Skólavarðan - 01.12.2007, Blaðsíða 14

14
SKÓLAVARÐAN 8.TBL. 7. ÁRG. 2007
færa mér heim sanninn um að við getum
ekki nema í einhverjum upphrópunarstíl
rætt um innihald könnunarinnar hér undir
liðnum um störf þingsins. Ég legg því til
að menntamálanefnd fái sérfræðinga á
sinn fund eftir jól þegar sérfræðingarnir
okkar eru búnir að fá tækifæri til að rýna
í könnunina og þá fáum við að vita hvert
innihald hennar er í raun og veru.“ Síðar
sagði Kolbrún: „Það er mjög mikilvægt
að allar rannsóknir sem fara fram í
menntamálum fái umfjöllun í rannsókna-
samfélaginu í skólasamfélaginu okkar
og síðan þurfum við að finna aðferðir til
að tengja þær við skólasamfélagið, við
vettvanginn, þannig að þær rannsóknir
sem gerðar eru skili sér og nýtist til þess að
gera gott menntakerfi betra.“
Einar Már Sigurðarson
Þá talaði Einar Már Sigurðarson og hann
kom meðal annars inn á mál sem hlýtur að
skipta sköpum í allri umræðu um menntun
en ekki hafði verið minnst á áður, líðan
nemenda: „Það liggur alveg ljóst fyrir
og það vita allir sem komið hafa nálægt
skólamálum að ein svona könnun, alveg
nákvæmlega eins og eitt einstakt próf, er
ekki mælistika á heilt skólakerfi. Því fer víðs
fjarri. Könnun þessi mælir bara ákveðna
þætti og við verðum að velta fyrir okkur
hvernig stendur á því að við komum ekki
betur út, en við verðum líka að hafa í huga
að það er margt fleira í skólakerfinu sem
skiptir máli. Við skulum ekki gleyma t.d.
líðan barnanna sem er líklega úrslitaatriði
um það hver árangurinn verður í heild
sinni. Það er um það sem þetta snýst
númer eitt, tvö og þrjú og aðstæður barn-
anna í skólakerfinu.“ Einar Már hvatti
folk til að fella ekki sleggjudóma en fara
vel yfir mál og skoða þau í samhengi við
menntafrumvörp menntamálaráðherra.
Ragnheiður Elín Árnadóttir
Í lokin kom Ragnheiður E. Árnadóttir í
pontu og ásamt því að tala fyrir auknu
valfrelsi og meiri samkeppni lét hún ekki
hjá líða að ræða hversu fjárskortur væri
ekki rótin að vandanum „vegna þess
að þeir einu sem verja meira til þessa
málaflokks en við, Norðmenn, koma meira
að segja verr út en við.“
Umfjöllun alþingismanna, bæði stjórnar-
liða og stjórnarandstöðu, er að mörgu leyti
málefnaleg og kannski fannst fólki ekki
tilefni til að æsa sig út af jafnléttvægu efni
og einni könnun utan úr heimi. Hins vegar
má greina mjög sterkar flokksbundnar
áherslur eins og þegar er nefnt varðandi
tengingu fjármagns og skólastarfs. Þessi
tenging er mjög varhugaverð og hætt við
að hún sé sett fram án þess að hlutirnir séu
skoðaðir í samhengi, alveg eins og PISA
könnunin er gagnrýnd fyrir, auk þess sem
tengingin er pólitísk yfirlýsing annars af
stjórnarflokkunum um áhuga á niðurskurði
til menntamála: Við skulum setja minni
peninga í skólakerfið svo það verði betra,
er í raun það sem menn eru að ýja að. Er
þetta trúverðugur málflutningur? Spyr sá
sem ekki veit.
keg
NOKKUR HELSTU ATRIÐI SEM KÍ HEFUR BENT Á TIL UMHUGSUNAR UM PISA:
• Röð landa er ekki jafn mikilvægur mælikvarði og af er látið. Mikilvægt að
nota Pisa til að skoða það sem Pisa mælir en ekki eitthvað annað.
• Á vettvangi samtaka kennara hérlendis og erlendis (KÍ, NLS, EI og ETUCE) er
rætt um mislestur, mistúlkun og oftúlkun stjórnmálamanna og fjölmiðla á
niðurstöðum. Þetta leiðir til rangra ályktana sem aftur geta leitt til rangra
og vanhugsaðra framkvæmda. Niðurstöður Pisa gefa til dæmis ekki tilefni
til að bera saman og segja kost og löst á menntakerfum landanna, gæðum
og inntaki menntunar og skólastarfs eða fagmennsku í skólum.
• Efling kennara- og símenntunar, bætt kjör og skilyrði nemenda og kennara
í starfi, betri námsgögn, meiri virðing fyrir skólastarfi og aðgerðir til að
leiðrétta strax laun og starfskjör er meðal þess sem almenn sátt virðist um
að máli skipti til að bæta nám og námsárangur.
• Pisa er ekki áfellisdómur yfir skólastarfi og framgöngu kennara í starfi –
hvað þá yfir íslensku menntakerfi – en margt má bæta og sérstaklega þó
hlúa betur að nemendum og kennurum í starfi.
• Spyrja má með samanburði við lista yfir aðgerðir danskra yfirvalda í fram-
haldi af Pisa 2003 (dlf.org) hvernig sambærilegur listi liti út ef mennta-
málaráðuneytið væri krafið svara. Lítið íslenskt dæmi: Smánarleg framlög
til símenntunar kennara og alls ónógt fjármagn til námsefnisgerðar.
Ennfremur má benda á að frumvarp um lengda kennaramenntun hefði
auðveldlega mátt samþykkja á Alþingi fyrir heilu ári síðan auk þess sem
lengt kennaranám í KHÍ var tilbúið fyrir bráðum áratug en var slegið af.
• Gagnrýnivert að slá fram fullyrðingum um mikinn kostnað af skólahaldi á
Íslandi og bera saman við árangur Íslands í Pisa. Nauðsynlegt að sundurgreina
kostnað og taka fram óhagkvæmni í rekstri skóla vegna dreifðrar byggðar
og fámennis, lágan meðalaldur Íslendinga og slaka stöðu Íslands meðal
OECD landa varðandi laun kennara sem hlutfall af þjóðarframleiðslu
(umreiknað í kaupmáttardollara/ppp).
Við eigum ekki að sætta okkur við neitt miðjumoð, hvorki á
þessu sviði né öðrum. En við megum ekki gleyma því … að við
eigum þrátt fyrir allt gott skólakerfi, við eigum góða kennara
og krakkarnir okkar eru bráðefnilegir.
Við skulum ekki gleyma t.d. líðan barnanna sem er líklega
úrslitaatriði um það hver árangurinn verður í heild sinni. Það
er um það sem þetta snýst númer eitt, tvö og þrjú og aðstæður
barnanna í skólakerfinu.
ÍSLENSK MENNTUN, MENNTASTEFNA OG -FRAMKVÆMD