Morgunblaðið - 14.10.2015, Qupperneq 38

38 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. OKTÓBER 2015
fi p y j g p
C p iar acc o ð lh kl lme va netu-vinaigrette og ettasa ati Grafið lam
með hindberja-vinaigrette og geitaosti Villibráðar-paté prikmeð pa
mauki Bruchetta íreymeð tv
ðlatu hangikjöti, bal- samrau
og piparrótarsósu heBruc
ta með hráskinku, balsam
rægrill uðu Miðjarðar- h a f s g
meti Krabba a- s a l
ðboferskum kryddjurtum í brau
Bruchetta rðameð Miðja
hafs-tapende aRisa- rækj
spjóti með peppadew Silunga hrogn i simeð japönsku majónes
nepsrjóma-osti á bruchettu Birkireykt-ur lax alioá bruchettu með
grillaðri papriku og fetaosti Hörpuskeljar ddju, 3 smáar á spjóti m/kry
taídýfu Frönsk súkkulaðikaka m/rjóma og ferskum berjum ufyVanill
tar vatnsdeigsbollur Súkkulaðiskeljar með jarðarberjum nguKjúkli
satay á spjóti með ídýfu Teryaki-lamb á spjóti RisahörpuskSími 511 8090 • www.yndisauki.is
Möndlu Mix og Kasjú Kurl
er ekki bara hollt snakk. Líka
gott í salatið. Hollt og gott
frá Yndisauka.
Fæst í: Hagkaupum, Heilsuhúsunum,
Melabúðinni, Fjarðarkaup,
Þín verslun Seljabraut, Kjöthöllinni,
Hreyfingu, Garðheimum, Mosfellsbakaríi
og Bakaríinu við brúna Akureyri.
Kvennakórinn Vox feminae heldur
tónleika í Hjallakirkju í Kópavogi
í kvöld klukkan 20.30. Á efnis-
skránni er dægurtónlist frá 16.
öld. Stjórnandi er Margrét J.
Pálmadóttir, Guðný Einarsdóttir
leikur á sembal og Helga Að-
alheiður Jónsdóttir á blokkflautu.
Madrigalar eins og þeir sem
kórinn flytur voru nokkurs konar
dægurlög miðalda og alla jafna
ástar- og tregaljóð. Á miðöldum
var flutningur þeirra oftast í
höndum þjálfaðra tónlistarmanna
sem sungu saman í litlum hópum
sem oft voru eingöngu skipaðir
konum. Á þessum tíma var konum
meinað að syngja í kirkjum og þar
af leiðandi voru þetta oft helstu
tækifæri kvenna til að iðka tónlist
sína. Í tilkynningu segir að Vox
feminae finnist við hæfi að gera
þessari tegund tónlistar hátt undir
höfði, nú þegar við minnumst 100
ára afmælis kosningaréttar
kvenna á Íslandi.
Morgunblaðið/Kristinn
Kórstjórinn Margrét J. Pálmadóttir
er stjórnandi kórsins Vox feminae.
Madrigalar
Vox feminae
Opinberir full-
trúar íranskra
bókaútgefenda
hafa hætt við
þátttöku í hinni
viðamiklu bóka-
kaupstefnu í
Frankfurt, sem
hefst í dag, þar
sem skipuleggj-
endur hafa boðið
breska rithöfundinum Salman
Rushdie að flytja þar erindi. Nokkr-
ir sjálfstæðir íranskir útgefendur
munu þó taka þátt.
Talsmaður íranskra stjórnvalda,
sem lýstu Rushdie réttdræpan árið
1989, gagnrýnir að höfundi sem „er
hataður í íslamska heiminum“ sé
boðið að tala. Hann hvetur aðrar
múslimaþjóðir til að hunsa kaup-
stefnuna. Talsmenn hennar segja
málfrelsið lykilatriði í Frankfurt.
Vilja ekki
sjá Rushdie
Salman Rushdie
Gítartríó Kaupmannahafnar heldur
tvenna tónleika hér á landi á næstu
dögum. Á fimmtudagskvöld kemur
það fram í Deiglunni á Akureyri kl.
