Hagskýrslur um manntöl - 01.01.1913, Blaðsíða 161

Hagskýrslur um manntöl - 01.01.1913, Blaðsíða 161
141 Staddir Fjarverandi karlnr konur kailar konur í kaupstöðum................... 390 254 336 119 Utan kaupstaða................. 2491_____1566 2414 1709 Á öllu landinu... 2881 1820 2750 1828 Af stöddum voru 103 (100 karlar og 3 kfonur) fæddar utan íslands, en heimilisfang ulan íslands áttu þó að eins 72. 2. Vöxtnr íiiannljöldans. Accroissement de la population. Skýrslur um mannfjöldann á íslandi ná rúmlega 200 ár aftur í tímann, því að fyrsta opinbert manntal var tekið hjer af Árna prófessor Magnússyni árið 1703*). Reyndist þá tala landsmanna alls 50444. Eftir það fækkaði landsmönnum af land- farsóttum og óáran, svo að 1769, þegar næsla alment manntal fór fram, voru þeir ekki nema 46201 manns. Síðustu þrjá áratugi 18. aldarinnar fjölgaði fólkinu aftur litið eitt þrált fyrir Móðuharðindin 1783—1784. Á töflu II (bls. 142) má sjá mannfjöldann í hverri sýslu og landsfjórðungi (miðað við sýsluskiftingu þá sem nú er) á ýmsum tímum á 19. öldinni og við síðasta manntal. Á siðastliðnum 110 árum (1801—1910), sem laílan nær yfir, liefir lands- búum fjölgað úr 47240 upp í 85183 eða um 80%. Vöxturinn hefir þó verið æði misjafn í landsfjórðungunum. Mestur hefir liann verið á Austurlandi, þar sem fjölg- unin nam 112%, nokkru minni á Suðurlandi, 106%, en á Norðurlandi að eins 66% og minst heíir fjölgunin verið á Veslurlandi, ekki nema 51%. Til samanburðar á mannfjölguninni á ýmsum tímum hefir verið reiknuð úl árleg fjölgun að meðallali, svo sem sjá má á síðari dálkunum í töfiu II. Hefur það verið reiknað þannig, að gert er ráð fyrir, að mannfjöldinn vaxi sem höfuðstóll með vöy.tum og vaxtavöxtum. Með því móti má beinlínis bera saman mannfjölg- unina á öllum tímabilunum, enda þótl þau sjeu mislöng (síðasta tímabilið, 1901 — 1910, er t. d. 97i2 ár, 1890 —1901 11 ár og 1880 —1890 10l/i2 ár). Við samanburð á mannfjöldanum fyr og siðar ber þess að gæta, að við eldri manntölin voru taldir þeir, sem heimili áttu á hverjum stað, en síðan 1870 þeir, sem viðstaddir eru á hverjum stað. Pegar lilið er á mannfjöldann í heild sinni gerir það að visu ekki mikinn mun, því að þeir, sem fjarverandi eru, eru flestir staddir annarsstaðar á landinu. En i einstökum sýslum kynni aftur á móti að verða vart við nokkurn mun af þessari ástæðu og sjerstaklega í einstökum sóknum. Alla síðastliðna öld og það sem af er þessari hefir mannfjöldinn á landinu í heild sinni farið vaxandi frá einu manntali til annars, að undanskildum áratugn- 1) Reyndar segir Ilannes biskup I'innsson í ritgerð sínni um mannfækkun af hall- ærum á íslandi (Lærdómslistafjelagsrit 14. b. bls. 213), að Porleifur lögmaður Kortsson hafl látið tclja fólk í landinu milli 1670 og 1680 og að mannfjöldinn bafi þá verið rúmlega 50000 manns, en engar skýrslur munu annars vera til um pað manntal. Vmsar tilraunir liafa verið gerðar til pess að ákveða mannfjöldann á fyrri öldum eftir ýmsum ágiskunum og likum. Rækilegust cr sú tilraun, setn próf. Björn M. Ólscn liefir gert í ritgerð í Safni til sögu Islands 4. b. bls. 310—384. Leitasf hann þar við að ákveða mannfjöldann 1311 eftir tölu skattbænda, 1095 eftir tölu þeirra, sern þingfararkaupi áttu að gegna, og 965 eflir samskotum, sem bændur gcrðu til launa lianda Eyvindi skáldaspilli. Kemst hann að þeirri niðurstöðu, að mannfjöld- inn árið 965 hafi verið um 60000, 1095 um 78000 og 1311 um 72000.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213
Blaðsíða 214
Blaðsíða 215
Blaðsíða 216
Blaðsíða 217
Blaðsíða 218
Blaðsíða 219
Blaðsíða 220
Blaðsíða 221
Blaðsíða 222
Blaðsíða 223
Blaðsíða 224

x

Hagskýrslur um manntöl

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Hagskýrslur um manntöl
https://timarit.is/publication/1171

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.