Morgunblaðið - Sunnudagur - 20.03.2016, Qupperneq 50

50 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20.3. 2016
LESBÓK
Fyrsta glæpasaga SamuelsBjørks kom út í heimalandihöfundar haustið 2013; Det
henger en engel alene í skogen fékk
gríðarlega góðar viðtökur og bókin
hefur verið prentuð í 60.000 eintök-
um í Noregi. Hún er nú komin út í lið-
lega þrjátíu löndum, fyrir skömmu á
íslensku og heitir hér Ég ferðast ein.
Önnur bók Bjørks um rannsókn-
arlögreglumennina Holger Munch
og Miu Krüger, Uglen, kom út í
haust og fékk ekki síðri viðbrögð.
Sunnudagsblað Morgunblaðsins
spurði Øien hvernig á því stæði að
farsæll tónlistarmaður, leikritahöf-
undur og skáld ákvað að snúa sér að
því að skrifa glæpasögu.
„Ég hafði nýlokið við plötu og tók
til við skáldsögu sem ég hafði unnið
að í áratug en áttaði mig skyndilega á
því að mér hundleiddist!“ segir höf-
undurinn. „Ég varð þess áskynja að
ég varð að takast á við eitthvað nýtt
og ákvað að skrifa þann besta
krimma sem mér gat komið í hug.“
Norrænir krimmar hafa náð mikl-
um vinsældum lesenda hvarvetna í
heiminum. Átt þú þér einhverja
uppáhaldshöfunda á þessu sviði?
Hafa einhverjir þeirra jafnvel haft
áhrif á þig?
„Ég les ekki marga aðra norræna
glæpasagnahöfunda. Þegar ég var
yngri las ég bækur Hennings Man-
kells og hafði mjög gaman af þeim,
las svo að sjálfsögðu þríleik Stiegs
Larssons og fannst þær bækur afar
góðar. En innblástur fæ ég einkum
frá höfundum sem skrifa reyfara með
bókmenntalegu ívafi, eins og William
Gibson og Donnu Tartt.“
Hvers vegna að skrifa krimmann
undir dulnefni?
„Eins og ég sagði var ég orðinn
mjög leiður á sjálfum mér og því sem
ég hafði fengist við. Ég varð með ein-
hverjum hætti að endurnýjast til að
finna gleðina á ný. Upphaflega ætlaði
ég mér meira að segja að halda því
leyndu hver höfundurinn væri; vildi
halda leyndarmálinu fyrir sjálfan
mig.“
Persónurnar Holger og Mia eru
afar sterkar og sannfærandi; er með
einhverjum hætti öðruvísi að skapa
persónur í krimma en aðrar sögur?
„Nei, það er alveg sama og mér
finnst ég í raun ekki skapa persónur;
þær koma bara til mín þegar ég
skrifa og ég máta þær við söguna til
að fá úr því skorið hvort þær henta.
Ef þær eru nógu áhugaverðar, og
gætu virst af holdi og blóði, leyfi ég
þeim að halda kyrru fyrir. Ef mér
finnst þær hins vegar ekki nógu ekta
kasta ég þeim út í hafsauga.“
Ef þú horfir til framtíðar; gerirðu
ráð fyrir að snúa þér frekar að
krimmanum, jafnvel draga úr tónlist-
ariðkun, leikritaskrifum og öðrum
skáldskap?
„Ég hef sérlega gaman af því sem
ég fæst við núna og hef hugsað mér
að halda því áfram næstu árin. Ég er
mikið beðinn um að gera aðra hluti
en vinsældir þessarar seríu gera það
að verkum að allur tími minn fer í
hana núna. Ég er svo heppinn að
þurfa ekki að velja, en ef ég vil gera
plötu, leikrit eða skrifa annars konar
skáldsögu get ég gert það. En núna
er ég mjög ánægður með að sinna
þessum sögum.“
Samuel Bjørk, öllu heldur Frode
Sander Øien sjálfur, segir það gleðja
sig mjög að Ég ferðast ein skuli kom-
in út á Íslandi. „Á yngri árum kom ég
oft til Reykjavíkur og lét mig dreyma
um að eitthvað þessu líkt yrði ein-
hvern tíma að veruleika. Ég sat á
stöðum eins og Ölstofunni og Kaffi-
barnum á kvöldin, samdi texta við
lögin mín og hripaði niður hug-
myndir í sögur. Ég er því ótrúlega
stoltur og glaður að bókin mín skuli
nú vera komin í búðir á Íslandi.“
Hvernig stóð á því að þú dvaldir á
Íslandi. Tengistu landinu á einhvern
sérstakan máta?
„Tengingin er einungis tilfinninga-
leg. Ég fylgdist mjög vel með ís-
lensku tónlistarlífi, hlustaði á hljóm-
sveitir eins og Sigur Rós og Múm, og
andstæðurnar á Íslandi heilluðu mig
mjög; annars vegar náttúran, svo fal-
leg en mjög víða mannlaus auðn, hins
vegar alþjóðlegt yfirbragð þéttbýlis-
ins. Ég varð yfir mig hrifinn af land-
inu strax í fyrstu ferð; fannst ég á
einhvern hátt vera kominn heim. Ég
hafði hugsað mér að kaupa íbúð í
Reykjavík en lífið tók aðra stefnu.
Nú fer ég hins vegar eins oft og ég
get til Íslands, það veitir mér alltaf
innblástur og ómælda ánægju,“ segir
Frode Sander Øien.