20 og á laugardag kl. 14 í Norræna
húsinu í Reykjavík.
Tónleikarnir eru liður í samstarfi
félaganna við Hið íslenska gítar-
tríó, sem gengur út á gagnkvæmar
heimsóknir með tónleikum á Íslandi
og í Danmörku. Þannig mun Hið ís-
lenska gítartríó endurgjalda þessa
heimsókn með tvennum tónleikum í
Kaupmannahöfn í nóvember.
Á efnisskrá hvors tríós verða
m.a. dönsk og íslensk samtímaverk
og einnig munu tríóin leika saman.
Gítartríó frá
Danmörku
Tríóið Það er frá Kaupmannahöfn.
Þórunn Kristjánsdóttir
thorunn@mbl.is
Ragnar Helgi Ólafsson hlaut Bók-
menntaverðlaun Tómasar Guð-
mundssonar fyrir ljóðahandritið, Til
hughreystingar þeim sem finna sig
ekki í samtímanum, lög og textar.
Dagur B. Eggertsson borgarstjóri
afhenti honum verðlaunin í gær og
hlaut Ragnar Helgi að launum 700
þúsund krónur. Bókin er komin út
hjá bókaforlaginu Bjarti.
„Ljóðmælandinn er kannski
stundum á skjön við umhverfi sitt
og tengir mismikið við samtíð sína.
Hann er margslunginn og er ekki
ein rödd. Hugmyndin, með því að
velja þessi ljóð saman úr ljóðasarp-
inum mínum, var sú að ég vildi hafa
hana fjölbreytta. Þessi bók er meira
eins og brot úr ýmsum áttum, mis-
munandi tónn og rödd þó auðvitað
myndast alltaf einhver heild-
armynd. Hún er ekki hugsuð eins
og það sé einn skýr og sami ljóð-
mælandi í gegnum öll ljóðin.
Ég vildi hafa hana meira eins og
Bítlaplötu frá árinu 1963 en ekki
eins og „concept“ plötu frá árinu
1970 – meira eins og staka slagara
sem standa hlið við hlið frekar en
rokkóperu,“ segir Ragnar Helgi
Ólafsson ljóðskáld um ljóðabókina.
Spurður út í titilinn segir hann að
sér finnist hann ná ágætlega utan
um bókina og eðli hennar en und-
irtitillinn er lög og textar. „Satt best
að segja þá var ég ekki viss um
hvort það ætti að flokka þetta sem
ljóð eða eitthvað annað. Það eru
textar þarna sem unnir voru fyrst
sem dægurlagatextar og var síðan
hnikað inn í þetta form. Svo er búið
að semja lög við eitthvað af þessum
ljóðum og því fannst mér þetta
kjörið,“ segir Ragnar Helgi.
Prósahöfundur í ljóðlist
Ljóðin í bókinni eru fjölbreytt að
formi og inntaki þar sem brugðið er
á leik með formið. Þau eru ýmist
stutt eða löng prósaljóð og í sumum
þeirra er t.d. orðum raðað í hring.
Ragnar Helgi stefndi ekki endi-
lega að því að gefa bókina út í ár en
fyrst hann hlaut verðlaunin þá lét
hann slag standa. Þetta er fyrsta
ljóðabókin sem hann gefur út og
hefur hingað til talið sig frekar
prósahöfund. Hann átti nokkur ljóð
í ljóðabókinni Ljóð dagana: 29. mars
– 28. apríl, kom út hjá útgáfunni
Tungl á þessu ári og þá kom út í vor
smásagnasafnið, Fundur útvarps-
ráðs þann 14. mars 1984 og mótandi
áhrif hans á kynverund drengsins
og fleiri sögur, í tímaritröðinni 1005.
Skáldsagan Bréf frá Bútan kom út
2013.
