Tölvumál - 01.01.2007, Side 28

2 8 | T Ö LV U M Á L
Í greininni verður fjallað um notkun rafrænna skilríkja og skýrðir tæknilegir
þættir sem varða skilríkin og beitingu þeirra. Þá er samstarfsverkefni ríkis
og banka í uppbyggingu á almennri notkun rafrænna skilríkja á Íslandi kynnt
stuttlega.
Dreifilyklaskipulag
Allt frá tímum Rómverja hafa menn leitað tæknilegra leiða til að leyna
viðkvæmum upplýsingum fyrir þeim sem ekki eiga að hafa aðgang að
þeim. Ein leið er sú að aðilar sem eiga að hafa aðgang að upplýsingunum
rafrænna skilríkja
Um nokkurt skeið hafa Samtök banka og verðbréfafyrirtækja (SBV) og fjármálaráðuneytið (FJR)
unnið saman að mótun almenns dreifilyklaskipulags á Íslandi. Í samstarfinu er lögð áhersla á
almenna útbreiðslu og notkun rafrænna skilríkja til auðkenningar og undirskrifta. Markmiðið
er að byggja upp gagnsætt grunnkerfi til afnota fyrir alla sem bjóða almenningi og fyrirtækjum
þjónustu. Tilgangurinn er jafnframt að skapa forsendur fyrir trausti við rafræn samskipti á
Íslandi og í alþjóðlegu umhverfi. Stefnt er að því að dreifing rafrænna skilríkja á snjallkortum til
almennings og lögaðila hefjist árið 2007. Með rafrænu skilríkjunum geta aðilar undirritað skjöl
og skuldbindingar með rafrænum hætti og munu spara tíma og fjármuni. Því fleiri rafrænar
þjónustur sem nýta skilríkin þeim mun auðveldara verður líf einstaklinga og starfsmanna
fyrirtækja. Gulu miðarnir með aðgangsorðum munu hverfa því með einni auðkenningu opnast
flestar dyr í rafrænum heimum.
Almenn útbreiðsla
eigi sameiginlegt leyndarmál sem aðrir vita ekki um. Slíkt leyndarmál er þá
nokkurs konar leynilykill að upplýsingunum. Gögnin eru dulrituð þannig að
einungis er hægt að opna þau með leynilyklinum. Sá sem dulritar gögnin
og allir sem þurfa að dulráða gögnin verða að varðveita leynilykilinn með
öruggum hætti. Ef þörf er á því að vernda önnur gögn fyrir öðrum aðilum
þá þarf til þess annan leynilykil sem miðlað er til réttra aðila. Þetta kallast
samhverf dulritun.
Leynilyklaskipulag sem þetta getur hentað vel þegar um fáa aðila er að
ræða, en verður fljótt óviðráðanlegt þegar
handhöfum lykla fjölgar því að allir aðilar
þurfa að varðveita leynilykla allra annarra
sem þeir eiga samskipti við. Traust í slíku
skipulagi er því byggt á veikum grunni
þar sem leynilyklum er dreift milli allra
og verndun þeirra á ábyrgð margra.
Dæmi um slíka leynilykla er aðgangsorð
í innskráningu á tölvukerfi.
Ein leið til að auðvelda verndun leynilykla
felst í því að búa til tvo dulmálslykla sem
eru tengdir á stærðfræðilegan hátt. Öðrum
lyklinum, einkalykli, er haldið leyndum hjá
eiganda sínum en öllum veitt aðgengi
að öðrum lykli sem kallast dreifilykill.
Skipulagið kallast dreifilyklaskipulag og
dulritun með lyklaparinu er ósamhverf
dulritun.
Hugmyndin að dreifilyklaskipulagi er einnig
gömul en fyrst um miðjan 8. áratuginn voru Mynd 1: Munur á dulritun með leynilykli og vensluðu lyklapari.
2.tbl-31.arg.indd 16.1.2007, 22:3528