Skólavarðan - 01.03.2009, Síða 18

18
SKÓLAVARÐAN 2.TBL. 9. ÁRG. 2009
KENNARAvIÐTAL
Nokkuð margir íslenskir skólar eru úti-
skólar eða með vísi að útiskóla og margir
skólamenn stunda útikennslu. Þó hefur
enn sem komið er verið fjallað frekar lítið
um útiskóla í íslenskum fjölmiðlum og á
vettvangi skólamálaumræðu. Dagana 8.- 12.
júní verður haldið námskeið um útiskóla/
náttúruskóla við kennaradeild Háskólans í
Bergen og fer það fram í Bergen og nágrenni.
Markmiðið er að kynna fyrir þátttakendum
ýmsa möguleika í útikennslu. Skólavarðan
greip Ingu H. Andreassen glóðvolga þegar
hún var í skottúr til landsins og ræddi við
hana um útiskóla, Noreg og Ísland, inntak
kennslu og fleira gott.
Miklu betra en sólin á Spáni!
Inga er alíslensk þrátt fyrir eftirnafnið sem
hún erfði frá föðurafa sínum. Hún er búsett
í Noregi og dag nokkurn var hún að spjalla
við Oddrunu Hallås, samstarfskonu sína í
Háskólanum í Bergen, en hún sér um íþrótta-
og útiskólabraut í kennaranáminu þar ytra.
Ingu datt í hug að spyrja: Er ekki rakið að
koma á samstarfi við Ísland? Oddrunu leist
vel á hugmyndina og í fyrra var haldið fyrsta
útiskólanámskeiðið í þessu samstarfi. Átján
íslenskir grunnskólakennarar fóru í þriggja
sólarhringa strembinn en frábæran norskan
útiskóla. „Frekar þrjá daga hér en tvær vikur
á Spáni!“ sagði einn þátttakenda, Snorri
Bergþórsson, í viðtali við þarlent dagblað
um námskeið í hinni norsku „villimörk“ (n.
villmarka).
Áhugi kennara og skólastjórnenda á
útiskóla hefur aukist gífurlega á undanförnum
árum, ekki síst á grunnskólastigi. Leikskólar
hafa alltaf verið með útikennslu og því
kannski ekki jafnmikil nýlunda fyrir þá,
framhaldsskólar eru rétt að byrja að taka við
sér og til dæmis er boðið upp á útivistaráfanga
á Laugarvatni, í VMA og í Fjölbrautaskóla
Snæfellinga, ef til vill víðar. Þá hefur talsvert
verið rætt um útikennslu í væntanlegum
framhaldsskóla á Norðurlandi eystra. Segja
má að allt komi saman nú til að ýta undir
áhugann á útiskólum: Hugmyndafræðin er
skýr og aðgengileg. Sambandið við útlönd er
til staðar með möguleikum á námskeiðum,
nemenda- og kennaraskiptum og samræðu.
Vænt og grænt hefur notið vaxandi vinsælda
undanfarið og aldrei eins og í kreppunni,
útiskóli fellur vel að þeim áherslum.
Námsgögn eru til, meira þó á erlendum
tungumálum.
„Annaðhvort eða“ fólk
Inga upplýsir að Háskólinn í Bergen muni
enn á ný halda námskeið um útiskóla
fyrir íslenska grunnskólakennara í júní
næstkomandi og er það auglýst á öðrum
stað hér í blaðinu. Samstarfið, sem
hefur verið byggt upp undanfarin ár við
grunnskóla á Íslandi og menntavísindasvið
HÍ, er margvíslegt og hafa t.d. kennaranemar
frá Bergen verið í æfingakennslu við
Norðlingaskóla í Reykjavík. Samstarfskona
Ingu í Bergen sem fyrr er nefnd, Oddrun
Hallås, hafði áður sent nemendur sína í
vettvangsnám til annarra landa og skipulagt
bæði kennara- og nemendaskipti milli landa.
„Íslensku kennararnir eru svo áhugasamir,“
segir Inga, „að þeir láta ekkert aftra sér!