Líkingamál er Ragnari Helga
hugleikið m.a. út frá heimspekilegu
sjónarhorni. „Hvert er eðli þess að
vera að líkja hlutum saman við aðra
hluti? Eru hlutirnir ekki eins og
þeir eru og líkastir sjálfum sér?“
spyr Ragnar Helgi. Í nokkrum
ljóðanna birtist togstreita ljóðmæl-
andans við tungumálið og þá eink-
um skáldskaparmálið eins og í ljóð-
inu sem nefnist hreinlega
Skáldamál.
„Ljóðlistin hefur sitt tungumál og
ég reyni stundum meðvitað að stíga
ekki inn í klassískan heim ljóðlist-
arinnar,“ segir Ragnar Helgi en
bætir við að í öðrum ljóðum gangi
hann alfarið inn í hefðbundinn heim
ljóðlistarinnar og yrki með þeim
hætti.
„Eitt af því sem er stórkostlegt
við ljóðlistina er að hún dregur í
þetta knappa form mismunandi list-
ræn sjónarhorn,“ segir Ragnar
Helgi og bendir á í þessu samhengi
að það er sterkur myndlistarlegur
þráður í ljóðum en oft er sagt að
ljóðlist sé myndir í orðum. Náskylt
ljóðinu eru einnig tónlistarleg og
rytmísk hugsun.
Ólík listræn sjónarhorn
Öll þessi listrænu sjónarhorn sem
Ragnar Helgi bendir á að ljóðlistin
rúmi eru honum töm. Hann las
heimspeki við Háskóla Íslands og
lagði síðar stund á nám í myndlist í
Frakklandi. Hann hefur síðastliðin
ár unnið að myndlist og sýnt verk
sín víða um heim, meðfram því að
sinna grafískri hönnun og kennslu
auk þess að spila tónlist með ýms-
um hljómsveitum.
Hann bendir á að ein af forrétt-
indunum við að vera myndlist-
armaður í samtímanum sé að búa
við ákveðið formfrelsi.
„Það sama á við um ljóðlistina og
samtímalistina; það veit enginn al-
mennilega hvað þetta er og þess
vegna er allt hægt. Því fylgir mikið
frelsi og sköpunargleði. Hluti af
þessu frelsi er það að ljóðlistin er að
mörgu leyti úti á túni, að minnsta
kosti á öðru túni en samtíminn.
Þetta er sterkasta vopn ljóðlist-
arinnar, einmitt það að það er eng-
inn sérstaklega að spá í hana.“
Stakir slagarar ekki rokkópera
 Sterkasta vopn ljóðlistarinnar er að enginn er sérstaklega að spá í hana, segir
Ragnar Helgi sem hlaut Bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar
Morgunblaðið/Eggert
Verðlaun Rúnar Helgi Ólafsson fékk Bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar fyrir ljóðahandritið sitt.
Í dómnefnd Bókmenntaverðlauna
Tómasar Guðmundssonar sátu
Ragnhildur Pála Ófeigsdóttir,
Bjarni Bjarnason og Páll Valsson,
formaður nefndarinnar. Alls bárust
48 handrit í ár. Í umsögn dóm-
nefndar segir meðal annars:
„Hún ber vitni góðri myndgáfu
höfundar en hann hefur líka eft-
irtektarverð tök á að klæða þær
myndir í orð. Annað einkenni þess-
arar bókar væri að tefla saman að
því er virðist óskyldum hlutum af
vissum óhátíðleika. Þetta skapaði
ákveðna spennu sem ljær ljóð-
unum aukna dýpt. Kæruleysið á yf-
irborðinu leynir á sér. Fjölbreyti-
leiki er líka einn styrkur
bókarinnar, hún er margradda í
góðum skilningi; tekist er á við
heimspekileg viðfangsefni jafn-
hliða þeim sem stundum eru köll-
uð hversdagsleg, en eru auðvitað
alveg jafn sígild, hér eru prósaljóð
og frásagnir jafnframt knöppum
og meitluðum ljóðum. Tilfinningin
er sú að lífið leyni á sér, ekkert er
sem sýnist, lífið er sem næturveiði
og því gildir að skyggnast dýpra í
hylinn.“
Ber vitni um góða myndgáfu
BÓKMENNTAVERÐLAUN TÓMASAR GUÐMUNDSSONAR