Dagblaðið Vísir - DV - 27.02.2015, Blaðsíða 53

Menning 45Helgarblað 27. febrúar–2. mars 2015
S
íðastliðinn sunnudag hlaut
bandaríska stórmyndin
Interstellar eftir Christopher
Nolan Óskarsverðlaun fyrir
sjónrænar brellur. Paul Franklin,
Andrew Lockley, Ian Hunter og
Scott Fisher höfðu umsjón með
brellunum og tóku við styttunum
í Los Angeles. Myndin var hins
vegar tekin upp að hluta á Íslandi
og komu fjölmargir heimamenn að
gerð myndarinnar, meðal annars
að brellunum. Eggert Ketils son var
listrænn stjórnandi (e. art direct-
or) íslenska hlutans og hafði með-
al annars umsjón með samsetn-
ingu og byggingu allra geimfara
auk þess sem lokaáferðin var unn-
in hér á landi. Fyrirtækið Ginnir
ehf. vann svo við brellur í góðri
samvinnu við tæknibrelluteymi
myndarinnar. Ginnir sá meðal
annars um allar snjó- og ísbrellur,
auk þess sem fyrirtækið þjónu-
staði brelludeildina hvað varðar
sprengingar og fleira. n
Eiga hlut í Óskarnum
Listin að auglýsa leikinn
gefa pening í ferðasjóð á stórmótum.
„Það væri áhugavert ef manni byðist
að styrkja íslenska kvikmyndagerð
þegar væri verið að sýna Vonarstræti
í sjónvarpinu,“ segir Íris.
Fyrirtækjastyrkir tabú í listinni
Sannleikurinn er hins vegar sá að
listafólk og sýningar þeirra ganga í
mjög mörgum tilvikum á styrkjum
frá stofnunum og fyrirtækjum, en
slíkt má þó helst ekki ræða og er
hinum venjubundnu auglýsingum
komið smekklega fyrir aftast í sýn-
ingarskrána eða neðst á plakatinu.
„Það virðist vera í lagi og viðtekið
að fyrirtæki styrki íþróttir og það sé
áberandi, en maður þarf alltaf að fela
það þegar listirnar eru styrktar. Samt
er engin myndlist fullkomlega frjáls
undan áhrifum markaðarins eða rík-
isins, sem ákveður náttúrlega hvað
er „rétta“ listin. Það er dálítið kjána-
legt að það megi ekki ræða það að
Haugen-Gruppen styrki okkur um
bjór,“ segir Íris. „Þetta hefur alltaf
verið tabú. Eins og ég upplifi það, og
hef lært, þá er það af því að listin á
að vera einhver hrein og tær mynd –
einhver sannleikur. Slíkur sannleikur
getur hins vegar ekki verið smitað-
ur af utanaðkomandi öflum sem eru
að reyna að græða á listinni,“ segir
Íris. „Sama hvaða form listin tekur,
þá stendur hún fyrir ákveðnar hug-
myndir og má því ekki vera smituð af
einhverri hugmyndafræði, þá skiptir
ekki máli hvort það sé ABC-barna-
hjálp eða Alcoa,“ bætir Sigurður við.
En málum er öðruvísi háttað með
hinn afmarkaða heim íþróttarinnar.
„Í gegnum þessa sýningu hef ég tek-
ið eftir því að íþróttamenn tala mjög
lítið um gildi fótbolta eða íþrótta
– hvað þær standa fyrir. Þú kemur
ekki af vellinum og byrjar að tala um
hugmyndafræði fótboltans. Þú segir
bara: „við gerðum okkar besta“ og þú
lifir algjörlega í þeim heimi. Hann
stendur algjörlega út af fyrir sig, það
bítur ekkert utanaðkomandi á hon-
um,“ segir Sigurður.
Samheldni og samkeppni
Við það að setja listina mjög bók-
staflega upp sem íþrótt vakna upp
spurningar hvort hún sé ekki á
margan hátt eins og íþróttir, með
sigur vegara og tapara, þá sem fá
listamannalaun og hina sem hafn-
að er, þá sem fá útgáfusamning við
útlensk plötufyrir tæki og hina sem
þurfa að halda dagvinnunni, þá sem
fá íslensk tónlistarverðlaun og Edd-
ur og hina sem fá ekki slíkar viður-
kenningar. Þau nefna þó samheldn-
ina sem fyrirbæri sem íþróttaleikur
og uppsetning listsýningar eiga sam-
eiginlegt. „Hvað er það að vera sex
einstaklingar að undirbúa sýningu í
heilt ár? Við vorum allt í einu orðnir
eins og lið, Íris þjálfarinn og Listasafn
ASÍ íþróttahöllin,“ segir Sigurður.
Þó að sýningin geti virkað á yfir-
borðinu niðrandi gagnvart menn-
ingu íþróttanna – mann grunar jafn-
vel að listamennirnir hafi aldrei verið
viðriðnir íþróttir og skilji þær aðeins
utan frá, út frá táknum frekar en til-
finningum – finnur maður smám
saman tenginguna: þetta er bara
leikur. „Það er ekki verið að segja að
íþróttir séu slæmar og við æfðum öll
íþróttir. Það er auðvelt að fara í nei-
kvæðnina, en ég myndi segja að þetta
væri tiltölulega hlutlaus rannsókn á
muninum á íþróttum og listum, hvar
þetta skarast og hvar þetta er eins.
