Fréttablaðið - 13.10.2016, Qupperneq 41

Metanvinnsla SORPU mun aukast
til muna með tilkomu gas- og jarð-
gerðarstöðvar og heildarfram-
leiðslan frá stöðinni og urðunar-
staðnum duga til að knýja um
7-8.000 metanbíla. Auk þess mun
stöðin skila um 10-12.000 tonnum
af jarðvegsbæti sem nýta má til
uppgræðslu lands. Úr plastúrgangi
og öðrum leifum, sem óhæfar eru í
annars konar endurvinnslu, verð-
ur annaðhvort framleitt brenni
sem nýtist sem orkugjafi eða dísil-
olía sem nýtist sem ökutækjaelds-
neyti.
úrgangur verður eldsneyti
Í dag eru um 70 prósent úrgangs
sem fara í gráu heimilistunnuna
lífræn efni, t.d. matarleifar og
annar eldhúsúrgangur, pappírs-
efni, garðaúrgangur, bleiur, textíll
og timbur. Úrgangurinn er urðað-
ur í Álfsnesi en SORPA framleið-
ir vistvæna eldsneytið metan úr
hauggasi sem myndast við niður-
brot lífrænna efna.
Metanið í hauggasinu er mjög
orkuríkt, en einnig áhrifarík
gróður húsalofttegund eða 25 sinn-
um áhrifameiri en koltvísýringur.
Metangasframleiðsla í Álfsnesi
árið 2015 samsvaraði um tveim-
ur milljónum bensínlítra þannig
að matarleifar allra höfuðborgar-
búa eru endurnýttar með þessum
hætti og þannig dregið úr notkun
á jarðefnaeldsneyti, s.s. bensíni og
dísil. Í dag nýtast þó nær-
ingarefnin í lífræna hluta
heimilisúrgangsins ekki
en það mun breytast með
tilkomu gas- og jarð-
gerðarstöðvarinnar.
efni gráu tunn-
unnar fer í gas-
og jarðgerðar-
stöð
Um 44% efnisins í
heimilistunnunni eru
eldhúsúrgangur sem er
að mestu lífrænn (matar-
leifar, bein, gæludýra-
úrgangur, ryksugupokar
o.þ.h.). Það er sá úrgang-
ur sem mun eiga heima
í gas- og jarðgerðarstöð-
inni, auk bleia og pappírs-
efna sem eru óhæf í annars
konar endurvinnslu. Áhersla
mun verða á að ákveðin efni
séu flokkuð frá heimilisúr-
gangi, s.s. pappír, fatn-
aður, gler, spilliefni,
raftæki o.fl. og komið
í endurvinnslu í gegn
um grenndargáma,
blátunnu, endur-
vinnslustöðvar o.s.frv.
Plast- og gler-
söfnun aukin
Framleiðsla á jarðvegs-
bæti í hæsta gæðaflokki
krefst aukinnar flokkunar og
95% endurnýting –
Gas- og jarðgerðarstöð rís í Álfsnesi
Með tilkomu gas- og jarðgerðarstöðvar SORPU sem áætlað er að rísi í Álfsnesi árið 2018 verður raunhæfur möguleiki
að endurnýta um 95% af öllum úrgangi frá heimilum á höfuðborgarsvæðinu.
vinnslu á gleri og steinefnum.
Söfnun á gleri hófst á 37
grenndar stöðvum árið
2016 og er stefnt að því
að árið 2019 verði gler-
gáma að finna á öllum
grenndarstöðvum höfuð-
borgarsvæðisins. Gler
nýtist nú sem fylling-
arefni við framkvæmd-
ir með sama hætti og
möl. Þannig má draga
úr námugreftri og um-
hverfisáhrifum slíkra
framkvæmda.
Undirbúningur er
einnig hafinn að auk-
inni plastsöfnun og
er SORPA m.a. í til-
raunaverkefni með
Seltjarnarnesbæ
um söfnun plastum-
búða í sérstaka poka
sem svo eru flokkað-
ir frá heimilisúrgangi
í móttökustöð SORPU
í Gufunesi. Niður-
staða verkefnisins
mun nýtast SORPU
og sveitar félögum á
höfuðborgarsvæð-
inu til ákvarðana
um framtíðar-
lausnir á söfnun
plastefna. Líklegt
er að um einhvers
konar vélræna flokkun verði
að ræða en nú þegar er vélræn
flokkun á málmi í heimilisúrgangi
og bylgjupappa sem er flokkaður
frá öðrum pappírsefnum úr blá-
tunnu. Einnig hefur Reykjavíkur-
borg boðið íbúum að fá sérstaka
tunnu undir plastumbúðir og hefur
það aukið plastsöfnun í borginni.
gas- og jarðgerðarstöð er
besta lausnin
Gas- og jarðgerðarstöð er niður-
staða umfangsmikillar greiningar-
vinnu á árangri og kostnaði við
