Fréttablaðið - 13.10.2016, Blaðsíða 41
Metanvinnsla SORPU mun aukast
til muna með tilkomu gas- og jarð-
gerðarstöðvar og heildarfram-
leiðslan frá stöðinni og urðunar-
staðnum duga til að knýja um
7-8.000 metanbíla. Auk þess mun
stöðin skila um 10-12.000 tonnum
af jarðvegsbæti sem nýta má til
uppgræðslu lands. Úr plastúrgangi
og öðrum leifum, sem óhæfar eru í
annars konar endurvinnslu, verð-
ur annaðhvort framleitt brenni
sem nýtist sem orkugjafi eða dísil-
olía sem nýtist sem ökutækjaelds-
neyti.
úrgangur verður eldsneyti
Í dag eru um 70 prósent úrgangs
sem fara í gráu heimilistunnuna
lífræn efni, t.d. matarleifar og
annar eldhúsúrgangur, pappírs-
efni, garðaúrgangur, bleiur, textíll
og timbur. Úrgangurinn er urðað-
ur í Álfsnesi en SORPA framleið-
ir vistvæna eldsneytið metan úr
hauggasi sem myndast við niður-
brot lífrænna efna.
Metanið í hauggasinu er mjög
orkuríkt, en einnig áhrifarík
gróður húsalofttegund eða 25 sinn-
um áhrifameiri en koltvísýringur.
Metangasframleiðsla í Álfsnesi
árið 2015 samsvaraði um tveim-
ur milljónum bensínlítra þannig
að matarleifar allra höfuðborgar-
búa eru endurnýttar með þessum
hætti og þannig dregið úr notkun
á jarðefnaeldsneyti, s.s. bensíni og
dísil. Í dag nýtast þó nær-
ingarefnin í lífræna hluta
heimilisúrgangsins ekki
en það mun breytast með
tilkomu gas- og jarð-
gerðarstöðvarinnar.
efni gráu tunn-
unnar fer í gas-
og jarðgerðar-
stöð
Um 44% efnisins í
heimilistunnunni eru
eldhúsúrgangur sem er
að mestu lífrænn (matar-
leifar, bein, gæludýra-
úrgangur, ryksugupokar
o.þ.h.). Það er sá úrgang-
ur sem mun eiga heima
í gas- og jarðgerðarstöð-
inni, auk bleia og pappírs-
efna sem eru óhæf í annars
konar endurvinnslu. Áhersla
mun verða á að ákveðin efni
séu flokkuð frá heimilisúr-
gangi, s.s. pappír, fatn-
aður, gler, spilliefni,
raftæki o.fl. og komið
í endurvinnslu í gegn
um grenndargáma,
blátunnu, endur-
vinnslustöðvar o.s.frv.
Plast- og gler-
söfnun aukin
Framleiðsla á jarðvegs-
bæti í hæsta gæðaflokki
krefst aukinnar flokkunar og
95% endurnýting –
Gas- og jarðgerðarstöð rís í Álfsnesi
Með tilkomu gas- og jarðgerðarstöðvar SORPU sem áætlað er að rísi í Álfsnesi árið 2018 verður raunhæfur möguleiki
að endurnýta um 95% af öllum úrgangi frá heimilum á höfuðborgarsvæðinu.
vinnslu á gleri og steinefnum.
Söfnun á gleri hófst á 37
grenndar stöðvum árið
2016 og er stefnt að því
að árið 2019 verði gler-
gáma að finna á öllum
grenndarstöðvum höfuð-
borgarsvæðisins. Gler
nýtist nú sem fylling-
arefni við framkvæmd-
ir með sama hætti og
möl. Þannig má draga
úr námugreftri og um-
hverfisáhrifum slíkra
framkvæmda.
Undirbúningur er
einnig hafinn að auk-
inni plastsöfnun og
er SORPA m.a. í til-
raunaverkefni með
Seltjarnarnesbæ
um söfnun plastum-
búða í sérstaka poka
sem svo eru flokkað-
ir frá heimilisúrgangi
í móttökustöð SORPU
í Gufunesi. Niður-
staða verkefnisins
mun nýtast SORPU
og sveitar félögum á
höfuðborgarsvæð-
inu til ákvarðana
um framtíðar-
lausnir á söfnun
plastefna. Líklegt
er að um einhvers
konar vélræna flokkun verði
að ræða en nú þegar er vélræn
flokkun á málmi í heimilisúrgangi
og bylgjupappa sem er flokkaður
frá öðrum pappírsefnum úr blá-
tunnu. Einnig hefur Reykjavíkur-
borg boðið íbúum að fá sérstaka
tunnu undir plastumbúðir og hefur
það aukið plastsöfnun í borginni.
