Morgunblaðið - 28.11.2016, Síða 24

24 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 28. NÓVEMBER 2016
talskóla á annarri hæð á sama
stað og hafði því áhuga á öllu sem
tengdist minni vinnu, þýðingum
og talsetningum og réttum og
skýrum framburði. Í spjalli okk-
ar sagði Gunnar mér eitt sinn frá
guðdómlega fallegum söng Kar-
mel-systra í Hafnarfirði og það
leiddi til þess að við unnum sam-
an að upptökum á söngvum Kar-
mel-nunna. Eitt sinn spurðum
við Gunnar nunnu sem var bak
við rimla, hvort henni fyndist
hún ekki vera í fangelsi, en nunn-
an svaraði að henni fyndist sem
við værum í fangelsi hinum meg-
in við rimlana. Við Gunnar gáfum
alla okkar vinnu við þessar upp-
tökur og allur ágóði af sölu
geisladiskanna rann til Karmel-
klaustursins í Hafnarfirði.
Böðvar Guðmundsson.
Gunnar Eyjólfsson, einn fjöl-
hæfasti og atkvæðamesti leikari
þjóðarinnar, er látinn. Hann átti
að baki langan og stórbrotinn
feril sem listamaður og verður
minnst um ókomna tíð fyrir ein-
staka túlkun á mörgum af helstu
hlutverkum leikbókmenntanna.
Gunnar þreytti frumraun sína
hjá Leikfélagi Reykjavíkur árið
1945 í Kaupmanninum í Feneyj-
um en hann lék einnig m.a. Loft í
Galdra-Lofti hjá LR árið 1948,
Laertes í Hamlet 1949, Sea-
wright í gamanleiknum Elsku
Rut og Alexander í Sveitasinfóní-
unni eftir Ragnar Arnalds. Hann
var fastráðinn leikari hjá Þjóð-
leikhúsinu frá 1961 og lék þar
fjölda burðarhlutverka auk þess
sem hann fór með veigamikil
hlutverk í nokkrum íslenskum
kvikmyndum.
Gunnar var einn af fyrstu leik-
urum þjóðarinnar sem menntaði
sig sem leikari erlendis, þ.e. í
Bretlandi, auk þess sem hann fór
seinna til Stokkhólms, Kaup-
mannahafnar og Bandaríkjanna.
Þannig hefur hann án efa haft
talsverð áhrif á strauma og stefn-
ur á fyrstu árum íslensks at-
vinnuleikhúss og orðið öðru leik-
húsfólki hvatning til að sækja sér
innblástur til nágrannalandanna.
Árið 1949 stofnaði hann, þá ný-
kominn heim úr námi, farand-
leikflokkinn Sex í bíl ásamt
nokkrum öðrum ungum leikur-
um og steig þar sín fyrstu spor
sem leikstjóri, en flokkurinn
hafði að markmiði að ferðast um
landið og sýna leiksýningar á
sumrin. Í kjölfarið leikstýrði
hann nokkrum sýningum, t.d.
Túskildingsóperunni hjá LR árið
1959, og var það í fyrsta sinn sem
verk eftir Bertolt Brecht var sett
upp hér á landi.
Ferill Gunnars í íslensku leik-
húsi spannaði hátt í sjötíu ár og
staða hans sem eins fremsta leik-
ara þjóðarinnar er óumdeilanleg.
Ég gleymi aldrei þeirri stund
þegar Gunnar fékk heiðursverð-
laun Grímunnar fyrir nokkrum
árum, en við það tilefni lék hann
einræðu upp úr Pétri Gaut og
flutningur hans var svo magnað-
ur að hann hreif allan salinn með
sér. Sjaldan hef ég upplifað aðra
eins túlkun fyrr né síðar. Fyrir
hönd Leikfélags Reykjavíkur vil
ég þakka Gunnari allt það sem
hann vann fyrir félagið og ís-
lenskt leikhús á löngum og
glæstum ferli. Ekkju Gunnars,
Þorgerði Katrínu, Karítas og
fjölskyldum þeirra sendi ég inni-
legar samúðarkveðjur.
Kristín Eysteinsdóttir,
Borgarleikhússtjóri.
Kveðja frá Ráðgjafarþjón-
ustu Krabbameinsfélagsins
Gunnar Eyjólfsson lét sér
mjög annt um Krabbameins-
félagið og sagði það félagið sitt.
Hann var einn af stofnfélögum
fyrsta félagsins, Krabbameins-
félags Reykjavíkur, árið 1949, þá
aðeins 23 ára gamall.
