Dagblaðið Vísir - DV - 27.02.2015, Qupperneq 42

34 Neytendur Helgarblað 27. febrúar–2. mars 2015
LAGERSALA
80%
„Hvers vegna er ríkið að
skattleggja á mér legið“
n Meðalkona eyðir tæpum tíu þúsund krónum á ári í hreinlætisvörur vegna blæðinga
Þ
að er ekkert sem telst til
lúxuss við það að vera með
blæðingar. Hvers vegna
er ríkið þá að skattleggja
á mér legið,“ spyrja konur
í Bretlandi. Þar hefur verið hafin
undirskriftasöfnun til að hvetja for-
sætisráðherrann, David Cameron,
til að fella niður skatt á hreinlætis-
vörum sem tengjast blæðingum
kvenna.
Konurnar telja ósanngjarnt að
skattleggja hreinlætisvörurnar og
benda á að það sé lítið sem þær
geti gert til að stöðva blæðingar,
nema með miklu inngripi lyfja eða
læknavísindanna. Blæðingar eru
hluti af heilbrigðari líkamsstarf-
semi kvenna og flestar konur fara
á blæðingar um það bil mánað-
arlega frá kynþroska og fram að
tíðahvörfum. Þær vísa einnig til
þess að fjölmargar vörur lúti engri
skattlagningu svo sem kengúru-
og krókódílakjöt, þyrlur, áfengt
sælgæti og sykurblóm. Er bent á að
skatturinn valdi því að það sé dýrt
að fara á blæðingar og hafa þær
sem standa að undirskriftasöfnun-
inni bent á að ef kassi af 20 venju-
legum túrtöppum kosti um 643
krónur (3,14 pund) taki það konu,
sem vinnur á lágmarkslaunum, 38
vinnudaga á ævinni að greiða fyr-
ir lífstíðarbirgðir af túrtöppum.
Meðal konan er sögð nota um ellefu
þúsund slíka tappa á lífsleiðinni.
24 prósenta skattur hér
Á Íslandi er talsverður skattur
á dömubindi og túrtappa og
eru vörurnar í efra skattþrepinu
sem þýðir að 24 prósenta virðis-
aukaskattur er lagður á vörurnar.
Tökum dæmi. Box af sextán
venjulegum túrtöppum frá OB
kostar um 399 krónur í Hagkaup-
um. Það þýðir að um 77 krónur fara
til ríkisins af vörunni og án skatts-
ins væri verðið því um 322 krón-
ur. Ef konan notar tvo kassa af túr-
töppum í mánuði er kostnaðurinn
á mánuði um 798 krónur og á ári
9.576 krónur. Af því fara 1.848 krón-
ur til ríkisins. Þá er aðeins gert ráð
fyrir því að konan noti túrtappa og
ekki dömubindi að auki, en kostn-
aðurinn væri þá umtalsvert meiri.
Ef verðið héldist óbreytt og kon-
an notaði túrtappa frá 14 ára aldri
og til fimmtugs, eða í 36 ár, greiddi
hún 344.736 krónur fyrir túrtappa á
lífsleiðinni.
Kostnaðurinn er svipaður hjá
konum sem aðeins nota dömu-
bindi. Því skal haldið til haga
að ekki allar konur nota slíkar
hreinlætisvörur og fjölmargar
leita annarra leiða og hrein-
lætisvara þegar þær eru á
blæðingum.
Meiri álagning
En það eru fleiri
nauðsynjavörur sem
bera þennan skatt. Hið
sama má segja um aðrar
nauðsynjavörur sem flestir
þurfa á einum eða öðrum
tímapunkti að nota í lífinu
eins og salernispappír sem ber 24
prósenta virðisaukaskatt. Bleiur,
hvort sem þær eru margnota eða
einnota, bera hins vegar aðeins 11
prósenta virðisaukaskatt. Smokkar
eru einnig í lægra skattþrepinu en
sú krafa hefur oft verið sett fram að
ríkið niðurgreiði að fullu eða hluta
kostnaðinn við getnaðarvarnir eins
og smokka. Það er meðal annars
gert í Bretlandi.
Munurinn á
Bretlandi og Ís-
landi er sá að
álagningin er
umtalsvert
meiri hér-
lendis eða
24 pró-
sent en
aðeins
fimm
pró-
senta skattur er lagður á vörurnar
í Bretlandi. Væri virðisaukaskattur-
inn í dæminu hér að ofan aðeins
fimm prósent væri hlutur ríkis-
ins aðeins 16 krónur og kostnaður
konunnar 338 krónur fyrir kassa af
túrtöppum.
Skilgreiningin á skattinum
í Bretlandi er að ekki sé um
nauðsynjavörur að ræða. „Það er
ekki sanngjarnt að borga þennan
skatt og það er ekki sanngjarnt að
fara á túr,“ segir Natasha Perskey í
grein á vefsíðu the Independent
og bendir á að hreinlætisvörurnar
séu alls engin munaðarvara held-
ur lýðheilsulegur kostnaður. Ef til
vill væri best að hreinlætisvörurnar
væru niðurgreiddar að fullu. „Það
er í alvöru verið að setja á þig sér-
stakan skatt fyrir að vera með leg,“
segir hún. n
Ásta Sigrún Magnúsdóttir
astasigrun@dv.is
Mánaðarlegur kostnaður
Tegund Verð Vsk.
OB-túrtappar 16 stk. (Normal) 399 kr. 77 kr.
Always-innlegg 52 stk. (Large). 670 kr. 130 kr.
Natracare-dömubindi 12 stk. (Super) 581 kr. 112 kr.
Libresse-dömubindi 10 stk. (Nætur) 449 kr. 87 kr.
Tampax-túrtappar 20 stk. 453 kr. 88 kr.
Euroshopper-dömubindi 14 stk. (Normal plus) 196 kr. 38 kr.
„Það er ekki
sanngjarnt að
borga þennan skatt
og það er ekki sann-
gjarnt að fara á túr.
Margs konar Hreinlætisvörurnar geta verið af ýmsum toga, gæðum og gerðum. Verð á kassa
af túrtöppum er 399 krónur í dæminu sem tekið er hér til hliðar og er það aðeins viðmiðunarverð.
Salernispappír Ætti salernispappír að vera skattfrjáls? Hann er líkt og margar hrein-
lætisvörur nauðsyn. Bleiur bera 11% virðisaukaskatt.