gas- og jarðgerðarstöð er
besta lausnin
Gas- og jarðgerðarstöð er niður-
staða umfangsmikillar greiningar-
vinnu á árangri og kostnaði við
mismunandi leiðir í söfnun og með-
höndlun á heimilisúrgangi. Meðal
annars var gerð lífsferilsgreining
þar sem metin voru umhverfis-
áhrif mismunandi lausna. Saman-
burður var gerður á því að jarð-
gera eingöngu matarleifar annars
vegar og hins vegar að framleiða
bæði gas og jarðvegsbæti úr heim-
ilisúrgangi. Niðurstaðan var meðal
annars að um þriðjungi minni út-
blástur gróðurhúsalofttegunda
verður til ef sú aðferð er notuð
að framleiða bæði gas- og jarð-
vegsbæti. Eitt stærsta umhverfis-
vandamálið sem við stöndum
frammi fyrir eru loftslagsbreyt-
ingar af mannavöldum. Gas- og
jarðgerðarstöð, samhliða aukinni
endurvinnslu á textíl, pappírs-
efnum, plasti og málmum, verð-
ur mikilvægt framlag íbúa höfuð-
borgarsvæðisins í baráttunni við
að draga úr útblæstri gróðurhúsa-
lofttegunda.
Margfalt
minni útblástur
Frá árinu 2000 hefur SORPA
framleitt eldsneytið metan úr
lífrænum úrgangi sem berst á
urðunar staðinn í Álfsnesi. Þetta
er verðugt verkefni því spör
uð gróðurhúsaáhrif eru um
310.000 tonn af CO2.
11.000
lítrar
Vatnsmagn sem þarf
við framleiðslu á
einum gallabuxum.
2.000
tonn
Árlegt magn fata og
vefnaðarvöru sem endar
í ruslinu í stað þess að
fara í endurvinnslu.
10.000
tonn
Þeir húsmunir sem hafa
skipt um eigendur í gegn
um Góða hirðinn, nytja
markað SORPU.
200 milljónir
Andvirði skilagjaldsskyldra
drykkjarumbúða sem höf
uðborgarbúar henda í ruslið
í stað þess að endurvinna.
26
tveggja lítra plast
flöskur þarf til að
búa til eina flís
peysu.
125 á ári
Einnota plastpokar sem
sparast árlega fyrir hvern
Íslending sem skiptir yfir
í margnota burðarpoka.
Nytjahlutir
Plast
Pappír
og pappi
Föt og
klæði
Umbúðir með
skilagjaldi
Málmar
Gler og
steinefni
Spilliefni
og raftæki
Lífrænn
úrgangur
Heimili
Endurvinnsla
Hlutföll helstu efnisflokka
í gráu heimilistunnunni
(orkutunnu)
Samkvæmt rannsókn SORPU á samsetn
ingu heimilisúrgangs í nóvember árið 2015
l Matarleifar, bein,
gæludýraúrgangur,
ryksugupokar
44% 66 kg á íbúa
l Plast
21% 31 kg á íbúa
l Pappír og pappi
11% 17 kg á íbúa
l Bleiur
7% 10 kg á íbúa
l Gler og steinefni
5% 8 kg á íbúa
l Klæði og skór
4% 6 kg á íbúa
l Önnur lífræn efni;
garðaúrgangur,
timbur, kertavax
3% 5 kg á íbúa
l Málmar*
3% 5 kg á íbúa
l Flöskur og dósir
1% 2 kg á íbúa
l Spilliefni og raf
tæki 1% 2 kg á íbúa
*SORPA nær stórum hluta málma úr úr
ganginum með tækjabúnaði og mun sá bún
aður verða uppfærður um leið og gas og jarð
gerðarstöðin verður tekin í notkun.
SORPA er byggðasam
lag í eigu sveitarfélaganna á
höfuðborgar svæðinu. Fyrirtæk
ið er rekið án hagnaðarsjónar
miða og með umhverfið að leið
arljósi.
Stefna eigenda SORPU er að
urðun heimilisúrgangs verði
hætt ekki seinna en 2021, líkt
og fram kemur í Svæðisáætl
un um meðhöndlun úrgangs
20092020.
66 kg
Magn eldhúsúrgangs frá
hverjum höfuðborgarbúa
árið 2015. Þessi úrgangur
mun eiga heima í gas– og
jarðgerðarstöð.
2,4 milljónir
trjáa
Það sem hefur sparast
vegna endurvinnslu
SORPU á pappír frá
árinu 1991.
Gas- og
jarðgerðarstöð
Kynningarblað ENdURviNNSLA
13. október 2016 3
1
3
-1
0
-2
0
1
6
0
4
:2
5
F
B
0
8
0
s
_
P
0
6
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
4
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
4
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
A
E
9
-6
1
2
C
1
A
E
9
-5
F
F
0
1
A
E
9
-5
E
B
4
1
A
E
9
-5
D
7
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
A
F
B
0
8
0
s
_
1
2
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K