Gunnar varð öflugur liðsmað-
ur Ráðgjafarþjónustu Krabba-
meinsfélagsins eftir stofnun
hennar 2007. Hann hafði mikla
trú á að það gerði fólki með
krabbamein og aðstandendum
þess gott að iðka Qi gong og
sýndi það í verki með því að leiða
Qi gong-hugleiðslu tvisvar í viku
hjá Ráðgjafarþjónustunni nær
samfellt í sex ár. Í hópnum hans
var einkum fólk sem hafði
greinst með krabbamein. Það var
að sækja sér andlegan og líkam-
legan styrk í þessi austurlensku
fræði sem sífellt hafa hlotið meiri
virðingu sem hluti af endurhæf-
ingu langveikra.
Á níræðisafmæli Gunnars,
þann 24. febrúar síðastliðinn, var
hann sæmdur gullmerki Krabba-
meinsfélagsins fyrir ómetanlegt
framlag til baráttunnar gegn
krabbameini.
Það er með miklu þakklæti og
virðingu sem við kveðjum Gunn-
ar Eyjólfsson. Aðstandendum
færum við innilegar samúðar-
kveðjur.
Fyrir hönd Ráðgjafarþjónustu
Krabbameinsfélagsins,
Sigrún Lillie Magnúsdóttir.
Hinsta kveðja
frá Bandalagi
íslenskra skáta
Gunnar H. Eyjólfsson, fv.
skátahöfðingi, er farinn heim
eins og skátar orða þau vista-
skipti þegar sálin hverfur til
skapara síns. Orð Davíðs Stef-
ánssonar „Þú sem eldinn átt í
hjarta“ eiga vel við þegar Gunn-
ars er minnst. Allt starf hans í fé-
lagsmálum einkenndist af slíkum
eldmóði. Skátar áttu því láni að
fagna að njóta þessa eldmóðs í
störfum hans. Fyrst þegar hann í
æsku stundaði skátastarf í
Skátafélaginu Heiðabúum í
Keflavík og svo síðar þegar hann
varð skátahöfðingi Íslands árið
1988. Leiddi Gunnar stjórn
Bandalags íslenskra skáta sem
formaður í 7 ár eða til ársins
1995. Gunnar var drífandi og átti
auðvelt með að hrífa fólk með sér
og sáust þess merki í starfi hans í
stjórn BÍS. Hvar sem hann kom
sem skátahöfðingi var lífsorka
hans og óbugandi vilji og fúsleiki
til að láta ekki deigan síga í
nokkru því sem hann ætlaði og
vildi, skátum innblástur. Þá nýtti
hann óspart, hversu vel þekktur
hann var og vel liðinn í íslensku
samfélagi, til hagsbóta fyrir
skáta. Þannig tókst honum að
beina kastljósi umræðunnar að
mannræktarhlutverki skáta-
hreyfingarinnar og kynna fyrir
almenningi og opinberum aðilum
gildi skátastarfsins fyrir börn og
ungmenni.
Náttúruvernd var Gunnari of-
arlega í huga og að hans frum-
kvæði tóku skátar þátt í stofnun
Þjóðþrifa, félags sem hafði það
að markmiði að draga úr um-
hverfismengun af völdum ein-
nota drykkjarumbúða. Í dag, 25
árum síðar, er félagið, sem dag-
lega er nefnt Grænir skátar,
stærsti söfnunaraðili einnota
drykkjarumbúða á höfuðborgar-
svæðinu og stuðlar þannig að
náttúrvernd, auk þess að vera
drjúg fjáröflun fyrir skátahreyf-
inguna. Uppbygging skátamið-
stöðvarinnar á Úlfljótsvatni var
Gunnari einnig mikið metnaðar-
mál og má segja að hann og Jón-
as B. Jónsson, heitinn, hafi í sam-
einingu lyft þar Grettistaki, og
lagt grunninn að því fjölbreytta
fræðslu-, útivistar- og náttúr-
verndarstarfi sem þar er nú
sinnt.
Skátar sakna vinar í stað og
harma einstakan liðsmann. Fyrir
hönd stjórnar Bandalags ís-
lenskra skáta þakka ég Gunnari
fyrir samfylgdina, hjálpina og
ómælt starf í þágu skátahreyf-
ingarinnar á Íslandi og bið að ei-
líft skátaljós lýsi honum heim-
leiðina. Megi Guð styrkja þá sem
syrgja.
Þú ert skáti horfinn heim,
himinn, jörð, ber sorgarkeim.