mismunandi leiðir í söfnun og með-
höndlun á heimilisúrgangi. Meðal
annars var gerð lífsferilsgreining
þar sem metin voru umhverfis-
áhrif mismunandi lausna. Saman-
burður var gerður á því að jarð-
gera eingöngu matarleifar annars
vegar og hins vegar að framleiða
bæði gas og jarðvegsbæti úr heim-
ilisúrgangi. Niðurstaðan var meðal
annars að um þriðjungi minni út-
blástur gróðurhúsalofttegunda
verður til ef sú aðferð er notuð
að framleiða bæði gas- og jarð-
vegsbæti. Eitt stærsta umhverfis-
vandamálið sem við stöndum
frammi fyrir eru loftslagsbreyt-
ingar af mannavöldum. Gas- og
jarðgerðarstöð, samhliða aukinni
endurvinnslu á textíl, pappírs-
efnum, plasti og málmum, verð-
ur mikilvægt framlag íbúa höfuð-
borgarsvæðisins í baráttunni við
að draga úr útblæstri gróðurhúsa-
lofttegunda.
Margfalt
minni útblástur
Frá árinu 2000 hefur SORPA
framleitt eldsneytið metan úr
lífrænum úrgangi sem berst á
urðunar staðinn í Álfsnesi. Þetta
er verðugt verkefni því spör­
uð gróðurhúsaáhrif eru um
310.000 tonn af CO2.
11.000
lítrar
Vatnsmagn sem þarf
við framleiðslu á
einum gallabuxum.
2.000
tonn
Árlegt magn fata og
vefnaðarvöru sem endar
í ruslinu í stað þess að
fara í endurvinnslu.
10.000
tonn
Þeir húsmunir sem hafa
skipt um eigendur í gegn
um Góða hirðinn, nytja­
markað SORPU.
200 milljónir
Andvirði skilagjaldsskyldra
drykkjarumbúða sem höf­
uðborgarbúar henda í ruslið
í stað þess að endurvinna.
26
tveggja lítra plast­
flöskur þarf til að
búa til eina flís­
peysu.
125 á ári
Einnota plastpokar sem
sparast árlega fyrir hvern
Íslending sem skiptir yfir
í margnota burðarpoka.
Nytjahlutir
Plast
Pappír
og pappi
Föt og
klæði
Umbúðir með
skilagjaldi
Málmar
Gler og
steinefni
Spilliefni
og raftæki
Lífrænn
úrgangur
Heimili
Endurvinnsla
Hlutföll helstu efnisflokka
í gráu heimilistunnunni
(orkutunnu)
Samkvæmt rannsókn SORPU á samsetn­
ingu heimilisúrgangs í nóvember árið 2015
l Matarleifar, bein,
gæludýraúrgangur,
ryksugupokar
44% 66 kg á íbúa
l Plast
21% 31 kg á íbúa
l Pappír og pappi
11% 17 kg á íbúa
l Bleiur
7% 10 kg á íbúa
l Gler og steinefni
5% 8 kg á íbúa
l Klæði og skór
4% 6 kg á íbúa
l Önnur lífræn efni;
garðaúrgangur,
timbur, kertavax
3% 5 kg á íbúa
l Málmar*
3% 5 kg á íbúa
l Flöskur og dósir
1% 2 kg á íbúa
l Spilliefni og raf­
tæki 1% 2 kg á íbúa
*SORPA nær stórum hluta málma úr úr­
ganginum með tækjabúnaði og mun sá bún­
aður verða uppfærður um leið og gas­ og jarð­
gerðarstöðin verður tekin í notkun.
SORPA er byggðasam­
lag í eigu sveitarfélaganna á
höfuðborgar svæðinu. Fyrirtæk­
ið er rekið án hagnaðarsjónar­
miða og með umhverfið að leið­
arljósi.
Stefna eigenda SORPU er að
urðun heimilisúrgangs verði
hætt ekki seinna en 2021, líkt
og fram kemur í Svæðisáætl­
un um meðhöndlun úrgangs
2009­2020.
66 kg
Magn eldhúsúrgangs frá
hverjum höfuðborgarbúa
árið 2015. Þessi úrgangur
mun eiga heima í gas– og
jarðgerðarstöð.
2,4 milljónir
trjáa
Það sem hefur sparast
vegna endurvinnslu
SORPU á pappír frá
árinu 1991.
Gas- og
jarðgerðarstöð
Kynningarblað ENdURviNNSLA
13. október 2016 3
1
3
-1
0
-2
0
1
6

0
4
:2
5
F
B
0
8
0
s
_
P
0
6
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
4
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
4
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
A
E
9
-6
1
2
C
1
A
E
9
-5
F
F
0
1
A
E
9
-5
E
B
4
1
A
E
9
-5
D
7
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
A

F
B
0
8
0
s
_
1
2
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K