Fréttablaðið - 13.10.2016, Blaðsíða 62

Vertu vinur á Face-
book
Vertu vinur á Face-
book
Yfirhafnir
Laugavegi 63 • S: 551 4422
Skoðið
L u avegi 63 • S: 551 4422
www
.laxd
al.is
Skoðið laxdal.is
Vertu vinur
á Facebook
Skoðið laxdal.is/yfirhafnir
TÍMALAUS EINFALDLEIKI
KLASSÍSKAR HÁGÆÐA ÍTALSKAR ULLARKÁPUR
Myndlist
Ein saga enn …
HHHHH
sýning á verkum yoko Ono
Hafnarhús
Sýningarstjóri: Gunnar B. Kvaran
Yoko Ono er best þekkt hér á landi
fyrir útilistaverkið Friðarsúluna,
sem kveikt var á í tíunda sinn í
Viðey á fæðingardegi Johns Lenn­
on. Hún á langan feril að baki í
konseptlist og er ein af þeim alþjóð­
legu listamönnum sem tóku virkan
þátt í mótun listforma á sjöunda
áratugnum þar sem hún var virk í
gjörningum, tilraunalist, viðburða­
list og flúxus. Verkin á sýningunni
sem nú stendur yfir spanna marga
áratugi og bera með sér frumleg
einkenni listakonunnar sem ögraði
listheiminum með skilgreiningu á
listhlutnum og listforminu.
Á sýningunni eru mörg fyrir­
mælaverk en eitt þeirra, Mamma
mín er falleg, felur í sér fyrirmæli
um að skrifa minningu um móður.
Áhorfendur verða þátttakendur
og mynda saman eina heildstæða
mynd. Skilaboðin um að við erum
öll komin af móður, þó við séum
ólík, staðfestir að við erum þó öll
eins. Samkennd og samstaða kemur
til hugar með verkinu en Hugsa sér
frið er á svipuðum nótum. Kort af
öllum mögulegum stöðum í heim­
inum þekur heilan vegg þar sem
gestir geta stimplað „hugsa sér frið“
hvar sem þeir óska. Verkin hvetja
þannig til umhugsunar um okkur
sjálf í sambandinu við hvert annað.
Á köflum er sýningin á mörk­
unum við það að falla í gryfju hins
almenna en verkin sem eiga rætur
að rekja til sjöunda og upphafs átt­
unda áratugarins stóðu fyrir sínu.
Í því sambandi má nefna upptöku
af gjörningnum Cut Piece frá árinu
1965 þar sem áhorfendur fengu að
klippa klæði Yoko Ono af henni er
hún sat á sviði. Með því voru áhorf­
endur gerendur í afhjúpun listakon­
unnar en verkið er eitt lykilverka
innan flúxushreyfingarinnar. Lík­
ami Yoko varð listaverkið þar sem
skilin á milli listar og lífs verða óljós.
Hugmyndafræðilegt stef sýn­
ingarinnar um stöðu kvenna líkt og
birtist í Uppris er ófrumlegt framlag
á tímapunkti þegar þögnin er rofin
með Konur tala, Brjóstabyltingunni
og upplýstri umræðu um kúgun
kvenna. Ný sannindi koma ekki í
ljós en það er að sjálfsögðu jákvætt
að konur stíga fram og við eigum að
nýta öll tækifæri sem gefast til að
vekja athygli á stöðu kvenna. Verkið
er í þeim skilningi jákvæð viðbót
við umræðu samtímans.
Fyrirmælaverk sem bera einfald­
lega nafnið Fyrirmælaverk á sýning­
unni hanga meðfram löngum vegg
með ýmsum fyrirmælum. Þau falla
í svipaða gryfju og Uppris á tímum
þegar sjálfshjálp er sem iðnaður á
samfélagsmiðlum. Hins vegar tala
verkin til hvers og eins og draga
fram þá hugmynd að leiðin til frið­
ar hefjist með því að við vinnum í
okkur sjálfum, að við getum orðið á
einhvern hátt betri og skapað þann­
ig grundvöll til að vinna saman.
Yfir heildina stóðu eldri konsept­
verk fyrir sínu sem vitnisburður
um frumkraft listakonunnar en
þeim var ekki fylgt nægilega eftir
með nýrri verkum. Sýningin færir
áhorfendum jákvæðan boðskap í
gegnum þátttöku en tilfinningin er
sú að ákveðna dýpt skorti til að það
nái að skilja nógu mikið eftir sig.
Friðarandinn sveif þó allan tímann
yfir vötnunum.
Júlía Marinósdóttir
niðurstaða: Eftirtektarverð
sýning með jákvæðan boðskap en
það vantaði upp á frumkraftinn.
