Skólavarðan - 01.04.2006, Blaðsíða 13

13
SKÓLAVARÐAN 3.TBL. 6. ÁRG. 2006
2004 eru tveir af hverjum þremur
ósáttir við launin sín og aðeins 4%
sáttir. Af aðspurðum í þeirri könnun
voru þó kennarar ósáttastir við laun
sín en stjórnendur sáttastir. Sláandi
niðurstaða í fyrrgreindri rannsókn
Hörpu Njáls sýnir að árið 2004 höfðu
leikskólakennarar enn lægstu launin
miðað við þá hópa sem þeir eru bornir
saman við – þar með taldir bæði
grunnskólakennarar og þroskaþjálfar
sem einnig starfa á fagsviði með
börnum.
• Þegar fyrri stéttarfélög kennara í leik-,
grunn- og framhaldsskólum lögðu
saman bú sín í Kennarasambandi
Íslands fyrir um fimm árum þýddi það
breytingar fyrir öll félögin. Faglegt
samstarf við aðra kennara, náms- og
starfsráðgjafa og skólastjórnendur á
öllum skólastigunum þremur verður
nánara þar sem þeir starfa saman
í formlegum stjórnum og ráðum
byggðum á lögum sambandsins.
Beint samstarf er þannig bæði í kjara-
málum, skólamálum og félagsmálum.
Af sjálfu leiðir að stefna félaga í
KÍ, til dæmis um kjarasamninga,
skilgreiningu skólastarfs á hverju
skólastigi, kennaramenntun og fleira,
er ekki lengur neitt einkamál þeirra
heldur þarf að ræða og móta, semja
og bræða saman, kynna sér og skilja
til þess að geta smám saman farið
að tala einum rómi sem sameinuð
kennarastétt þar sem menn taka í senn
ábyrgð á sínu og hverjir með öðrum.
• Þar sem við erum hér á vettvangi
leikskólakennara má segja að með
þeirri þróun sem ég lýsti hér áðan
hafi leikskólinn færst nær kennurum
og skólastarfi á öðrum skólastigum.
Á sama tíma hefur þróun verið
afar ör í kennaramenntunarmálum
– ekki síst leikskólakennara sem sjá
hugsanlega fram á það innan tíu
ára tímabils að menntun þeirra sé 1)
færð á háskólastig með B.Ed gráðu
sem lokapróf og 2) menntunin lengd
þannig að meistaraprófs eða fimm ára
háskólamenntunar sé krafist.
Þetta krefur félagið og félagsmennina
um mikið á stuttum tíma þar sem bæði
skipulag menntunar og afleiðingar
sem huga þarf að varðandi laun
og önnur starfskjör er ekki einfalt
úrlausnarefni.
• Starfsheiti og starfsréttindi kennara
og skólastjórnenda í grunn- og fram-
haldsskólum eru lögvernduð. Það
er stefna Kennarasambands Íslands
að sambærilegu fyrirkomulagi verði
komið á fyrir leikskólakennara og
leikskólastjóra og fyrir náms- og
starfsráðgjafa. Mál fyrrnefnda hóps-
ins eru nær því í höfn hvað varðar
samskipti við yfirvöld menntamála, sbr.
nánar starf nefndar um endurskoðun
lögverndunarlaga og tíu punkta sam-
komulag KÍ og menntamálaráðherra.
Í grunnskólum er nú verulega breytt
verkaskipting miðað við það sem áður
var – eða réttara væri að segja að nýir
starfsmenn og starfsstéttir hafi bæst
þar við, meðal annars í tengslum við
breytta og aukna starfsemi grunn-
skóla. Er þar bæði um að ræða starfs-
menn með verksvið sem eru skýrt
afmörkuð miðað við verksvið kennara
og starfsmenn þar sem skilin eru
kannski ekki alveg nógu skýr. Þarna er
bæði um að ræða háskólamenntaða
starfsmenn og svokallað ófaglært
starfsfólk eða starfsmenn með aðra
menntun en háskólamenntun. Í
framhaldsskólum er minna um þetta
- kannski minna tilefni – en þó er til
dæmis á það að líta að þroskaþjálfar
með háskólapróf í faginu geta fengið
leyfisbréf á framhaldsskólastigi til að
starfa í sérdeildum.
En hvað þýðir með tilliti til leikskóla-
umhverfisins að ,,annast uppeldi
og menntun barna“ eins og segir
m.a. í markmiðssetningu með kjara-
samningnum frá 2001? Miðað við
framansagt um sérhæfingu og verka-
skiptingu í grunnskólum tel ég einsýnt
að ræða þurfi slíkt í leikskólum.
Það er óraunhæft – og kannski alls
ekki einu sinni besta lausnin - að
stefna á að allir starfsmenn leikskóla
ljúki meistaragráðu í háskóla. Allir
starfsmenn leikskóla þurfa hins vegar
viðeigandi menntun og þjálfun miðað
við hlutverk sitt á vinnustaðnum
þannig að hugtakið „ófaglærður
starfsmaður“ þoki smám saman fyrir
nýju skipulagi þar sem starfsmenn
með mismunandi menntun starfa hlið
við hlið. Engu breytir þetta þó um það
að stórfjölga þarf leikskólakennurum
á allra næstu árum og standast tölur
um þá, þ.e. innan við þriðjungur
stöðugilda á leikskólum, engan
samanburð við önnur skólastig.
keg tók saman
Stefna félaga í KÍ, til dæmis um kjarasamninga, skilgreiningu skólastarfs
á hverju skólastigi, kennaramenntun og fleira, er ekki lengur neitt
einkamál þeirra. Hana þarf að ræða og móta, semja og bræða saman,
kynna sér og skilja til þess að geta smám saman farið að tala einum rómi
sem sameinuð kennarastétt þar sem menn taka í senn ábyrgð á sínu og
hverjir með öðrum.
Það er óraunhæft – og kannski alls ekki einu sinni besta lausnin - að
stefna á að allir starfsmenn leikskóla ljúki meistaragráðu í háskóla. Allir
starfsmenn leikskóla þurfa hins vegar viðeigandi menntun og þjálfun
miðað við hlutverk sitt á vinnustaðnum þannig að hugtakið „ófaglærður
starfsmaður“ þoki smám saman fyrir nýju skipulagi þar sem starfsmenn
með mismunandi menntun starfa hlið við hlið.
STÉTTAR- OG FAGVITUND
Börn í leikskólanum Sólborg fluttu tónlistaratriði á málþinginu
og biðu róleg þar til að því kom.