Vinar saknar vinafjöld,
varðar þökkin ævikvöld.
Sérhver hefur minning mál,
við munum tjöld og varðeldsbál,
bjartan hug og brosin þín,
þau bera ljósið inn til mín.
Kveðjustundin helg og hlý,
hugum okkar ríkir í.
Skátaminning, skátaspor,
skilja eftir sól og vor.
(Hörður Zóphaníasson.)
Bragi Björnsson,
skátahöfðingi.
Þá hefur hann yfirgefið sviðið
– meistarinn. Stórbrotinn leikari,
mikilfenglegur persónuleiki, ein-
stök frásagnargáfa.
Gunnari kynntist ég fyrst per-
sónulega á lokaári í menntaskóla
þegar ég var aukaleikari í sýn-
ingu Þjóðleikhússins á Hamlet.
Hann fór hamförum á sviðinu en
var manna ljúfastur baksviðs.
Leiðir okkar áttu eftir að liggja
oft saman á næstu áratugum.
Ég hafði aflað mér leikstjóra-
menntunar erlendis og fyrsta
verk mitt með Gunnari var í
Kaupmanni í Feneyjum þar sem
hann lék hertogann, lítið hlut-
verk en mikilvægt. Í þessari
vinnu kynntist ég því hversu
ákveðinn hann gat verið og jafn-
vel ósveigjanlegur. Ef hann beit
eitthvað í sig var erfitt að hnika
honum í aðra átt. Þetta kom flatt
upp á mig, reynslulítinn leik-
stjórann, sem hafði lært að leik-
stjórinn ætti alltaf síðasta orðið.
En þetta átti eftir að breytast.
Við unnum saman mörg hlutverk
þar sem samstarfið var eins og
best verður á kosið og við urðum
mestu mátar.
Gunnar var glæsilegur maður,
sem hreif fólk með sér og hafði
sterka nærveru og sviðsútgeisl-
un sem að sjálfsögðu nýttist hon-
um til fulls á leiksviðinu. En hann
var líka hlýr, tilfinningaríkur og
örlátur. Hann hlaut ótal verðlaun
og viðurkenningar á ferli sínum,
en það sem mest er um vert er að
hann naut viðurkenningar og
væntumþykju áhorfenda alla tíð.
Hann hafði mikinn sviðssjarma,
skýra og áhrifamikla framsögn
og það gustaði af honum á sviði;
tilþrifamikill og næmur skap-
gerðarleikari.
Hann lék nokkur hlutverk hjá
Leikfélagi Reykjavíkur að loknu
námi, m.a. Galdra-Loft, en var
fastráðinn við Þjóðleikhúsið 1961
og starfaði þar í meira en hálfa
öld. Hann var sjálfkjörinn í
helstu burðarhlutverk leikbók-
menntanna: Hamlet, Fást, Ödí-
pús, Jagó og ekki síst Pétur
Gaut, sem hann tók sérstöku ást-
fóstri við og kunni utanbókar allt
fram í andlátið. Á 75 ára afmæli
sínu vann hann það afrek að leika
Gautinn sem einleik á Stóra svið-
inu við frábærar undirtektir. Ég
fékk að leikstýra honum í nokkr-
um sýningum, skemmtilegust
var samvinnan í Sumargestum
og seinna Villiöndinni, þar sem
hann lék gamla Ekdal eftirminni-
lega. Ég var líka svo lánsamur að
fá hann til að leika gyðinginn
Ísak í Fanný og Alexander í
Borgarleikhúsinu, þá orðinn 85
ára og varð það hans síðasta
hlutverk.
Þegar ég tók við starfi þjóð-
leikhússtjóra var Gunnar að
komast á eftirlaunaaldur en vildi
gjarnan leika lengur sem við að
sjálfsögðu þáðum. Hann naut
þess alla tíð að vinna með ungu
fólki og varð nú meðleikari, men-
tor og leiðbeinandi yngstu kyn-
slóðarinnar, sem þá hafði bæst
við leikhópinn.
Gunnar hafði ungur kynnst
kínverska hugleiðslu- og öndun-
arkerfinu chi-gong og innleiddi
það hérlendis. Hann féllst á að
kenna okkur í leikhúsinu þessi
nytsömu fræði og höfum við læri-
sveinarnir notið leiðsagnar hans
á annan áratug.
Gunnars verður ætíð minnst
sem stórbrotins listamanns sem
lagði merkan skerf til íslenskrar
leiklistarsögu. Það var heiður að
fá að kynnast honum og starfa
með honum.
