Skólavarðan - 01.04.2006, Blaðsíða 12

12
SKÓLAVARÐAN 3.TBL. 6. ÁRG. 2006
á leikskólakennara sem fagmann
að vera virkur í stéttarfélagsstarfi?
Mér fannst forvitnilegt að heyra álit
annarra á því, en ég er sannfærð um
að það hafði mikil áhrif á mig sem
fagmanneskju á sínum tíma. Svörin
voru m.a. þessi:
„Það er engin spurning að það
hefur áhrif á leikskólakennarann
sem fagmann að starfa með sínu
stéttarfélagi, það gerir hann mun
meðvitaðri um fagið og stéttina sína
sem heild.”
„Ekki spurning. Með því að vera virk-
ur í stéttarfélagi hvetur það þig til
að fylgjast með því sem er að gerast
í þínu fagi og styrkir bæði fag- og
stéttarvitund.“
„Tvímælalaust. Virkni í stéttarfélagi
skilar sér í þekkingu, ánægju í
flestum tilfellum (vonandi), og aukin
þekking leiðir til aukinnar víðsýni
sem hjálpar fólki við að mynda sér
skoðanir og taka afstöðu í málum.
Að auki hefur virkni leikskólakennara
í stéttarfélagsstarfi áhrif á félagana,
aðra kennara sem hann umgengst og
þannig breiðist boðskapurinn út.“
Þetta eru mjög samhljóða svör og ættu
að vera hvatning til fólks um að gefa
sér tíma einhvern tíma á starfsæfinni
til að starfa fyrir stéttarfélagið sitt.
• Margir leikskólakennarar saman með
tiltölulega fá börn eru engin trygging
fyrir góðu starfi. Gott faglegt starf
byggist miklu fremur á kennurum
sem hafa skuldbundist fagmennsku
sinni og leggja allan sinn metnað í að
nýta menntun sína og bæta hana. Séu
margir slíkir samankomnir gefur auga
leið að um er að ræða gott starf.
Fagstétt, fagvitund, fagmennska
– Elna Katrín Jónsdóttir
• Er leikskólakennsla aðlaðandi ævistarf?
Leikskólaganga og leikskólinn er
allavega aðlaðandi kostur þar sem
meira en níu af hverjum tíu, jafnt
úr hópi stjórnenda sveitarfélaga og
leikskólastjóra sem og almennings í
landinu, segja að leikskólar veiti almennt
góða og faglega þjónustu, miðað
við niðurstöður úr könnunum meðal
þessara hópa. Þær eru meðal efnis í
skýrslu um vinnuaðstæður og kjör í
leikskólum á Íslandi frá 2004 sem Harpa
Njáls gerði fyrir Borgarfræðasetur,
Félag leikskólakennara og Launa-
nefnd sveitarfélaga. Þeir sem á mál
mitt hlýða hér í dag þekkja auðvitað
þessa athugun sem gerð var á áhrifum
kjarasamnings FL og LN frá janúar
2001 á starfsmannahald og starfsemi
leikskóla.
Þó að ég ætli ekki að veifa neinni
tölfræði hér um aðsókn í leikskóla-
kennaranám, enda aðrir mér fróðari
um þau efni, ætla ég samt að halda
því fram að aðsókn í námið sýni að
ímynd námsins og leikskólans sem
vinnustaðar verðandi leikskólakennara
geti ekki verið sérlega vond – sé frekar
aðlaðandi en hitt.
• Í rannsókn á starfsumhverfi ríkis-
starfsmanna við aldahvörf sem Ómar
Kristmundsson stýrði og út kom
árið 1999 er fjallað sérstaklega um
starfsánægju ríkisstarfsmanna og
áhrifaþætti hennar en ekki einungis
um hana í tengslum við afstöðu til
launa eins og gert er bæði í fyrr-
greindri rannsókn Hörpu Njáls frá
2004 og í starfskjarakönnun sem KÍ
átti hlut að með öðrum samtökum
opinberra starfsmanna og einnig
kom út haustið 2004. Í fyrstnefndu
könnuninni voru allir framhaldsskólar
landsins með, eða hópur félagsmanna
í KÍ sem er á stærð við FL.
Í niðurstöðum um þennan þátt kemur
fram að starfsánægja ríkisstarfsmanna
er almennt mikil og sambærileg við
það sem gerist á almennum vinnu-
markaði. Fram kom einnig að mikið
vinnuálag og vinnustreita virðist áber-
andi meðal ríkisstarfsmanna.
Í hvorugum þættinum skar kennara-
hópurinn sig úr – nema ef vera
skyldi að álags- og streituþátturinn
var meira afgerandi en almennt í
niðurstöðunum. Þessar niðurstöður
skera sig ekki úr sambærilegum athug-
unum erlendis.
Í fyrrgreindri könnun samtaka opin-
berra starfsmanna (HASLA 2004), þar
sem niðurstöður könnunar VR frá 2002
voru notaðar til samanburðar, kemur
m.a. fram að opinberir starfsmenn búi
við minni sveigjanleika í starfi en þeir
sem eru á almennum markaði og er
sérstaklega tekið fram að kennarar
séu sú starfsstétt sem einna sjaldnast
telji sig geta farið úr vinnu með litlum
fyrirvara og áberandi færri kennarar
hlutfallslega en aðrir töldu sig geta
útréttað í vinnutíma sínum ef nauðsyn
krefði.
Í rannsókn Hörpu Njáls frá 2004 segjast
aðeins tæp 21% leikskólakennara
vera ánægðari með starfsumhverfi
sitt þá, þ.e. 2004, heldur en fyrir
kjarasamninginn 2001 (þar sem laun
bötnuðu talsvert). Tæplega helmingur
leikskólakennara segist vera óánægð-
ari með starfsumhverfi sitt en fyrir
kjarasamninginn 2001. Aftur skal
minnt á það hér að starfsánægja
var ekki könnuð sem slík heldur í
samhengi við laun og kjarasamninga
í þessari könnun.
• Niðurstöður fyrrgreindrar rannsóknar
á starfsumhverfi ríkisstarfsmanna
við aldahvörf frá 1999 sýna með
afgerandi hætti að ríkisstarfsmenn
töldu laun sín ekki vera í samræmi
við laun á almennum markaði.og
eru niðurstöðurnar taldar styðja
þá tilgátu að lítil ánægja með laun
stafi af því að launin séu ekki álitin
sanngjörn, að starfsmaðurinn álíti
þau ekki í samræmi við vinnuframlag
eða hæfni. Sambærileg viðhorf birtast
í könnunum um sama efni erlendis.
Í könnun opinberra starfsmanna frá
Margir leikskólakennarar saman með tiltölulega fá börn eru engin
trygging fyrir góðu starfi. Gott faglegt starf byggist miklu fremur á
kennurum sem hafa skuldbundist fagmennsku sinni og leggja allan sinn
metnað í að nýta menntun sína og bæta hana.
STÉTTAR- OG FAGVITUND
Björg Bjarnadóttir og Elna Katrín Jónsdóttir