Skólavarðan - 01.03.2009, Blaðsíða 14

14
ÁRSFUNdIR
SKÓLAVARÐAN 2.TBL. 9. ÁRG. 2009
Þann 12. og 13. mars sl. voru haldnir ársfundir Kennarasambandsins, skóla-
málaráðs og aðildarfélaga leik-, grunn- og framhaldsskólakennara. Til allra
fundanna mættu góðir gestir sem fluttu erindi um framkvæmd nýrra mennta-
laga, kjaramál, lífeyrismál, samflot KÍ og annarra launþegasamtaka, horfur
í skólamálum næstu ár, nýlegan starfsendurhæfingarsjóð sem KÍ á aðild að,
kennaramenntun, samstarf KÍ og menntavísindasviðs og margt fleira.
Dagskrá, fréttir og glærur fyrirlesara eru
á www.ki.is ásamt ályktunum og tillögum,
upplýsingum um nýja þjónustustefnu og um
aukið samstarf aðildarfélaga sambandsins
og fleira efni. Áfram verður fjallað um efni
ársfunda í apríltölublaði Skólavörðunnar.
Gripið niður í nokkra af þeim fyrirlestrum sem haldnir voru á fundunum
ÞEGAR ÖLL KERFIN BREGÐAST
Arna H. Jónsdóttir vakti í erindi sínu máls á því að jafnvel í góðæri
þegar öll úrræði eiga að vera til staðar láta börn lífið sökum
vanrækslu og ofbeldis. Hvað mun gerast í kreppunni? Getum við
nýtt hin nýju menntalög nemendum og velferð þeirra, fagmennsku
og skólastarfi til framdráttar?
Arna sagði ársfundargestum söguna af Victoriu Climbie sem
dó af völdum áverka sem hún hlaut heima fyrir, níu ára gömul, í
London árið 2000. Það vantaði ekki að ýmsir höfðu haft grunsemdir
um að ekki væri allt með felldu og segja má að Victoria hafi verið
umlukin félagsráðgjöfum, kennurum, læknum, lögreglu og prestum.
Nágranni hafði haft samband við barnaverndaryfirvöld þar sem
hann óttaðist um líf hennar, hún var oftar en einu sinni lögð inn
á sjúkrahús vegna áverka. Engu að síður dó barnið. Dómari sem
réttaði yfir morðingjunum (frænku og sambýlismanni hennar) lýsti
ítrekuðum mistökum og skorti á samstarfi aðila sem komu að lífi
Victoriu svo: Staurblind vangeta.
Hvernig gat kerfið brugðist svona heiftarlega? Skeknir fóru Bretar
í endurskoðun á kerfum sínum í leit að svörum. Dauði Victoriu
Climbie leiddi til nýrrar stefnumörkunar og gagngerrar endur-
skoðunar á barnavernd en einnig á félags-, heilbrigðis- og mennta-
kerfum þjóðarinnar í tengslum við velferð barna. Eitt af því sem
krafist var úrbóta á var hugmyndin um fagmennsku. Arna vék
stuttlega að þeirri breytingu á fagmennsku sem ruddi sér til
rúms á tímum nýfrjálshyggjunnar. Ástæða er til að staldra við og
skoða aðeins það sem Arna var að vísa í vegna þess að ekki er
víst að allir lesendur þekki þessar hugmyndir. Þarna er raunar
frekar um afnám fagmennsku að ræða enda kallast þessi breyting
deprofessionalization. Hún felur í sér að siðræn gildi og hugsjónir víkja
smám saman fyrir nýju markmiði, hámörkun gróða, og ýmislegt
fleira fær að fjúka sem áður var í hávegum haft, svo sem samvinna,
en samkeppni leysir hana af hólmi. Þetta ferli var í fullum gangi hjá
mörgum fagstéttum og ekki hægt að svara því strax hvort og hvenær
það gangi til baka. En aftur að Örnu. Hún upplýsti að ein af þeim
leiðum sem Bretar gripu til var að hafna þessari „af-fagmennskun“
og hefja samstarfsmiðaða og lýðræðislega fagmennsku til vegs og
virðingar. Öll börn áttu að fá að vera heilbrigð, örugg, njóta sín og ná
árangri (meðal annars í námi), fá að leggja sitt af mörkum og loks njóta
fjárhagslegrar heilsu. Til að þetta mætti takast þurftu allir í umhverfi
barna að vinna skipulega saman og hugsa heildstætt um hvert og
eitt barn. Hvernig til tekst hjá Bretum er of snemmt að segja til um
er margvíslegt gott starf er nú þegar hafið á grundvelli þessarar
stefnumörkunar og þeirra rannsókna, skýrslna, laga og reglugerða
sem fylgdu í kjölfarið. Áhugasamir geta t.d. lesið skjalið Kennari 21.
aldar - fagmennska í framkvæmd sem gefið var út í samhengi við
stefnuna „Sérhvert barn skiptir máli“ (Every child matters). Skjalið er
hér: www.sec-ed.co.uk/public/downloads/cent_supp.pdf
Viðamikil og þrusugóð dagskrá á ársfundum
Þá ræddi Arna um möguleika á að koma nýrri löggjöf um leik-
skólann til framkvæmda og gildi nýrra laga fyrir velferð nemenda
og fagmennsku kennara. Meðal annars nefndi hún að lögin boðuðu
aukið foreldrasamstarf með tilkomu foreldraráða, en það væri mjög
í anda samvinnumiðaðrar og lýðræðislegrar fagmennsku sem sett er
á oddinn í breskri stefnumörkun. „Skólafólk veit á hverjum og hvernig
kreppan kemur verst niður, vegna nálægðar við börnin,“ sagði Arna,
„og það þarf að láta meira í sér heyra á opinberum vettvangi og þróa
til framtíðar samstarf við aðrar fagstéttir og samtök.“
Arna H. Jónsdóttir