Augnablikið milli þess að við
öndum frá okkur og þar til að við
öndum að okkur aftur heitir í chi-
gong „andartak eilífðarinnar“.
Vegna þess að í því hvílum við öll
að lokum um alla eilífð. Hvíl
vært, kæri vinur.
Elsku Gulla, Karitas, Þorgerð-
ur og fjölskyldur – innilegar
samúðarkveðjur frá okkur Tótu
og fjölskyldunni.
Stefán Baldursson.
Vinur minn og lærimeistari
Gunnar Eyjólfsson er látinn. Ég
leyfi mér að kalla hann vin því
aldrei upplifði ég neitt annað frá
honum en hlýju og vinarþel.
Þannig bauð hann mér til sín í
leiðsögn þegar ég var að sækja
um leiklistarskóla og leiðbeindi
mér af velvilja, kröfuhörku og al-
úð. Og með leiðsögn slíks meist-
ara flaug ég auðvitað bæði inn í
skóla í London og Reykjavík.
Seinna átti Gunnar eftir að
leika föður minn í Sigla himinfley
sem tekið var upp í Vestmanna-
eyjum og enn var hann örlátur á
leiðbeiningar og tilbúinn að segja
mér sögur af ferli sínum. Og þeg-
ar ég var skipaður þjóðleikhús-
stjóri var hann fljótur að óska
mér til hamingju og klappa mér
og kyssa. Þannig var Gunnar
mér alltaf örlátur umvandari og
maður sem ég leit óskaplega upp
til, enda var hann í öllu tilliti stór
listamaður með stórt hjarta.
Gunnar lék sitt fyrsta stóra
hlutverk eftir útskrift frá RADA
haustið 1948 og var það Galdra-
Loftur. Þá var þegar ljóst að hér
var kominn stórleikari af stærsta
kalíberi enda gat leikdómari
Morgunblaðsins ekki leynt hrifn-
ingu sinni: „Leikur Gunnars var
afar þróttmikill og tilfinningarík-
ur og auðfundið að „innlifun“
hans í hlutverkið var sterk og
innileg. Og hreyfingar hans voru
svo mjúkar og óvenju glæsilegar,
að ég hygg að slíkt hafi aldrei
sést hér á leiksviði fyrr. Höfum
við sannarlega eignast hér mik-
ilhæfan leikara, sem Þjóðleikhús-
ið verður að leggja kapp á að
tryggja sér til frambúðar.“
Það kom því ekki annað til
greina en að Gunnar yrði leikari
við Þjóðleikhúsið og lék hann sitt
fyrsta hlutverk strax á öðru
starfsári leikhússins og var fast-
ráðinn þegar hann var alkominn
heim í byrjun sjöunda áratugar-
ins. Í Þjóðleikhúsinu lék Gunnar
öll helstu titilhlutverk leikbók-
menntanna: Pétur Gaut, Hamlet,
Fást, Ödípus konung, Jimmy
Porter í Horfðu reiður um öxl,
Stokkmann í Þjóðníðingi,
Galdra-Loft, Prosperó í Ofviðr-
inu, Jagó í Óþelló og Willy Lom-
an í Sölumaður deyr.
Gunnar var margverðlaunaður
fyrir störf sín: Hlaut Shake-
speare-verðlaunin hjá RADA,
fyrstur útlendinga, vann Ten-
nentverðlaunin, Silfurlampann,
Edduverðlaun, heiðursverðlaun
Grímunnar og riddarakross
hinnar íslensku fálkaorðu. Því öll
vissum við að Gunnar var af-
burðamaður og alla heillaði hann
upp úr skónum. Þegar hann
dvaldi í Vatíkaninu þá söng hann
að sjálfsögðu með Jóhannesi Páli
páfa.
Leikstíll Gunnars var svo per-
sónulegur að þá maður heyrði
röddina fór aldrei milli mála hver
talaði. Og það var hinn persónu-
legi stíll sem gerði hann svo ein-
stakan. Það var gæfa Þjóðleik-
hússins að njóta hæfileika
Gunnars og metnaðar og hann
átti sannarlega sinn þátt í að
auka virðingu og gæði íslensks
leikhúss. Fyrir það erum við öll
þakklát og grátum Gunnar með
fjölskyldu hans og vinum.
Ari Matthíasson,
þjóðleikhússtjóri.
