Morgunblaðið - 10.09.2015, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. SEPTEMBER 2015
Samanlögð áhrif af lækkun tekju-
skatts einstaklinga, afnámi tolla og
breytingu á fjármagnstekjuskatti,
sem boðuð eru í fjárlagafrumvarpi
næsta árs verða um 17 milljarðar
kr. þegar síðari áfangi breyting-
anna kemur til framkvæmda á
árinu 2017. Þetta svarar til 1,4%
aukningar á ráðstöfunartekjum
heimilanna að því er fram kemur í
greinargerð frumvarps um for-
sendur fjárlagafrumvarpsins, sem
dreift hefur verið á Alþingi. Margar
þessara skattkerfisbreytinga sem
boðaðar eru verða innleiddar á
tveimur árum.
Fjölmargar skatta og tollabreyt-
ingar eru lagðar til eins og fram
hefur komið og að mati fjár-
málaráðuneytisins mun afkoma rík-
issjóðs versna um 8,1 milljarð kr. á
næsta ári frá því sem annars hefði
orðið, verði þær lögfestar á Alþingi.
Stærstu breytingarnar eru lækkun
og einföldun á tekjuskatti einstakl-
inga, niðurfelling tolla af fatnaði og
skóm um næstu áramót og af öðr-
um vörum en matvörum 1. janúar
2017. Lækkun tekjuskattsins leiðir
til þess að tekjur ríkissjóðs minnka
um 11 milljarða þegar hún verður
að fullu komin fram á árinu 2017 og
niðurfelling tollanna hefur í för með
sér 5,7 milljarða lækkun tekna rík-
issjóðs á ári.
Útgjaldasvigrúm veitt
Þegar ríkisstjórnin setti ráðu-
neytunum útgjaldaramma var
ákveðið að gera ekki sérstakar að-
haldskröfur í almannatryggingum
og atvinnuleysistryggingum á
næsta ári. Sett var almenn 0,5% að-
haldskrafa á ráðuneytin og aðhalds-
markmið fyrir skólakerfi og heil-
brigðis- og öldrunarstofnanir sem
svara til 0,5% af veltu en 0,75% fyr-
ir aðrar stofnanir og verkefni.
Vegna efnahagsaðstæðna og
bættrar stöðu ríkissjóðs var hins
vegar ákveðið að veita ráðuneyt-
unum útgjaldasvigrúm til að ráð-
stafa ýmsum útgjöldum fyrir sam-
tals 7,5 milljarða kr. omfr@mbl.is
17 milljarða lækkun og afnám
 Lækkun tekjuskatts leiðir til að tekjur ríkisins minnka um 11 milljarða þegar
hún verður að fullu komin fram 2017  Ráðuneyti fengu 7,5 milljarða svigrúm
Útgjaldarammar ráðuneyta 2016*
* Að undanskildum launa- og verðlagsbreytingum í fjárlagafrumvarpinu 2016.
** Í frumvarpinu eru millifærðar 793 m. kr. vegna varnartengdra verkefna frá innanríkisráðuneytinu yfir á utanríkisráðuneytið og eru þær breytingar meðtaldar hér.
Milljarðar króna Fjárlög 2015 Frumvarp 2016 br. milljarðar.kr. br. %
Útgjaldarammar
Æðsta stjórn ríkisins 4,3 4,4 0,1 2,7
Forsætisráðuneyti 3,1 3,3 0,2 6,4
Mennta- og menningarmálaráðuneyti 72,9 75,1 2,2 3,0
Utanríkisráðuneyti** 11,5 12,7 1,2 10,3
Atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneyti 30,6 31,4 0,8 2,8
Innanríkisráðuneyti** 58,1 59,5 1,3 2,3
Velferðarráðuneyti 253,6 262,4 8,8 3,5
Fjármála- og efnahagsráðuneyti 41,4 41,3 -0,1 -0,1
Umhverfis- og auðlindaráðuneyti 10,1 10,1 0,1 0,8
Samtals rammar án óreglulegra liða 485,6 500,2 14,6 3,0
Vaxtagjöld ríkissjóðs 82,5 74,4 -8,1 -9,8
Aðrir óreglulegir liðir 82,0 77,4 -4,6 -5,7
Samtals óreglulegir liðir 164,5 151,8 -12,7 -7,7
Samtals með óreglulegum liðum 650,1 652,0 1,9 0,3
Heimild: Fjármála- og efnahagsráðuneytið
Innanríkisráðuneytið gerir m.a. til-
lögu í fjárlagafrumvarpinu um tíma-
bundna hækkun framlags til forseta-
kosninga, komi til þeirra á árinu
2016 en áætlað er að útgjöld rík-
issjóðs vegna þeirra geti numið allt
að 300 milljónum kr.
Alls er gert ráð fyrir auknum eða
nýjum útgjaldaskuldbindingum
ráðuneytisins í rekstri á næsta ári
sem nema rúmum 2,1 milljarði kr og
munar þar mest um 800 milljóna
framlag til Vegagerðarinnar til að
mæta auknum kostnaði við vetr-
arþjónustu.
