Morgunblaðið - 23.11.2016, Blaðsíða 10

Óli gaf í sumar út bókina Fiskiskapur og fjallar
þar um stjórn og skipulag sjávarútvegs um allan
heim með áherslu á stjórnkerfi fiskveiða á Ís-
landi, í Færeyjum og á Falklandseyjum. Bókin kom
út í Færeyjum en hann hyggst gefa hana líka út á
íslensku.
Óli er vel að sér um margvísleg efnahagsleg og
pólitísk álitamál í fiskveiðistjórnun. Sum þeirra
komu mjög við sögu á Íslandi í stjórnmála-
umræðu vegna alþingiskosninganna og áfram í
stjórnarmyndunarviðræðum nú að kosning-
unum loknum.
Hver á fiskinn
í sjónum?
Erindið verður flutt á ensku.
Fundarstjóri: Atli Rúnar Halldórsson.
Óli Samró flytur erindi og svarar fyrirspurnum á opnum fundi á eigin vegum í salnum Björtu
loftum í Hörpu föstudaginn 25. nóvember kl. 8:30 - 9:30. Hann fjallar meðal annars um
reynsluna af margumtalaðri„færeyskri uppboðsleið“ aflaheimilda.
10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. NÓVEMBER 2016
BAKSVIÐ
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
„Rányrkja“ er orðið sem Jóhann Guðmundsson,
skrifstofustjóri í sjávarútvegsráðuneytinu og for-
maður sendinefndar Íslands á ársfundi Norð-
austur-Atlantshafsfiskveiðiráðsins (NEAFC),
notar um veiðar á karfa á Reykjaneshrygg. Það
sama eigi í raun við um veiðar á búra í NA-
Atlantshafi. Jóhann segir það stórlega varasamt
að á næsta ári stefni í veiðar á um eða yfir 30
þúsund tonnum af karfa á þessu svæði, en ráð-
gjöf fiskifræðinga er um enga veiði, eða 0-
ráðgjöf.
Ársfundur NEAFC var haldinn í London 14.–
18. nóvember og af hálfu Íslands var mest
áhersla lögð á að stöðva veiðar á karfa á Reykja-
neshrygg. Þar lá nú í fyrsta sinn fyrir ráðgjöf frá
Alþjóðahafrannsóknaráðinu (ICES) um að engar
veiðar skyldu stundaðar næstu tvö ár. Um er að
ræða tvo sérstaka karfastofna, sem báðir hafa
verið ofveiddir um árabil og eru í útrýmingar-
hættu ef ekkert er að gert, segir í frétt frá
sjávarútvegsráðuneytinu.
Töldu óviðunandi að Rússar
sætu einir að veiðunum
Tillaga Íslands um 0-veiðar 2017 og 2018 var
felld og er niðurstaðan mikil vonbrigði fyrir Ís-
land, segir í fréttatilkynningu. Á fundinum kom
fram að Rússland myndi setja sér einhliða kvóta
upp á 25 þúsund tonn. ESB og Danmörk fyrir
hönd Færeyja og Grænlands töldu óviðunandi,
eins og síðustu ár, að Rússar sætu einir að veið-
unum og lögðu fram tillögu um 7.500 tonna
heildarveiði 2017 við litla hrifningu Íslands. Sú
tillaga var samþykkt og koma væntanlega um
2.200 tonn í hlut Íslands. Ísland sat hjá til að
koma í veg fyrir stjórnlausar veiðar.
Rússland viðurkennir ekki stofnmat ICES fyr-
ir karfa við Reykjaneshrygg og setur sér ein-
hliða kvóta sem á þessu ári er nær þrefalt meiri
en ráðlögð heildarveiði. Jóhann segir athygl-
isvert að Rússar virði ekki ráðgjöf á Reykjanes-
hrygg en viðurkenni ráðgjöf um karfaveiðar í
Smugunni.
Fordæma veiðarnar
Ekki tókst heldur að ná samkomulagi um
stjórn veiða á búra í NA-Atlantshafi. Segir Jó-
hann að samkvæmt ráðgjöf ICES eigi tegundin
að vera friðuð í úthafinu. Færeyingar hafi ekki
getað sætt sig við algjört bann, þar sem eitt fær-
eyskt skip veiði búra hluta úr ári. Nú hafi Rúss-
ar lagst á sveif með þeim og niðurstaðan hafi
verið að setja ekki algjört bann á þessar veiðar,
en í raun sé engin stjórn á veiðunum, að sögn Jó-
hanns.
Jóhann segir að eftir ársfundinn hafi borist
fréttatilkynning frá Sea at Risk, sem séu regn-
hlífarsamtök fjölmargra umhverfissamtaka sem
láta sig varða lífríkið í hafinu. Þar hafi fyrr-
nefndar veiðar á karfa og búra verið fordæmdar.
Aðild að Norðaustur-Atlantshafsfiskveiði-
ráðinu eiga Danmörk (f.h. Færeyja og Græn-
lands), Evrópusambandið, Ísland, Noregur og
Rússland. Ráðið fer með stjórn fiskveiða utan
lögsagna ríkja á Norðaustur-Atlantshafi.
Á ársfundinum nú var gerð grein fyrir aðgerð-
um gegn ólöglegum veiðum á úthafinu og vinnu
sem nú er hafin til að innleiða rafræna aflaskrán-
ingu hjá NEAFC, sem mun bæta aflaskráningu
og auðvelda fiskveiðieftirlit stofnunarinnar.
Stefán lætur af störfum
Darius Campbell hefur verið ráðinn fram-
kvæmdastjóri NEAFC í stað Stefáns Ásmunds-
sonar, sem lætur af störfum um mitt ár 2017.
