Dagblaðið Vísir - DV - 22.05.2015, Qupperneq 52

Helgarblað 22.–26. maí 201552 Menning
Fyllist skelfingu yfir
eigin hugmyndum
D
álítið ævintýri er að verða til
í vorbókaútgáfunni. Óþekkt-
ur höfundur með sína fyrstu
skáldsögu hjá forlagi sem
fæstir hafa heyrt nefnt hef-
ur nú setið tvær vikur í röð á sölulista
og í síðustu viku stökk bók hans í efsta
sæti listans. Glæpasagan Hilma eftir
Óskar Guðmundsson hefur vakið
mikla athygli en þó að þetta sé fyrsta
bók höfundar hefur hann fengist við
skriftir af kappi í nokkur ár.
Hilma er löng og margbrotin
glæpasaga um samnefnda rann-
sóknarlögreglukonu sem í upphafi
bókar er nýlaus úr haldi glæpamanna
þar sem hún mátti þola hroðalega
meðferð. Hún tekur að rannsaka röð
sjálfsmorða manna sem virðast tengj-
ast innbyrðis. Á daginn kemur að um
raðmorð er að ræða en ekki sjálfs-
morð. Gömul og skelfileg eineltis-
mál koma einnig við sögu og tengjast
meginatburðarásinni.
Hilma er fagmannlega skrifuð
saga, stíllinn er afar myndrænn
og lifandi, atburðarásin hröð og
spennandi. Það er skrýtin tilfinning
eftir að hafa lesin svona flottan
krimma að gúggla nafn höfundar og
finna ekki neitt nema Facebook-síð-
una hans og efni um aðra menn sem
heita sama nafni. Þegar blaðamaður
settist niður með Óskari á kaffihúsi í
Kringlunni var því fyrsta spurningin
óhjákvæmilega sú hver hann væri
þessi maður, þessi nýi rithöfundur
sem er óvænt að slá í gegn.
„Ég er Garðbæingur í húð og hár
og bý þar núna með konu og börnum.
Ég er sjónglerjafræðingur – optiker,
lærði það fag í Stuttgart. Ég hef alltaf
verið listrænn, málaði til dæmis um
tíma mikið af lágmyndum. Svo nýtt-
ist optíkin mér þegar ég fór að hanna
gleraugu fyrir erlendan aðila. Ég hélt
síðan ábyggilega fyrstu gleraugnasýn-
inguna sem haldin hefur verið hér á
landi, í kringum 1994.“
Óskar, sem varð fimmtugur fyrr á
árinu, hefur sem sagt lengi verið skap-
andi. Ungur að árum ætlaði hann í
kvikmyndaskóla enda var hann alltaf
með tökuvél í höndunum á fram-
haldsskólaárunum og var ásamt vin-
um sínum alltaf að búa til sketsa um
nemendur og kennara í skólanum.
Langur aðdragandi
að fyrstu bókinni
En löngu síðar tók sköpunarþörfin
að fá útrás í skrifum. Marga dreymir
um að skrifa bækur og þeir eru ófáir
Íslendingarnir sem ganga með bók
í maganum, eins og það er kallað.
Sumir komast aldrei upp á lag með að
byrja, aðrir skrifa fyrir skúffuna marg-
frægu. Svo eru aðrir sem manna sig
upp í að kynna afurðirnar fyrir útgef-
endum en þá strandar draumurinn
þar – á bókamarkaðnum eru margir
kallaðir og fáir útvaldir.
