Skólavarðan - 01.12.2007, Síða 23

SAGA ALMENNINGSFRÆÐSLU 1880-2007
SKÓLAVARÐAN 8.TBL. 7. ÁRG. 2007
ræða að gera hvorttveggja. Sem dæmi
má nefna Laufeyju Vilhjálmsdóttur, vel
menntaðan kennara og mikinn félags-
málafrömuð en hún hætti kennslu eftir
að hún giftist Guðmundi Finnbogasyni,
guðföður fræðslulaganna 1907.“
Ritun og ritstjórn skólasögunnar
Almenningsfræðsla á Íslandi 1880- 2007
hefur verið aðalverkefni Lofts frá árinu
2004 þótt hann hafi áratugum saman
fengist við skólasögu. „Ólafur Proppé
rektor Kennaraháskólans fól mér undir
árslok 2000 að stjórna undirbúningi að
samningu verksins Við Helgi Skúli og Jón
Torfi unnum svo næstu misserin saman
að undirbúningi þess og lögðum drög að
efni og uppbyggingu. “ Það hlýtur að vera
stór áfangi að sjá á eftir afrakstri áralangs
starfs í prentun og geta haldið á gripnum
von bráðar í höndunum. En er eitthvað
sem er Lofti hugstæðast af því sem hann
skrifar um í bókinni? „Ekki spurning, það
er samspil höfuðpersóna sögunnar sem
eru kennararnir og nemendurnir,“ segir
Loftur. Við vörpum ljósi á þetta samspil
frá ýmsum hliðum og þetta er feikilega
áhugavert viðfangsefni. Það vill reyndar
verða meiri stofnanabragur á verkinu eftir
því sem á líður og skólakerfið þenst út en
þetta er líka sá hluti sögunnar sem stendur
okkur næst.“
keg
• Félögum í Kennarasambandi Íslands gefst nú kostur á að eignast þetta glæsi-
lega tveggja binda verk á sérstöku tilboðsverði, kr. 11.900 en fullt verð er
15.900 kr.
• Jafnframt munu þeir sem taka tilboðinu og þess óska fá nafn sitt skráð á tabula
gratulatoria í tilefni af hundrað ára afmæli fyrstu barnafræðslulaganna. Í
þessu skyni geta félagsmenn fyllt út og sent eyðublað, sem er á vefslóðinni
simennt.khi.is/almenningsfraedslan/almenningsfraedslaaskrift.doc
Einnig er hægt að kaupa ritið með því að hringja í síma 563 3827.
Í samningu verksins var ráðist að frumkvæði Kennaraháskóla Íslands sem fékk
til samstarfs Sagnfræðistofnun Háskóla Íslands, uppeldis- og menntunar-
fræðiskor Félagsvísindadeildar Háskóla Íslands og kennaradeild Háskólans
á Akureyri. Fulltrúar þessara aðila skipa ritnefnd en ritstjóri er Loftur
Guttormsson. Aðalhöfundar að ritinu eru, auk ritstjóra, Helgi Skúli Kjartans-
son og Jón Torfi Jónasson en aðrir höfundar eru sex að tölu. Myndritstjóri
er Sigríður Bachmann. Verkið hefur notið styrkja frá menntamálaráðuneytinu,
Reykjavíkurborg, Kennarasambandi Íslands og Hafnarfjarðarbæ, auk þeirra
stofnana sem eiga beina aðild að verkinu. Kennaraháskóli Íslands gefur ritið út.
Í ritinu er rakin uppbygging og þróun almenningsfræðslu á tímabilinu. Með
almenningsfræðslu er átt við þá formlegu menntun sem drjúgur hluti hverrar
kynslóðar hefur notið. Þegar líður á tímabilið verða þannig menntaskólar
og fjölbrautaskólar hluti af þessari sögu þótt áhersla sé jafnan lögð á
skyldunámið eins og það hefur verið skilgreint á hverjum tíma. Um leið og
lýst er uppbyggingu skólakerfisins og stofnanahlið skólahaldsins eru helstu
nýmælum í starfi skóla gerð skil og lýst þeim svip sem mótað hefur skólalífið
á hverjum tíma. Það segir sig sjálft að auk nemenda sjálfra eru kennarar og
skólamenn helstu gerendur þessarar sögu.
Kennarafélag Suðurlands hélt sitt árlega
haustþing á Flúðum 20. – 21. september
sl. Félagssvæðið nær frá Þorlákshöfn
allt austur að Kirkjubæjarklaustri og
eru félagsmenn liðlega 300 talsins.
Hefð hefur skapast fyrir því að þingið
sé haldið á Flúðum, þar eru sumarhúsin
okkar og því gott að hýsa þinggesti og
svo höfum við fengið að nota Flúðaskóla
undir fyrirlestra, þökk sé skólafólki á
Flúðum.
Að venju var þingið vel sótt af félags-
mönnum og fengum við til okkar marga
góða gesti.
Upphafsfyrirlestur flutti að þessu sinni
Margrét Pála sem kynnti okkur kennslu-
fræði Hjallastefnunnar. Við leituðum
líka til sunnlenskra grunnskólakennara
með fróðleik og kynntu Guðbjörg
Grímsdóttir og Kristjana Hallgrímsdóttir
kennarar í Vallaskóla á Selfossi fyrir okkur
„Vallaskólaleiðina“. Vallaskólaleiðin er
þróunarverkefni í íslensku á unglingastigi
sem byggir á hugmyndum um hlítarnám
og einstaklingsbundið nám. Námsefnið
er kennt í lotum og er ætíð unnið í
öllum þáttum íslenskunnar. Gerðar eru
getumiðaðar kröfur til nemenda og
keppir hver nemandi því við sjálfan sig.
Námsgagnastofnun var einnig með mjög
áhugaverða fyrirlestra og að lokum voru
haldnir faggreinafundir. Aðalfundur var
einnig haldinn á haustþingi og var hann
mjög vel sóttur. Um 120 manns sóttu
fundinn. Spennandi kosningar fóru fram
og var formaðurinn Jónella Sigurjónsdóttir
endurkjörin, lagabreytingar voru gerðar
auk hefðbundinna aðalfundastarfa.
Steinunn Alda Guðmundsdóttir
Höfundur er kennari í Vallaskóla.
23
Vallaskólaleiðin kynnt á haustþingi
grunnskólakennara og formaður endurkjörinn
Fréttir af Suðurlandi
Vallaskólaleiðin
er kennsluaðferð í íslensku sem byggir
á því að nemendur beri ábyrgð á námi
sínu, skipuleggi sig sjálfir og meti
árangur sinn á þriggja vikna fresti.
Kennt er í lotum allt skólaárið og er
hver lota þrjár vikur. Þá taka nemendur
próf og ný lota hefst. Í upphafi hverrar
lotu fær nemandinn öll verkefni
lotunnar í hendurnar ásamt leslista og
vikuskipulagi. Nemandi ræður síðan
í hvaða röð hann vinnur verkefnin.
Þegar lotunni lýkur þarf nemandi
að skila vinnubókinni með öllum
verkefnunum og taka próf. Einkunn
fyrir lotuna er þannig að prófið
gildir 50% og vinnubókin 50%. Hver
nemandi keppir við sjálfan sig því að
viðmiðunartalan sem nemandinn fær
er sú tala sem hann þarf að ná í hverri
lotukönnun.
Ljósmynd frá höfundi