Skólavarðan - 01.08.2005, Blaðsíða 31

er afsprengi þeirra viðhorfa sem nú eru
almenn í íslensku þjóðfélagi. Rétt er þó
að hafa í huga að ýmsar aðrar þjóðir í
nágrenni við okkur eiga við nákvæmlega
sama vanda að etja. Flótti fólks úr dreif-
býli til þéttbýlis er almennt hugarfarslegt
vandamál í hinum vestræna heimi. Hugar-
farslegt telst vandamálið vegna þess að
það grundvallast á ríkjandi viðhorfum í
efnahagsmálum og þeim aðferðum sem
nú eru uppi varðandi hagvöxt og fjármála-
viðskipti. Og það vill nú einmitt svo til um
þessar mundir að hin fjármálalega hugsun
er sú sem er ríkjandi, húmanísk fræði og
hin mannlegu gildi virðast hins vegar síður
eiga upp á pallborðið.
Fámenni skólinn í samtímanum
Það er ekki einfalt að leggja mat á fjár-
hagslega hagkvæmni skóla. Eins og áður
hefur komið fram skortir dreifbýlið þá
eðliseiginleika sem fjölmennið hefur til að
standast kröfur um markað og arðbærar
einingar. Nákvæmlega það sama er uppi á
teningnum þegar við skoðum fjárhagslega
hagkvæmni fámennra skóla. Vegna þess
hve skólinn er lítil eining verður hver nem-
andi miklu dýrari en nemandi fjölmenna
skólans. Sama gildir um margvíslegan ytri
búnað og aðstöðu sem ævinlega þarf að
vera fyrir hendi hversu fámennur sem
skólinn er. Fámennir skólar teljast því dýrar
stofnanir á mælikvarða þess raunveruleika
sem blasir við okkur Íslendingum. Við hinn
hefðbundna skólakostnað bætist kostn-
aður við akstur nemenda til og frá skóla.
Oft þarf að sjá starfsfólki fyrir húsnæði við
skólann og fleira mætti til telja. Það þarf
því engan að undra þótt stjórnendur sveit-
arfélaga leiti leiða til að lækka kostnað
við skólahald, ekki síst ef haft er í huga
að dæmi eru um að þessi kostnaður geti
numið allt að 80% af útgjöldum sveitarfé-
lags.
Skóla ætti aldrei að meta með
mælistiku viðskiptafræðinnar
Það er mikilvægt að átta sig á því að hag-
kvæmni skóla ætti aldrei að meta með
sömu mælistiku og annarra fyrirtækja.
Skólar eru ekki sambærilegir við nein
önnur fyrirtæki eða stofnanir. Fámennir
skólar verða ævinlega dýrari en þeir fjöl-
mennu ef miðað er við nemendafjölda.
Þeir sem standa frammi fyrir því að taka
ákvörðun um hvort fámennur skóli skuli
lagður niður þurfa hins vegar að hyggja
að fleiri þáttum. Þá er einna mikilvægast
að líta til þess starfs sem í skólanum hefur
verið unnið og eins að gera sér glögga
grein fyrir eðli hins fámenna skóla og
hvaða möguleika hann hefur til að reynast
nemendum sínum sá grundvöllur þroska
og menntunar sem þeim er nauðsynlegur
til að geta tekist á við lífið. Þá er þess og
að geta að skóli, ekki síst í fámennu sam-
félagi, er samfélaginu afar mikilvægur,
t.a.m. í atvinnu- og menningarlegu tilliti
og skýtur þar með styrkari stoðum undir
búsetu á viðkomandi svæði.
Það má að sjálfsögðu benda á margar
leiðir til að auka hagkvæmni fámennra
skóla. Ein er sú að fámenn sveitarfélög fái
möguleika á að samreka leikskóla, grunn-
skóla og tónlistarskóla. Það hefur sums
staðar gefist vel. Mikilvægast af öllu er
þó að þeir sem enn eru fúsir til að berjast
fyrir búsetu vítt um landið leggi sitt af
mörkum til að hafa áhrif á orðræðuna.
Það gerðu Samtök fámennra skóla fyrir
u.þ.b. fimmtán árum.
Það er ljóst að undir þrýstingi orðræðu
samtímans megna Samtök fámennra skóla
ekki ein að standa vörð um skólahald í
dreifbýli þessa lands. Þar þurfa fleiri að
koma til. Alþingismenn, menntamálaráðu-
neytið, Kennarasamband Íslands og síðast
en ekki síst sveitarstjórnarmenn eiga hér
að gegna lykilhlutverki.
Ólafur Arngrímsson.
Höfundur er skólastjóri Stórutjarnaskóla.
Hvernig væri að hrista kennaraliðið
saman fyrir komandi skólaár?
5 daga skemmtilegt golfleikjanámskeið
fyrir byrjendur.
Námskeiðið er 1 1/2 klst í senn og lýkur með því
að farið er á golfvöll, spilaðar nokkrar holur og
skorið skráð. Næstu námskeið verða 22.-26.
ágúst og 29.-3. sept.
Ný námskeið hefjast alla mánudaga í september.
Námskeiðstími er kl. 17.30-19.00 eða kl. 19.10-
20.40
Framhaldsnámskeið 29.-3. sept. kl. 19.00-20.30
Öll áhöld á staðnum.
Er skólagolf í þínum skóla.
Golfleikjaskólinn tekur að sér að koma og
aðstoða við að setja upp golfleiki fyrir nemendur
á skólatíma. Golfáhöld til staðar.
Golfleikjaskólinn skipuleggur
golfleiki fyrir ýmis tækifæri
t.d. óvissuferðina, saumaklúbbinn
eða íþróttadaginn.
Haustnámskeið
hjá Golfleikjaskólanum
Skráning í síma 691 55 08
eða sendið inn fyrirspurn á golf@golfleikjaskolinn.is
www.golfleikjaskolinn.is
Golfleikjaskólinn