Þetta er ekkert „diss“, en við erum bara
að velta þessu upp,“ segir Leifur. „Það
eru til dæmis mjög falleg og einlæg
verk hérna um hvernig leikur virkar,
um þessa abstrakt hugmynd um leik,“
bætir Sigurður við.
Sýningunni lýkur um helgina
en hópurinn segist hafa neitað að
taka hana niður og Listasafn ASÍ
hafi brugðist við með því að boða
til rýmingarsölu á listaverkunum.
Hópurinn mun þá halda bingópanel
laugardaginn 28. febrúar klukkan
15.00, þar sem bingó verður spilað á
meðan pallborðsumræður um sýn-
inguna fara fram. Ný verk koma inn
af bekknum og verða með á síðustu
metrunum, til dæmis myndbands-
verk sem Sigurður Atli vann í sam-
starfi við Fabian Heitzhausen og
Toyota. #KOMASVO-hópurinn biðl-
ar til gesta að koma með flöskur og
dósir til styrktar sýningunni og tekur
fram að enn sé hægt að kaupa kló-
settpappír – en aðeins sé tekið við
reiðufé. n
til að skoða samband listarinnar og markaðarins
„Mér finnst mikil-
vægur partur af
sýningunni vera hvað þetta
er allt vandræðalegt.
Leikkerfi Mörg verkanna eru innblásin af sjónrænni vídd íþróttaleikja, til dæmis röð verka
eftir Leif Ými Eyjólfsson sem minna á leikkerfi hópíþróttanna. Mynd Sigtryggur Ari
U
m helgina kemur út nýjasta
smáskífa rokkhljómsveitar-
innar Grísalappalísa:
„syngur Stuðmenn.“ Eins
og nafnið gefur til kynna heiðrar
sveitin þar eina ástsælustu hljóm-
sveit landsins, Stuðmenn. Smá-
skífan inniheldur ábreiður af Stuð-
mannalögunum Reykingar og Strax
í dag ásamt dularfullu aukalagi. Af
þessu tilefni fékk DV hljómsveitina
til að taka saman fimm ástæður
þess að allir elska, eða ættu að
elska, Stuðmenn.
1 „Hljómsveit allra lands-manna“ slær
vissan sannleikstón.
Stuðmenn kristalla
svo fullkomlega
góðar og slæmar
hliðar þjóðarinn-
ar: hégóma, hroka,
hallærislegheit, kímni,
stuð, ást, fyllerí og kynlíf og mik-
ilmennskubrjálæði með vott af
minnimáttarkennd. Þeir eru eins
og miðaldra frændi og frænka sem
segja orðagrín og drekka annað-
hvort of mikið eða lítið í jólaboðinu
– fullkomlega óþolandi en samt
verður þú að elska þau.
2 Í bláum skugga; kannabis-þjóðsöngur okkar Íslendinga
þegar Hamrahlíðar-hippisminn
stóð sem hæst – nostalgískir tónar.
3 Með allt á hreinu, Grýlurn-ar og Ragga Gísla; myndin
er vissulega með skemmtilegustu
narratívtónlistarmyndum fyrr
og síðar. Samskipti kynjanna eru
skemmtileg og textar
sveitarinnar um
það oftast líka.
Viðbót Röggu í
Stuðmenn gerði
svo sveitina mun
meira sjarmerandi
og er ekki spurning að
hún er svalasti og geðþekkasti
söngfugl sveitarinnar.
4 Öll „hliðar“- verkefnin: Spilverkið, Þursarnir,
Hrekkjusvín, Jobbamaggadon
synthajazz og hvað þetta nú allt
heitir. Stuðmenn eru eiginlega
svipað apparat fyrir seventís MH-
músíkklíkuna og Sykurmolarnir í
eitís. Poppmaskínur til að halda
fólki á floti til að geta sinnt öðrum
meira artí projektum í leiðinni.
Talsverður munur er á hljóm-
sveitum í sándi og handtökum en
það skýrist eflaust á mismunandi
smekk og fagurfræði þessara
kynslóða. Ein varð hljómsveit allra
landsmanna og hin gerði íslenska
músík að útflutningsvöru (og nú
einkennir það viðmót okkar til
hennar).
5 Svo hafa þeir einfaldlega samið fleiri góð popplög
en aðrir. (Að lokum ber þó að taka
fram að allar ástæður til að elska
Stuðmenn eru sömuleiðis ástæður
til að hata þá. Það er galdurinn.)
Útgáfutónleikar Grísalappalísu
fara fram á Gamla Gauknum
laugardagskvöldið 28. febrúar
klukkan 22.00. Teitur Magnússon
og Börn sjá um upphitun. n
5 ástæður til að
elska Stuðmenn
Grísalappalísa syngur Stuðmannalög á nýrri smáskífu
Mynd dAvíð Þór guðLAugSSon