503 milljónir fara til stofnunar
embættis héraðssaksóknara og 595
millj. kr. vegna málskostnaðar í op-
inberum málum en það stafar m.a. af
því að dómstólaráð hefur ákveðið
hækkun málsvarnarlauna og þókn-
ana til verjenda og réttargæslu-
manna. Gert er ráð fyrir að tíma-
kaup verjenda hækki úr 10.000 kr. í
16.500 kr. eða um 65%.
Kjör forseta
kostar 300
milljónir
 Tímakaup verjenda
hækkar um 65%
Utanríkisráðherra leitar eftir 26
milljóna kr. framlagi til að opna
starfsstöð á landsbyggðinni til að
sinna skjalavörslu fyrir sendi-
skrifstofur. Fram kemur í fjárlaga-
frumvarpinu að nú sé unnið eftir
nýju verklagi við skjalavörslu og
framvegis gert ráð fyrir rafrænum
skilum en prenta þurfi út og ganga
frá öllum skjölum á eldri málum.
„Þetta átak er of tímafrekt fyrir
fámennar sendiskrifstofur og ekki
hægt að bæta því við verkefni skjala-
safns utanríkisráðuneytisins í
Reykjavík án þess að fjölga starfs-
fólki. Í ljósi áherslu ríkisstjórnar-
innar á að fjölga störfum á lands-
byggðinni, og í anda skýrslu
landshlutanefndar fyrir Norðurland
vestra, er lagt til að opnuð verði
þriggja manna starfsstöð skjala-
safns sendiskrifstofanna hjá eða í
nágrenni við héraðsskjalasafn.“
Skjalavarsla
á landsbyggð
Auka á framlög Íslands til öryggis- og varnarmála um
213 milljónir á næsta ári. Rík áhersla hefur verið á að
bandalagsríki NATO auki framlög sín til sameiginlegra
varna bandalagsins, sérstaklega í ljósi þróunar í örygg-
ismálum í Evrópu að því er fram kemur í fjárlaga-
frumvarpinu og bent á að aðild að NATO er hornsteinn í
öryggis- og varnarmálum landsins.
„Áætlaður kostnaður Íslands vegna öryggis- og varn-
armála sem tengjast sameiginlegum vörnum banda-
lagsins er nú um 1,2 [milljarðar] kr. á ársgrundvelli.
Lagt er til að aukningin verði þríþætt. Fyrir það fyrsta,
að gistiríkjastuðningur við loftrýmisgæslu verði færður
í fyrra horf og um leið stutt við þyrlubjörgunarþjónustu
Landhelgisgæslu Íslands sem gegnir mikilvægu hlut-
verki við loftrýmisgæslu. Um er að ræða 75 [milljóna]
kr. aukningu á ári,“ segir þar.
Í annan stað stendur til að fjölga borgaralegum sér-
fræðingum undir merkjum NATO úr fimm í tíu. Mikil
eftirspurn er sögð vera eftir sérfræðiþekkingu Íslend-
inga svo sem á sviði almannavarna, sprengjuleitar, vef-
varna, jafnréttismála, upplýsingamiðlunar og öryggis á
hafi. Kostnaður við þetta verkefni nemur um 117 millj-
ónum á ársgrundvelli sem jafnframt er sagt geta gefið
færi á þátttöku í verkefnum á sviði snjallvarna sem Ís-
land hefur eitt ríkja ekki tekið þátt í.
21 milljón verður varið til að styðja við sjóði sem ver-
ið er að setja upp til að styrkja uppbyggingu í Úkraínu
og ályktun öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna um konur,
frið og öryggi.
Utanríkisráðherra óskar einnig eftir 32 milljóna kr.
framlagi til að styrkja sendiráðið í Brussel með það að
markmiði að auka áhrif Íslands á vettvangi EES–
samningsins og gæta betur hagsmuna þegar ný löggjöf
er mótuð. Þá er sótt um 40 milljóna kr. framlag til að
enduropna fastanefnd Íslands hjá Evrópuráðinu í
Strassborg.
213 milljónir króna í aukin framlög
ÚTGJÖLD VEGNA ÖRYGGIS- OG VARNARMÁLA Í FJÁRLAGAFRUMVARPI ÁRSINS 2016
Mennta-
málaráðuneytið
leggur til að Rík-
isútvarpið fái 20
milljónir til að
hefja vinnu við
verkefnið Gull-
kista RÚV. Það
felst í því að varð-
veita og færa á
stafrænt form
efni úr söfnum
Ríkisútvarpsins en í þeim er að finna
efni allt frá upphafi sjónvarps- og út-
varpsútsendinga sem liggur undir
skemmdum.
Meðal annarra tillagna ráðuneyt-
isins er 2,6 milljóna. hækkun fram-
lags til Kynningarmiðstöðvar list-
greina til að styrkja Iceland
Airwaves, 10 milljóna kr. hækkun til
Tónlistarsjóðs og 35 milljóna fram-
lag til Hljóðritunarsjóðs tónlistar,
sem ætlað er að styrkja útgáfu á
tónlist. Framlög í Kvikmyndasjóð og
ýmsa minni sjóði á sviði menningar
og lista hækka um liðlega 240 millj-
ónir og framlag í Afrekssjóð ÍSÍ á að
hækka um 30 milljónir.