Ein mætti meira að segja þótt hún hefði
handleggsbrotnað rétt fyrir ferðina.
Eftir bankahrunið héldu menn að ef til vill
væri sjálfhætt, þetta væri allt of dýrt fyrir
Íslendinga,“ segir Inga. „En Oddrun sótti
um í þremur sjóðum sem styrkja verkefni
af þessum toga og það er spennandi að
sjá hvernig til tekst.“ Sjálf er Inga gamall
skáti, var í Eilífsbúum á Sauðárkróki þegar
hún kenndi þar um hríð, og að sjálfsögðu
hliðholl útivist. Hún staðfestir það sem flestir
Íslendingar telja sig vita, að Norðmenn séu
mikið útivistarfólk og geri hlutina af krafti:
„Norðmenn eru svona „annaðhvort eða“
fólk!“ segir hún.
Kennarar eiga að vera duglegir að afsanna
klisjur
Inga er fædd árið 1952 og gekk í Lang-
holtsskóla. Eftir landspróf fór hún í Kennara-
skólann og var í næstsíðasta árganginum
sem tók kennarapróf með gamla sniðinu.
Af hverju ákvaðstu að verða kennari? spyr
blaðamaður. „Ætli það sé ekki út af henni
Brynhildi móðurömmu minni,“ segir Inga og
brosir. „Sögur hafa áhrif á starfsval. Amma
var kennari og sögur hennar frá kennslunni
og hollráð hafa fylgt mér í gegnum minn
kennsluferil og reyndar allt lífið. Það sem
amma setti í fyrsta sæti í sinni kennslu
var þetta: Að virða einstaklinginn og líta á
hann sem persónu - en ekki viðfang til að
koma í gegnum tiltekið námsefni. Þessari
hugsun kynntist hún í kennaranáminu en
þá lásu kennaranemar bókina Börn, foreldrar
og kennarar eftir D.C. Murphy sem kom út
í íslenskri þýðingu árið 1917. Murphy var
greinilega mjög framsýnn maður og þessi
bók hefur staðist tímans tönn.“
Inga fékk bókina til eignar frá ömmu
sinni og les enn í henni. „Þar er lögð áhersla
á samvinnu nemenda, að þeir læri hver
af öðrum, og á foreldrasamstarf. Murphy
var mjög áhugasamur um að miðla til
kennaranema hversu mikil ábyrgð það er
að vera kennari vegna áhrifanna sem þeir
hafa á líf annarra,“ segir Inga. „Tilteknum
störfum fylgja gjarnan tilteknar klisjur eins
og að lögfræðingar séu lævísir, svo að dæmi
sé tekið. Að mínu mati verða kennarar að
vera ötulir við að sýna það í starfi sínu að
klisjur um kennara eru hreinlega rangar.“
Noregur kallar
Að loknu kennaranámi kenndi Inga í eitt
ár í Garðabæ og lærði síðan sérkennslu
og talkennslu. Í framhaldi af því kenndi
hún í nokkur ár í Noregi. Maður hennar er
Matthías Viktorsson sem lengst af hefur
starfað á félagsmálasviðinu og þau eiga þrjú
börn, Snorra sem nemur alþjóðastjórnmál
útiskólanámskeið Í Bergen • Viðtal Við ingu H. andreassen
Nemandi er ekki bara einhver sem
kennari þarf að koma í gegnum námsefni
Útiskóli, útikennsla, útinám, Háskólinn í Bergen, námskeið um útiskóla fyrir
íslenska grunnskólakennara, nemendaskipti, kennaraskipti, Björnslundur,
Oddrun Hallås, Inga H. Andreassen, Náttúruskóli Reykjavíkur, útiskólavefur,
skógræktarfélög, útikennslustofur, Álfheimar, Eyrarskjól, Fossvogsskóli, Hvolsskóli,
Rauðhóll, Laxárskóli, Lundarskóli, Lönguhólar, Menntaskólinn að Laugarvatni,
Norðlingaskóli, Sæmundarskóli, Urðarhóll, Þelamerkurskóli, vinnuskólar.
Inga H. Andreassen
LJ
ós
m
yn
d
:
ke
g