Skólavarðan - 01.12.2007, Qupperneq 13

13
SKÓLAVARÐAN 8.TBL. 7. ÁRG. 2007
sé hreint ekki hafin yfir gagnrýni ... Ég
bendi á að komið hefur fram talsverð
gagnrýni á framkvæmd könnunarinnar
frá t.d. 15 evrópskum vísindamönnum
frá sjö löndum sem telja að hún sé ekki
fullnaðarmæling á árangri skólakerfa. Sú
umræða hefur auðvitað farið fram líka á
Íslandi... Hins vegar tel ég það sem kemur
fram í könnuninni vera af slíkum toga að
við þurfum að kafa ofan í þau gögn sem
liggja að baki. Ég tek undir það sem hér
hefur verið sagt um lesskilning. Það veldur
mér verulegum áhyggjum að sjá hvernig
lesskilningi hefur hrakað. Ég tel líka að
við þurfum að kafa aðeins ofan í tölur um
það fjármagn sem við verjum til íslenska
skólakerfisins því að það dugir ekki að
horfa á það sem eina stærð. Við verðum
að muna að við búum í stóru og dreifbýlu
landi og rekum hér stundum tiltölulega
fámenna skóla og það hefur auðvitað
kostnað í för með sér ...“
Guðbjartur Hannesson
Næstur tók til máls Guðbjartur Hannesson,
fyrrverandi skólastjóri á Akranesi og
sterkur kandídat í ráðuneyti menntamála
þegar þar að kemur. Hann sagði meðal
annars: „ ... Enn á ný kemur boðskapur
PISA yfir þjóðir heims og þingmenn allra
landa og fjölmiðlar fara að spá í hvað sé
að gerast í skólakerfi landanna en um er
að ræða 57 lönd. Kennarar og skólastjórar,
meðal annars frá Íslandi, þvælast alla leið
til Singapúr eða Finnlands til að leita að
lausnum og verða sennilega að fara aftur
til Finnlands núna en gætu þó hugsanlega
farið til Hong Kong eða Kanada af því að
þau eru að færast til á listanum. Mér finnst
mikilvægt þegar við tölum um niðurstöðu
eins og hér er verið að fjalla um að menn
átti sig á hvað verið er að kanna og að
fella stóra dóma yfir heilu skólakerfi
út af þremur þáttum sem einhverri
heildarniðurstöðu er fáránlegt. Þróunin er
í fyrsta lagi mjög mismunandi. Árið 2000
var fyrsta prófið og þá var áherslan á lestur,
árið 2003 var áherslan á stærðfræði. Nú er
í fyrsta skipti áhersla á náttúrufræði. Í öll
skiptin hefur lestur og stærðfræði verið
kannað aukalega en ekki með sama hætti
öll árin og það kemur fram í skýrslunni.
Þess vegna er ég algerlega ósammála því
að við getum lesið út úr þessu einhvern
samanburð á milli landa og fræðimenn
í öllum löndum hafa varað við því. Það
breytir hins vegar ekki því að það eru
mjög mikilvægar upplýsingar í þeim 122
blaðsíðum sem okkur er ætlað að ræða
á tveimur mínútum ...En að halda að
lestur, stærðfræði og náttúrufræði dæmi
íslenska skólakerfið og allar námsgreinar,
skapandi þætti, listnám, verknám og
svo framvegis, er mikill og alvarlegur
misskilningur. Hér eru mjög forvitnilegar
niðurstöður, til dæmis getum við skoðað
hvernig einkaskólar koma út á móti öðrum
skólum, við getum skoðað neikvætt
samband á milli árangurs og kostnaðar, við
getum skoðað til dæmis þá skemmtilegu
staðreynd að íslenskir nemendur koma vel
út í jarðfræði og stjörnufræði en eru mjög
slakir í líf- og vistfræði. Allt þetta skapar
tilefni til umræðu en ekki til ályktana líkt
og málshefjandi kom fram með.“

Jón Magnússon Siv Friðleifsdóttir
Næst tóku til máls Jón Magnússon sem
lagði til að skattar yrðu með öllu afnumdir
af bókum – ekki slæm tillaga - og Siv
Friðleifsdóttir sem var hissa og vonsvikin: „
... Finnar standa sig best í þessari könnun en
þeir borga hins vegar minnst í skólakerfið.
Það er mjög sérstakt. Norðmenn standa
sig verst en þeir borga mest, þannig að
fjármagnið virðist ekki skipta öllu máli
varðandi árangurinn. Skólakerfin virðast
skipta miklu máli. Finnar eru með um 7%
sinna barna í sérskólum. Við erum með
1% af því að við erum með þá stefnu að
hafa skóla fyrir alla. Við framsóknarmenn
teljum það góða stefna og styðjum hana
en við verðum að styðja betur við bakið
á kennurum landsins. Við verðum að hlúa
betur að þeim og við viljum gera allt til
þess og standa að baki þeim sem það gera.
Við verðum líka að aðstoða foreldrana
og brýna fyrir þeim að standa við bakið
á börnum sínum í heimanámi. Þetta eru
vonbrigði.“
Sigurður Kári Kristjánsson
Þá talaði Sigurður Kári Kristjánsson og
hvatti til þess að menn skoðuðu málin
yfirvegað og sagði: „ … Við eigum líka að
líta á aðra hluti sem skipta máli í þessari
könnun. Hún sýnir t.d. að sú gagnrýni
sem hefur komið fram á stjórnvöld og
menntakerfið á síðustu árum á ekki átt
við rök að styðjast. Sú gagnrýni hefur
alltaf snúist um að meiri peninga vanti í
menntakerfið. Könnunin sýnir hins vegar
að meiri fjármunir tryggja ekki endilega
árangur.“ Eftir að hafa rætt um nauðsyn
þess að endurskoða skólakerfi með opnum
huga og á upp-byggilegan hátt sagðir
Sigurður Kári: „Sveitarstjórnarmenn,
kennarar, foreldrar og nemendur þurfa
að gera það sama … Við eigum ekki að
sætta okkur við neitt miðjumoð, hvorki á
þessu sviði né öðrum. En við megum ekki
gleyma því … að við eigum þrátt fyrir allt
gott skólakerfi, við eigum góða kennara
og krakkarnir okkar eru bráðefnilegir.“
Kolbrún Halldórsdóttir
Kolbrún Halldórsdóttir sagði PISA vera
mjög flókna könnun og sagðist hafa haft
gaman af því að hlusta á skólafólk og fræði-
menn fjalla um hana í þáttum Morgun-
vaktarinnar í Ríkisútvarpinu. Þær umræður
Við verðum að muna að við
búum í stóru og dreifbýlu landi
og rekum hér stundum tiltölu-
lega fámenna skóla og það hefur
auðvitað kostnað í för með sér.
Hér eru mjög forvitnilegar
niðurstöður, til dæmis getum
við skoðað hvernig einkaskólar
koma út á móti öðrum skólum,
við getum skoðað neikvætt
samband á milli árangurs og
kostnaðar, við getum skoðað
til dæmis þá skemmtilegu
staðreynd að íslenskir nemendur
koma vel út í jarðfræði og
stjörnufræði en eru mjög slakir í
líf- og vistfræði. Allt þetta skapar
tilefni til umræðu.
ÍSLENSK MENNTUN, MENNTASTEFNA OG -FRAMKVÆMD