Þá er lagt til að 12 milljóna tíma-
bundið framlag í fjárlögum til þátt-
töku Íslands í Feneyjatvíæringnum
verði gert varanlegt og framlag til
Sinfóníuhljómsveitarinnar á að
hækka um 50 milljónir kr. að frá-
töldum launa- og verðlagshækk-
unum sem nema 51,2 millj. kr.
Leggja fé í
Gullkistuna
Gömul upptaka í
Ríkissjónvarpinu.
Áætlað er að tap af rekstri Íbúða-
lánasjóðs á næsta ári verði rúmlega
750 milljónir kr. Fram kemur í um-
fjöllun fjárlagafrumvarpsins að vert
sé að vekja athygli á því að vegna
viðvarandi taprekstrar frá árinu
2008 hefur ríkissjóður lagt Íbúða-
lánasjóði til eiginfjár- og rekstrar-
framlög sem samanlagt nema 50,5
milljörðum kr frá árinu 2010.
Taprekstur sjóðsins er að mestu
tilkominn vegna útlánataps í kjölfar
hruns á fjármálamörkuðum og virð-
isrýrnun, þar sem vanskil eru enn
mikil í lánasafni sjóðsins þótt þau
fari nú lækkandi.
Framlag lækkar
um 4 milljarða
Í greinargerð frumvarpsins segir
að framlag til rekstrar úr ríkissjóði
sé áætlað tæpir 2 milljarðar kr. á
næsta ári og lækki um tæpa 4 millj-
arða kr. milli ára.
Útlán Íbúðalánasjóðs á næsta ári
eru áætluð 16 milljarðar en eru 24,9
milljarðar í fjárlögum yfirstandandi
árs og nemur lækkun milli ára um
36%. „Gert er ráð fyrir að innheimt-
ar afborganir af veittum löngum
lánum, uppgreiðsla eldri lána og
skuldbreytingar á afborgunum í
tengslum við greiðsluerfiðleikaað-
stoð nemi um 44,2 [milljarðar] kr.
Engar lántökur eru fyrirhugaðar á
árinu 2016 þar sem gert er ráð fyrir
að afborganir veittra lána standi
undir fjárþörf til nýrra útlána,“ seg-
ir m.a. í greinargerð fjárlagafrum-
vparsins.
Þá segir ennfremur að nú standi
yfir vinna við breytingar á fyrir-
komulagi við fjármögnun almennra
húsnæðislána í samræmi við yfirlýs-
ingu ríkisstjórnarinnar um aðgerðir
til að greiða fyrir gerð kjarasamn-
inga á almennum vinnumarkaði frá
28. maí sl.
„Í þeirri vinnu er horft til tillagna
verkefnisstjórnar um framtíðarskip-
an húsnæðismála, nýrrar veðlánatil-
skipunar Evrópusambandsins og
gagna um rekstrarforsendur nýrra
húsnæðislánafélaga og stöðu Íbúða-
lánasjóðs. Gera má ráð fyrir að þær
breytingar feli í sér að sjóðurinn
muni ekki starfa áfram í óbreyttri
mynd,“ segir í frumvarpinu.
Ríkið hefur lagt ÍLS til
50,5 milljarða frá 2010
 Mun væntanlega ekki starfa áfram í óbreyttri mynd
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Alþingi Fyrsta umræða um fjárlagafrumvarpið hefst fyrir hádegi í dag.
Framlög forsæt-
isráðuneytisins til
Þjóðgarðsins á
Þingvöllum
hækka um 43
milljónir að raun-
gildi á næsta ári.
Veita á 136 millj.
kr tímabundið
framlag til verk-
legra framkvæmda við seinni
áfanga uppbyggingar á Hakinu, þ.e.
vegna viðbyggingar við núverandi
gestastofu og gætu verklegar fram-
kvæmdir hafist í ársbyrjun 2016.
Aukinn fjöldi ferðamanna er
sagður sýna þörf á meiri stækkun en
áður var talið. Áform eru einnig um
gerð nýrra bílastæða í stað bráða-
birgðastæða sem byggð voru 1974.
Uppbygging á Hak-
inu heldur áfram
Ferðamenn á
Þingvöllum.
Lagt er til að veitt verði tímabundið
80 milljóna kr. framlag í fimm ár til
verkefnisins Matvælalandið Ísland,
í tillögum atvinnuvegaráðuneyt-
isins í fjárlagafrumvarpinu. Er til-
lagan rökstudd með því að vaxandi
fjöldi ferðamanna í heiminum velji
áfangastað vegna matarmenningar
og upplifunar sem tengist mat með
einum eða öðrum hætti.
„Markmiðið er að auka verð-
mætasköpun með því að vekja
áhuga fólks á að upplifa og njóta af-
þreyingar sem byggist á matar-
hefðum, læra að matreiða og kynn-
ast framleiðslu og uppruna, sögu
og hefðum,“ segir þar.
Njóta matarhefða
og læra að matreiða
Frumvarp til fjárlaga 2016