„Ég var kominn langt með tvær
til þrjár sögur áður en ég byrjaði á
Hilmu. Síðan ákvað ég að taka þetta af
alvöru. Tók heilt ár bara í undirbún-
ing. Ég las kerfisbundið höfunda eins
og Arnald, Yrsu, Nesbø, Stefán Mána
og marga fleiri. Þá lá ég mikið í bók-
inni Snabba Cash eða Fundið fé eftir
sænska höfundinn Jens Lapidus. Ég
fór að lesa öðruvísi, las þessa höfunda
í tætlur, krufði bækur þeirra. Mér
fannst mikilvægt að finna minn eigin
tón en um leið gæta þess að vera ekki
að reyna að finna upp hjólið. Um leið
varð þetta ferli dálítil tilraun á sjálf-
um mér – var ég tilbúinn að fara þessa
leið? Hafði ég næga ástríðu til þess?“
Svarið er augljóslega já því Hilma
hefur litið dagsins ljós eftir langan
meðgöngutíma og Óskar er byrjaður
annarri bók þar sem Hilma er líka að-
alpersónan.
„Hilma er augljóslega brotin
manneskja. Hún er líka persóna sem
hefur leyfi til að gera mistök. Jafn-
framt er hún lokuð og lesandinn
kynnist henni ekki nema að hluta í
þessari bók. Þess vegna fannst mér
spennandi að halda áfram með
hana. Það eru líka alls konar þræðir
og aukapersónur í bókinni sem hægt
er að halda áfram með og spinna
spennandi sögur úr.“
Óskar segist
oft hafa fyllst angist yfir því að
hann væri svo seinn til að gefa út og
stundum hafi fólk spurt hann undir
rós hvort hann væri nokkuð hættur
við, þegar árin liðu og ekkert bólaði
á bókinni.
„En ég varð að gera þetta á mínum
hraða og ég ákvað að láta ekkert utan-
aðkomandi hafa áhrif á það. Bókin
kom út þegar ég var tilbúinn.“
Einelti var kveikjan – en ímynd-
unaraflið getur vakið skelfingu
Einelti er mikilvægur grunn-
þáttur í sögufléttunni í Hilmu en
Óskar segir að upphafskveikjan að
bókinni hafi verið viðtal við ungan
þolanda svívirðilegs eineltis sem
birtist í DV árið 2009 undir fyrir-
sögninni: „Dreymdi um að myrða
skólafélagana“. Það var ekki síst fyrir-
sögnin sem kveikti í Óskari.
„Ég var ekki lagður í einelti á mín-
um skólaárum, þurfti að vísu að þola
minn skammt af stríðni og átök-
um eins og margir, en ekkert sem ég
flokka undir einelti. Hins vegar voru
sumir vinir mínir lagðir í einelti og
ég tók oft stöðu með þolendum gegn
gerendum.“
Óskar segist hafa kynnt sér sögu
nokkurra þolenda eineltis, meðal
annars stúlku sem var svo hart leikin
andlega eftir einelti að hún svaf alltaf
á gólfinu en aldrei í rúminu sínu – af
því henni fannst hún ekki eiga neitt
svo gott skilið. Það er því ljóst að
harður og ljótur veruleiki er meðal
þess sem höfundur hefur sótt inn-
blástur í. En Þegar Óskar sækir efni
eingöngu í eigin hugarheim fyllist
hann stundum skelfingu yfir eigin
hugmyndum.
„En þær senur í bókinni sem eru
hundrað prósent skáldskapur vöktu
mér stundum skelfingu. Hvernig
getur mér dottið annað eins í hug?
hugsaði ég. Hvað segir konan mín
þegar hún les þetta? Hvaða mann
telur hún mig þá hafa að geyma?
Þarf ég kannski að sofa á sófanum
í nótt?“ Óskar hlær við síðustu
athugasemdinni en bætir við í lok-
in að þó að margt ljótt sé að finna
í Hilmu hafi það verið markmið
hans að velta lesandanum ekki upp
úr viðbjóði og láta söguna síast inn
í vitundina frekar en að sjokkera. n
Plast, miðar og tæki ehf. Krókhálsi 1 110 Reykjavík s. 567 8888 www.pmt.is
gæði – þekking – þjónusta
Nánari upplýsingar á www.pmt.is
eða í síma 567 8888
VERÐMERKIBYSSUR
og verðmerkimiðar
Óskar Guðmundsson er að slá í gegn með fyrstu bókinni sinni
Ágúst Borgþór Sverrisson
agustb@dv.is