Með Gunnari er genginn ein-
stakur maður. Ég kynntist hon-
um fyrst þegar hann tók við kjöri
sem skátahöfðingi árið 1988. Ég
var þá félagsforingi skátafélags-
ins Ægisbúa, en fljótlega fór
hann að biðja mig um að taka að
mér ýmis verkefni fyrir Banda-
lag íslenskra skáta. Mér er sér-
staklega minnisstæð samvera
okkar á Landsmóti skáta 1990.
Gunnar hafði komið ríðandi til
móts og ákveðið að dvelja í skál-
anum Fossbúð, sem er í nokkurri
fjarlægð frá aðaltjaldbúðasvæð-
inu. Hann fékk mig því til þess að
vera með sér í skálanum og aka
sér á mótssvæðið þegar þurfa
þótti. Það var sérlega fróðlegt og
skemmtilegt að spjalla við hann
þarna. Á þessum árum var fjár-
hagur BÍS afar þröngur og
starfsmenn fáir. Til þess að
reyna að bæta úr hugkvæmdist
Gunnari að leita til bankastjóra
Landsbankans og óska eftir því
að þeir lánuðu einn starfsmann
bankans til BÍS, á fullum laun-
um. Á endanum var fallist á
þessa tillögu hans og komu þá
Gunnar og Þorsteinn Fr. Sig-
urðsson, framkvæmdastjóri BÍS,
á minn fund og óskuðu eftir því
að ég tæki þetta verkefni að mér.
Á þessum tíma hafði ég ekki ann-
að í hyggju en að halda áfram
störfum mínum í Landsbankan-
um, en Gunnar hvatti mig til þess
að íhuga þetta vel. Skemmst er
frá því að segja að í ársbyrjun
1994 kom ég til starfa hjá BÍS og
hef ekki litið til baka síðan. Það
má því segja að Gunnar hafi ver-
ið mikill örlagavaldur í mínu lífi
og er ég honum ævinlega þakk-
látur fyrir það. Gunnar var alla
tíð áhugasamur um ganginn í
skátastarfinu og síðast fyrir tæp-
um tveimur árum kom hann á
Endurfundi skáta í Skátamið-
stöðinni og hvatti okkur til dáða.
Það er með djúpri virðingu
sem ég kveð þennan merka
mann. Aðstandendum öllum
sendi ég innilegar samúðarkveðj-
ur.
Júlíus Aðalsteinsson,
félagsmálastjóri Bandalags
íslenskra skáta.
Andið djúpt – hugsið ykkur
báru sem fellur að strönd – andið
frá og báran fellur frá – það fell-
ur að og frá – á milli er andartak
eilífðarinnar –
Hann Gunnar.
Margir myndu eflaust segja,
að það hafi aldrei verið kyrrð í
kringum hann. Það var þó hann
sem kenndi mér fyrir 25 árum að
finna kyrrðina og fylla líkamann
orku með því að anda rétt. Og al-
veg þangað til í vor á þessu ári
tók hann þátt í qi gong-æfing-
unum með okkur.
Nú er hann hættur að anda, en
ekki í hugum okkar.
Ungur skólastrákur fór í Þjóð-
leikhúsið og sá Gunnar leika Pét-
ur Gaut, Andra í Andorra, Ham-
let, Marat og Galdra-Loft.
Hann varð aldrei samur og
jafn.
Nokkrum árum síðar er strák-
ur kominn í Leiklistarskóla Þjóð-
leikhússins. Kennari Gunnar
Eyjólfsson: Á fyrsta ári. „Nú
lærið þið Macbeth eins og hann
leggur sig og við setjum hann
upp hér í vetur. Ef þið getið farið
með texta Shakespeare þá getið
þið allt.“
Og þannig hófst okkar bardagi
í Þjóðleikhúsinu. Við lékum sam-
an í mörgum sýningum og ég
leikstýrði honum í einum tólf.
Við höfðum mjög öndverðar
skoðanir á málefnum leikhússins;
ungur róttæklingur að boða
meiri áhrif starfsfólks á rekstur
Þjóðleikhússins, og hins vegar
reyndur leikhúsmaður og stór-
stjarna. Það var segin saga, að ef
ég stóð upp á fundum Leikara-
félags Þjóðleikhússins þá stóð
Gunnar upp og hafði aðra skoð-
un. Og vica versa. Svo þegar kom
að því, að ég átti að leikstýra
Sölumaður deyr sagði ég við
hann: „Ég vil að þú leikir Willy
Loman, en þá verðum við að geta
talað saman.“ Það varð úr, 50
sýningar, enn einn sigur Gunn-
ars og leikhússins.
