -.325* .117 -.339* -.613”
raka sig/setja á sig krem -.569** -.435** .060 -.300 -.263 -.148 -.480” .261 -.312* -.558”
stjórna þvagi og hægðum -.284 -.293 -.429*’ -.329* -.333* -.443“ -.095 -.207 -.403* -.426**
baöa sig -.403* -.250 -.099 -.236 -.205 -.164 -.500“ -.092 -.194 -.309
Flytja sig
setjast upp í rúmi -.333* -.146 -.467** -.437** -.220 -.260 -.426** -.078 -.509** -.002
fara í/úr rúmi -.320* -.136 -.564** -.433** -.323* -.377’ -.352* -.068 -.487** .020
fara um -.065 -.142 -.436** -.281 -.425** -.331* -.029 -.157 -.299 -.373*
fara á klósett -.320 -.109 -.545** -.453** -.330* -.504“ -.260 .069 -.498“ -.094
fara í baökar -.269 -.181 -.583** -.437* -.447** -.571” -.210 -.101 -.486“ -.106
Borðhald
drekka -.244 -.725** -.167 -.536** -.514” -.355* .233 -.584“ -.616”
boröa án áhalda -.231 -.706** -.194 -.561** -.530“ -.261 .070 -.846** -.628**
nota gaffal -.293 -.554** -.321* -.424** -.395“ -.213 .171 -.659“ -.456“
nota hnif -.240 -.303 -.182 -.429** -.303 -.403* -.313 -.323* -.355*
p < 0.01 **, p < 0.05 *
Ath. somatoagnosia er ekki mæld þegar flutningur og borðhald eru metin. Topographical
disorientation er einungis mæld við flutning.
1. mynd. Taflan sýnir fylgni á milli ADL þátta og taugaatferlis hjá öllum hópnum (n = 42)
Samfara niðurskurði í heilbrigðiskerfinu
undanfarin ár er mikilvægt fyrir iðjuþjálfa að
sýna fram á árangur við íhlutun með notkun
réttmætra og áreiðanlegra matstækja.
A-ONE er mælitæki sem er hentugt til notk-
unar bæði í rannsóknarskyni og við hefð-
bundna athugun iðjuþjálfa á færni skjól-
stæðinga sinna við athafnir daglegs lífs.
hópnum voru flest marktæk tengsl
á milli gaumstols á eigin líkama,
skertrar hreyfifærni í vinstri lík-
amshelmingi og þess að flytja sig,
snyrta og klæðast. í vinstri heila-
hvelshópnum fundust aftur á móti
flest tengsl á milli skipulagninging-
ar og röðunar, rúm-og afstöðu-
skynsörðugleika og skertrar hreyfi-
færni í hægri líkamshelmingi og
þess að borða, snyrta sig og klæðast.
Einnig voru sterk tengsl á milli málskiln-
ings og þess að tjá sig með orðum og
málstolseinkenna (Wernike's aphasia/-
málskilningur og Broca's aphasia/ mál-
tjáning). Einstaklingar í vinstri heilahvels-
hópnum, sem voru með tjáskiptaerfið-
leika voru almennt með skertari færni,
þ.e. lægri stigagjöf í hinum ADL verkun-
um á FIS kvarðanum. Þetta er í sam-
ræmi við niðurstöður úr rannsókn
Wade, Hewer, David og Enderby
(1986). Þar reyndust einstaklingar með
einkennið málstol sem orsakaðist af
heilablóðfalli hafa fengið alvarlegri
einkenni hvað varðar skerta hreyfi-
getu eða meiri skerðingu á færni. I
öðrum rannsóknum hafa menn kom-
ist að svipuðum niðurstöðum (Chea,
Johnston, Kim og Zorowitz, 1995; Eriks-
son o.fl., 1988).
Fæst marktæk tengsl fundust á milli
þess að klæðast/afklæðast og einkenna
14 IÐJUÞJÁLFINN 1/2000