Skólavarðan - 01.01.2002, Blaðsíða 13

mestu einstaklinganna eru drengir en
kynjahlutfallið er jafnt meðal þeirra sem
standa sig illa. Á Íslandi reyndist hins vegar
ekki vera marktækur munur á kynjum,
hvorki í stærðfræði né náttúrufræði. Hafa
ber í huga í þessu sambandi að PISA-verk-
efnin í stærðfræði og náttúrufræði eru
mjög háð lestrargetu.“
Júlíus segir allar kannanir, sem hingað til
hafa verið gerðar á getu nemenda hér á
landi í stærðfræði og náttúrufræði, sýna að
strákar standi sig betur en stúlkur í þessum
greinum, einkum í stærðfræði. Hjá meiri-
hluta þjóðanna sem taka þátt í PISA- rann-
sókninni standa strákar sig betur en stelpur
í stærðfræði en hinn alþjóðlegi samanburð-
ur sýnir að eftir því sem mismunur á
frammistöðu stúlkna og pilta í lestri eykst,
þeim mun minna verður forskot piltanna í
stærðfræði.
„Við erum alveg í toppi varðandi þennan
mismun á frammistöðu stráka og stelpna í
lestri, þ.e.a.s. stelpurnar eru miklu betri í
lestri hér en strákarnir. Því meira sem for-
skot þeirra verður í lestri þeim mun minna
verður forskot strákanna í stærðfræði vegna
þess að stærðfræðin í þessari rannsókn
byggist í ríkum mæli á lestrarhæfni. Þetta
staðfestir að lestrarhæfnin er grundvallar-
hæfni sem við verðum að hafa, ekki aðeins
til að geta lesið heldur einnig til að geta
leyst stærðfræðiverkefni og svo framvegis.“
Hefur þú einhverja skýringu á því
hvers vegna íslenskar stelpur eru betri í
lestri en strákar?
„Nei, en við vitum að frá kynþroskaár-
unum eða nokkru fyrr og alveg fram undir
tvítugt eru strákar að jafnaði heldur á eftir
stelpum í þroska. Á þessu aldursskeiði eru
strákar oft tveimur til þremur árum á eftir
stelpum í líkamlegum þroska en ná þeim
þegar þeir nálgast tvítugsaldurinn. Sama á
við um vitsmunalegan þroska sem verið er
að skoða í PISA-rannsókninni. Það er ekk-
ert eðlilegra en að strákar á aldrinum tólf
til sextán ára séu á eftir miðað við stelpur
en ég efast um að bilið eigi að vera eins
mikið og þessi rannsókn sýnir.
En það er líka eitt og annað í umhverfi
okkar og skólastarfi sem ef til vill eykur
þennan mun á kynjunum. Það er afar erfitt
að kenna strákum sem eru uppi um alla
veggi og miklu léttara fyrir kennara að eiga
við stelpurnar, þær eru miklu þægari. Því
þarf að hafa þennan innbyggða mun í huga
í kennslu. Sú gamla hugmynd að rétt sé að
halda kynjunum aðskildum, að minnsta
kosti á vissu aldursbili, er kannski ekki svo
galin.
Við eigum eftir að finna ástæðu þess að
kynjamunur hjá krökkum á sama aldri í
PISA-rannsókninni virðist vera mismikill
eftir löndum. Ég held að það liggi að ein-
hverju leyti í menningarlegum mismuni
milli þjóða og því hvernig strákar og stelp-
ur eru meðhöndluð. Hugsanlega liggur
munurinn að einhverju leyti í því hve mjög
íslenskt skólakerfi er litað af kvenfólki.
90% kennara sem kenna börnum alla
þeirra skólatíð eru konur. Ég veit ekki
hvort þetta er rétt tilgáta en þetta er hugs-
anlega hluti af skýringunni.
Á þessu ári verður gefin út á vegum
OECD stór þemaskýrsla um kynjamun og
í íslensku skýrslunni munu væntanlega einn
eða fleiri kaflar fjalla um þann kynjamun
sem við finnum í skólum hér á landi. Þetta
er meira mál fyrir Íslendinga en ýmsa aðra
vegna þess hve munurinn er mikill hér á
landi. Stelpurnar hafa of mikið forskot
finnst mér. Við þurfum að skilja í hverju
það liggur til að geta unnið gegn því.“
Hvert er sambandið milli heimavinnu
og frammistöðu nemenda?
„Það samband er dálítið skrýtið. Ég er
ekki alveg viss um það ennþá en ef einfalt
samband milli heimavinnu og frammistöðu
er skoðað virðist það vera afar lítið, ef eitt-
hvað er kemur heimavinnan niður á
frammistöðunni sem er auðvitað fáránlegt.
En við verðum að muna þegar einfalt sam-
band af þessu tagi er skoðað að skóladagur-
inn er orðinn mjög langur hér á landi og
nemendur sinna stórum hluta af heima-
vinnu sinni í skólanum. Í stóru úrtaki eins
og í PISA-rannsókninni, þar sem sumir eru
með gamaldags heimavinnu og aðrir vinna
jafnvel allt í skólanum, þá hverfa svona
sambönd. Við þurfum að endurskilgreina
heimavinnu áður en við getum sagt nokkuð
til um sambandið milli hennar og frammi-
stöðu nemenda.“
Þurfum að setja meiri peninga í
námsefni
Júlíus segir ýmislegt í niðurstöðunum
koma á óvart við fyrstu sýn, til dæmis
þennan mikla kynjamun og að strákarnir
skuli ekki standa sig betur í stærðfræði.
„Það kemur líka á óvart hversu fáir nem-
endur eru í bestu hæfnisflokkunum. Ég
held að það komi svolítið illa við íslensku
þjóðarsálina að sjá að við séum ekki heims-
meistarar í lestri. Við höfum alla tíð haldið
að svo væri.
Hins vegar kemur ekki á óvart að lestrar-
venjur hafi breyst. Ég hef til dæmis sterkan
Pisa - rannsóknin
14
Júlíus um lengd skóla-
ársins: Það skiptir máli
að námið sé stundað
sem regluleg vinna
mestan hluta ársins,
það skilar sér í betri
námsárangri. Því lengra
skólaár þeim mun betri
árangur, svo einfalt er
það. Það er sérlega
mikilvægt fyrir kennara
að velta þessu fyrir sér
því að þeir ráða miklu
um fjölda skóladaga og
lengd skólaársins í
gegnum kjarasamninga
sína.