Stefán hefur verið framkvæmdastjóri NEAFC
frá 2011, en ráðningartímabili hans lýkur á
næsta ári.
Campbell gegnir nú starfi framkvæmdastjóra
OSPAR, en markmið OSPAR-samningsins er að
koma í veg fyrir mengun NA-Atlantshafsins með
því að draga úr mengun frá landi, mengun af
völdum úrgangs frá skipum og öðrum upp-
sprettum í hafi.
Rányrkja á fiskistofnum
sem eru í útrýmingarhættu
 Rússar veiða karfa áfram á Reykjaneshrygg þrátt fyrir ráðgjöf um enga veiði
Morgunblaðið/Ómar
Karfi Þrátt fyrir ráðgjöf um enga veiði næstu
tvö ár hyggjast Rússar halda sínu striki.
Ingveldur Geirsdóttir
ingveldur@mbl.is
Verið er að vinna að aðgengis-
málum að Brúarfossi í Biskups-
tungum, en vegna aukinnar ásókn-
ar ferðamanna að fossinum sáu
landeigendur sig knúna til að gera
eitthvað í málunum. Eins og stað-
an er núna aka ferðamenn í gegn-
um sumarbústaðaland í Brekku-
skógi, sem er í einkaeigu, og
ganga svo eftir moldarstíg sem er
tæpur kílómetri að lengd að foss-
inum. Stígurinn þolir illa áganginn
og verður eitt drullusvað í rign-
ingu og flugháll í frosti og snjó.
„Við erum með styrkumsókn í
gangi í samvinnu við sveitarfélagið
í að gera nýjan göngustíg þarna
uppeftir,“ segir Rúnar Gunnars-
son á Efri-Reykjum, sem á landið
austan megin við ána. „Við ætlum
að útbúa bílastæði og nýjan
göngustíg neðan frá aðalveginum
og upp með Brúará sjálfri. Þetta
yrði um 3,5 kílómetra gönguleið
frá bílastæði upp að fossi. Svo
þarf að gera eitthvað við fossinn
sjálfan, setja takmarkanir og
reyna að rækta upp það drullu-
svað sem er komið nú vegna
ágangs. Það þarf að ganga þannig
frá hlutunum að þetta sé öruggt
og gott,“ segir Rúnar.
Ef styrkurinn fæst sér Rúnar
fram á að hafist verði handa við
framkvæmdirnar strax í vetur,
aðalframkvæmdirnar yrðu næsta
sumar og frágangi lokið að fullu
næsta vetur.
Ekki er langt síðan að fáir fóru
að Brúarfossi aðrir en heimamenn
og þeir sem dvelja í sumarbústöð-
unum í kring. En eftir að Ísland
varð vinsæll áfangastaður ferða-
manna komst fossinn á kortið og
er nú einn af þeim stöðum sem
ferðamönnum er sagt á vefsíðum
að þeir verði að stoppa á á ferð
sinni um uppsveitir Árnessýslu.
Fossinn er merktur inn á kort en
annars eru engin vegskilti sem
vísa á hann í umhverfinu.
„Eins og staðan er núna er fólk
að fara eftir leiðbeiningum á net-
inu og þær eru misgóðar. Þær
vísa langflestar fólki á að aka í
gegnum þetta einkaland sem
Brekkuskógur er og við erum að
reyna að losna við það, reyna að
minnka umferð inn í bústaða-
hverfin, með því að leggja göngu-
stíg upp frá aðalveginum,“ segir
Rúnar.
Hann er ekki með í huga að
rukka ferðamenn fyrir að skoða
fossinn. „Á meðan fólk nennir að
ganga þessa þrjá kílómetra og
njóta náttúrunnar verður þetta
ókeypis. Auðvitað er það þannig
að ef ágangur verður rosalega
mikill þarf að endurskoða það, en
eins og sakir standa vill maður
helst að fólk geti skoðað náttúr-
una frítt.“
Ljósmynd/Kristinn Þór Sigurjónsson
Fossinn frægi Brúarfoss er vinsæll
stoppistaður hjá ljósmyndurum.
Vilja leggja nýjan
stíg að Brúarfossi
Fuglaflensa af A(H5N8)-stofni hef-
ur að undanförnu greinst í fuglum
á mörgum stöðum í Evrópu. Mat-
vælastofnun telur litlar líkur á að
flensan berist hingað til lands, en
árstími og strangar reglur um inn-
flutning á lifandi fuglum vega þar
þyngst. Ekki er vitað til þess að
fuglaflensa af þessum stofni hafi
smitast í menn.
Að sögn Matvælastofnunar hafa
tilkynningar þegar borist frá Ung-
verjalandi, Póllandi, Króatíu,
Þýskalandi, Austurríki, Sviss, Dan-
mörku og Hollandi. Sýkingin hefur
aðallega fundist í villtum fuglum en
einnig hefur hún borist í alífugla og
þá einkum þá sem geymdir eru í
opnum búrum.
A(H5N8)-stofninn er útbreiddur í
Asíu og er talið að veiran hafi bor-
ist til Evrópu með farfuglum. Er
þetta í annað skipti sem það gerist.
„Matvælastofnun fylgist grannt
með útbreiðslu fuglaflensu í heim-
inum, sér í lagi í nágrannalöndum
og löndum þar sem farfuglarnir
okkar hafa vetursetu. Fuglaflensu-
veiran berst aðallega með lifandi
fuglum og fugladriti,“ segir á vef
Matvælastofnunar.
„Að svo stöddu telur Matvæla-
stofnun litlar líkur á að þetta smit
berist til landsins, þar sem lítið er
um komur fugla á þessum árstíma,
annarra en stöku flækinga,“ segir
þar enn fremur.
Fuglaflensa
finnst víða í
Evrópu
 Litlar líkur á að
hún komi hingað