Hógvær friðarhugsun
Uppris 2013/2016. Hluti af verki Yoko
Ono.
lEikhús
Íslenski fíllinn
HHHH Brúðuheimar og Þjóðleikhúsið
Leikstjóri: Ágústa Skúladóttir
Handrit: Bernd Ogrodnik og Hildur
M. Jónsdóttir
Hönnun leikbrúða, leikmyndar og
brúðustjórnun: Bernd Ogrodnik
Leikarar: Vigdís Hrefna Pálsdóttir,
Lára Jóhanna Jónsdóttir, Karl Ágúst
Úlfsson, Þröstur Leó Gunnarsson,
Ragnheiður Steindórsdóttir, Ingvar
E. Sigurðsson, Ólafur Egill Egilsson,
Snorri Engilbertsson, Oddur Júlíus-
son, Tinna Lind Gunnarsdóttir, Stefán
Hallur Stefánsson og Edda Arnljóts-
dóttir
Lýsing: Ólafur Ágúst Stefánsson
Tónlist: Bernd Ágúst Ogrodnik
Hljóðmynd og upptökustjórn: Maggi
Magg
Búningar: Ólöf Haraldsdóttir og
búningadeild Þjóðleikhússins
Brúðuheimar bjóða okkar yngstu
leikhúsgestum í ferðalag sem
byrjar í stigagangi Þjóðleikhússins
og endar inni í hjörtum þeirra. Sér­
legur stjórnandi þessara töfraheima,
Bernd Ogrodnik, býður áhorfendur
persónulega velkomna í byrjun
sýningar og kveður með þökkum
að henni lokinni. Íslenski fíllinn
var frumsýndur í síðasta mánuði
en nokkur reynsla er komin á sam­
vinnu Brúðuheima og Þjóðleikhúss­
ins sem blómstrar í þessari sýningu.
Íslenski fíllinn segir sögu fíls­
ungans Ayodele og flótta hennar
frá heimkynnum sínum þar sem
ekkert vatn er að finna, og eftir að
hafa misst foreldra sína til Íslands.
En áður en lengra er haldið má endi­
lega hætta að tala og skrifa um Afr­
íku eins og heimsálfan sé land. Smáu
áhorfendurnir eiga betra skilið
heldur en að þessi þreytandi hugs­
unarvilla sé stimpluð inn snemma.
Þarna geta Bernd og Hildur M. Jóns­
dóttir vandað sig aðeins betur í ann­
ars ágætu handriti sem snýst aðal­
lega um góðmennsku og hjálpsemi
náungans.
Aftur á móti fær sýningin stórt
hrós fyrir að kynna áhorfendur
fyrir undurfallegri tækni skugga­
brúðuleikhússins, sem rekur sínar
rætur til Indlands og Kína. Skugga­
hreyfingarnar eru dáleiðandi og
koma sífellt á óvart. Bernd, með
góðri aðstoð Ágústu Skúladóttur
leikstjóra, notar allar víddir sviðsins
til að stækka og smækka sjónarhorn
áhorfenda með eftirtektarverðum
hætti. Leikmyndin stækkar og
minnkar sömuleiðis með hugvit­
samlegum lausnum og leynihólfum,
bæði brúðurnar og landslagið, en
Bernd á einnig heiðurinn af þeirri
hönnun. Brúðutækni hans er lipur
þar sem hvert dýr verður einstakt,
ekki einungis í útliti og raddblæ
heldur líka hreyfingum.
Heill hópur af þjóðþekktum
íslenskum leikurum ljær brúðunum
rödd sína í sýningunni og gerir það
einkar vel. Þjóðleikhúsið á einnig
hrós skilið fyrir að hýsa og styðja
jafn framsækið hugverk og Brúðu­
heima. En þetta litla svið uppi í rjáfri
Þjóðleikhússins mætti jafnvel nýta
enn þá betur t.d. fyrir leiklestra og
hvers kyns tilraunasýningar, til þess
er það tilvalið.
Smáatriðin glansa líka í glæsilegri
búningahönnun Ólafar Haralds­
dóttur. Pínulitlar kindalopapeysur,
næfurþunnur trefill á krumma og
örsmáar smekkbuxur á aðra músina
en hin ber sérhannaðan bakpoka
með utan á hangandi björgunar­
hring. Lýsing Ólafs Ágústs Stefáns­
sonar er einnig snotur en hann nýtir
hvern millimetra á þessu litla sviði,
þar bera skuggalýsingarnar af.
Menningarlegu vísanirnar eru
svolítill hrærigrautur þar sem
menningararfi fjölmargra landa
vítt og breytt um heiminn er mallað
djarflega saman. Þegar slíkar vís­
anir eru fengnar að láni úr öðrum
menningarheimum verður að stíga
gætilega til jarðar og hér mætti fara
varlegar. Þrátt fyrir þessa vankanta
er sýningin ljúf áminning um hvað
litlir hlutir, minnstu smáatriði og
hógværar vinnuaðferðir geta breytt
miklu. Sigríður Jónsdóttir
niðurstaða: Hugljúf og sérlega
fallega hönnuð saga um vináttu.
Ljúft ferðalag um
undraveröld Brúðuheima
Bernd Ogrodnik skapar fallega og skemmtilega veröld Íslenska fílsins í Þjóðleik-
húsinu.
1 3 . O k t ó B E r 2 0 1 6 F i M M t u d a G u r44 M E n n i n G ∙ F r É t t a B l a ð i ð
1
3
-1
0
-2
0
1
6
0
4
:2
5
F
B
0
8
0
s
_
P
0
7
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
6
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
0
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
1
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
A
E
9
-5
C
3
C
1
A
E
9
-5
B
0
0
1
A
E
9
-5
9
C
4
1
A
E
9
-5
8
8
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
1
B

F
B
0
8
0
s
_
1
2
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K