Í tæp 30 ár áttum við í þessu
skemmtilega stríði. Það lá stund-
um í loftinu að leikstjórar treystu
sér ekki í Gunnar. Þar misstu
þeir af miklu. Þetta var ekkert
auðvelt, það hvein auðvitað í, en
það var rætt tæpitungulaust um
hlutina – eitthvað nýtt varð til í
ferlinu og blómstraði. Og svo
gagnkvæm virðing, væntum-
þykja og vinátta alla tíð.
Við unnum saman fjögur leik-
rit Ólafs Hauks, Milli skinns og
hörunds, Kennarar óskast, Þrek
og tár og svo Græna landið, en þá
var Gunnar kominn undir átt-
rætt, á sviðinu allan tímann í 62
sýningum í Keflavík, Reykjavík,
Akureyri og Færeyjum.
Og við glímdum saman við
Prospero í Ofvirðinu, sýslumann-
inn í Sveitasinfóníu, og síðast
þegar Gunnar var kominn á ní-
ræðisaldurinn var það Jónatan í
Hart í bak. Aldrei neitt gefið eft-
ir – alltaf sami eldmóðurinn og
ákafinn. Við hlógum og grétum
með öllum þessum körlum hans
Gunnars á sviðinu, nokkrir
þeirra þrjóskuhausar (eins og
sumir), en sannir og skemmtileg-
ir.
Það var ekki ónýtt að vinna
með Gunnari sýninguna Uppgjör
við Pétur Gaut, sem hann sýndi á
Stóra sviðinu í tilefni af 75 ára af-
mæli sínu. Þar lék hann einn
stóran hluta leikritsins, sem aldr-
ei hafði vikið frá honum þó ald-
urinn færðist yfir.
Það má geta þess að Ríkisút-
varpið flutti Uppgjörið við Pétur,
og sjónvarpið hefur sýnt upptök-
ur af Þreki og tárum, Græna
landinu og Hart í bak.
Við hjónin sendum þér Gulla
og dætrunum Karitas og Þor-
gerði dýpstu samúðarkveðjur
með þökkum fyrir allt og allt og
hann Gunnar.
Þórhallur Sigurðsson,
Kveðja frá Skálholti
Húsbóndi hans sagði við hann:
Gott, þú góði og trúi þjónn. Yf-
ir litlu varstu trúr, yfir mikið
mun ég setja þig. Gakk inn í
fögnuð herra þíns. (Matt. 25.21)
Sá hinn góði og trúi þjónn,
Gunnar Eyjólfsson, er genginn
inn til fagnaðar Herra síns að
loknu löngu og drjúgu dagsverki.
Hann var sannarlega ekki bara
trúr yfir litlu eins og þjónninn í
dæmisögunni sem hér var vitnað
til, heldur á okkar mannlega
mælikvarða einnig yfir miklu. En
hann hafði það vinnulag að vera
jafn trúr yfir öllum verkefnum,
stórum og smáum. Í hans augum
voru hin smærri jafn þýðingar-
mikil hinum meiri. Aðrir munu
fjalla um ævi hans og arfleifð.
Hér skal aðeins þakkað og þess
minnst hversu öflugan vin Skál-
holt átti í honum.
Hinn 7. nóvember fyrir tveim
árum flutti hann síðast ávarp á
minningardegi um voðaverkin 7.
nóvember 1550 þegar Jón biskup
Arason og synir hans Björn og
Ari þoldu það píslarvætti að vera
leiddir til höggstokks á myrkasta
morgni hins nýja siðar. Enginn
sem á hlýddi gleymir orðum hans
og eldmóði. Við heyrðum blóð
hinna myrtu hrópa inn í himininn
eins og segir í Fyrstu bók Móse
(4. 10) Drottinn sagði: „Hvað hef-
urðu gert? Blóð Abels, bróður
þíns, hrópar til mín af jörðinni.
Fyrir ári var hann einnig þar, en
tók ekki til máls. Ég sá til hans
síðast þar sem hann sat í bílnum
og fylgdist með hópnum sem stóð
við minnismerkið um Jón biskup
og syni hans og söng upp í vind-
inn og úrhellið á móti myrkrinu
söng kynslóðanna: In Paradisum
deducant te Angeli.
Einmitt þannig kveðjum við
einnig hann, trúmanninn og pre-
dikarann, í þökk og djúpri virð-
ingu:
Til paradísar leiði þig kór
englanna. Við heimkomu þína
taki á móti þér píslarvottafjöld,
Gunnar H. Eyjólfsson