Hundleiður og varð
að endurnýja mig
Frode Sander Øien er kunnur tónlistarmaður og rithöfundur í Noregi. Þegar
Øien varð leiður á fyrri viðfangsefnum ákvað hann að skrifa glæpasögu
undir dulnefni og höfundurinn Samuel Bjørk hefur slegið rækilega í gegn.
Skapti Hallgrímsson skapti@mbl.is
Bækur Lizu Marklund um blaðakonuna Anniku
Bengtzon hafa verið metsölubækur víða um
heim og ekki síst hér á landi.
Fyrsta bókin um Bengtzon kom út í Svíþjóð
1998, en fyrsta bókin á íslensku kom út 2004.
Síðan eru bækurnar orðnar ellefu, því sú ellefta
kom einmitt út í vikunni, heitir Járnblóð og er
víst síðasta bókin um Anniku Bengtzon að sögn
Marklund. Ísak Harðarson þýddi bókina, Mál og
menning gefur út.
Sænski lögfræðingurinn og rithöfundurinn
Viveca Sten skrifar reyfara sem gerast í sænska
skerjagarðinum, nánar tiltekið á Sandhamn-
eyju. Aðalpersónur bókarinar eru lögfræðing-
urinn Nóra Linde og rannsóknarlögreglumað-
urinn Thomas Andreasson.
Í fimmtu bókinni í röðinni, Í hita leiksins, sem
Ugla gaf út fyrir stuttu, glíma þau við morðmál
þar sem fórnarlambið er stjúpdóttir Nóru.
Elín Guðmundsdóttir þýddi.
Morð í skerjagarðinum
Sænski rithöfundurinn Emelie Schepp vakti
mikla athygli fyrir sína fyrstu bók, reyfarann
Merkt, en í henni fæst saksóknarinn Jana
Berzelius við morð á embættismanni. Fljótlega
er framið annað morð sem tengir Jönu við
leyndarmál úr fortíð hennar.
Schepp hefur starfað sem blaðamaður og
handritshöfundur, en Merkt gerði hana að met-
söluhöfundi í heimalandi sínu. MTH gefur bók-
ina út, Kristján H. Kristánsson þýddi.
Morð á morð ofan
Norski rithöfundurinn Unni Maria Lindell hefur
gefið út fjölda bóka í heimalandi sínu og nýtur
þar mikill vinsælda, þá aðallega fyrir saka-
málaseríu um lögregluforingjann Cato Isaksen.
Í bókinni, Hunangsgildrunni, sem er fyrsta bók
Lindell sem kemur út hér á landi, en sjötta bók-
in í seríunni, glímir Isaksen við morð á ungri
litháískri konu og dularfullu hvarfi á litlum
dreng. Sigurlín Sveinbjarnardóttir þýddi, Ugla
gefur út.
Hunangsgildra Lindell
Alþjóðadagur bókarinnar er jafnan
haldinn 23. apríl. Hann var fyrst
haldinn í Katalóníu á Spáni og dag-
urinn valinn til að heiðra minningu
Miguels de Cervantes, sem lést
þann dag. Þegar hann var gerður
að alþjóðadegi bókarinnar var þess
líka minnst að William Shakespeare
lést sama dag, en hér á landi höld-
um við upp á afmæli Halldórs Lax-
ness.
Í Bretlandi er dagurinn haldinn
fyrsta fimmtudag í mars til að forð-
ast páskafrí, og þar er til siðs að
gefa út barnabækur sem falar eru
fyrir ekki neitt, eða svo gott sem –
börnin geta klippt miða úr dag-
blöðum og komið með í verslanir
sem leyfa þeim að velja sér eina
bókadagsbók en annars kosta þær
eitt pund, um 180 krónur.
Bækurnar sem komu út í ár voru
tíu og vakti athygli að sú sem seld-
ist mest var The Great Mouse Plot
eftir Roald Dahl, fór á topp breska
bóksölulistans sem var í fyrsta sinn
sem Dahl tyllti sér þar þrátt fyrir
ómældar vinsældir.
Breski rithöfundurinn Roald Dahl og Patricia Neal eiginkona hans. Dahl fór á
topp metsölulista í fyrsta sinn fyrir stuttu.
Roald Dahl á toppinn
ALÞJÓÐADAGUR BÓKARINNAR
Annika öll
1. Notandi þarf að vera með fulla áskrift og
skráður á mbl.is
2. Það er gert á forsíðu mbl.is, efst í vinstra
horninu (Innskráning · nýskráning)
3. Þú færð Morgunblaðs-appið á App Store og
Play Store
4. Kennitala er skráð sem notandanafn
5. Lykilorð er það sama og á mbl.is
SVONA SKRÁIR ÞÚ ÞIG
Ef þú þarft frekari aðstoð hafðu þá samband
við okkur í síma 569 1100
VIÐBÓT FYRIR ÁSKRIFENDUR
v
Fáðu Moggann þinn hvar sem er og hvenær sem er
Nú fylgir Morgunblaðið í rafrænni útgáfu fyrir spjaldtölvur og snjallsíma
MOGGINN
ÁSKRIFENDUR ATHUGIÐ
*RAFRÆN ÚTGÁFA MORGUNBLAÐSINS, E-MOGGINN, FÆST BÆÐI FYRIR
IPAD OG ANDROID 2.2. OG NÝRRI ÚTGÁFUR.
**GILDIR FYRIR ÞÁ SEM ERU MEÐ FULLA ÁSKRIFT.
*
**