Dagblaðið Vísir - DV - 22.05.2015, Qupperneq 54

Helgarblað 22.–26. maí 201554 Menning
ATN Zebra 16
Z-spjótlyfta • Fjórhjóladrifin
• Diesel
• Vinnuhæð: 16,4m
• Pallhæð: 14,4m
• Lágrétt útskot: 9,3m
• Lyftigeta: 230kg
• Aukabúnaður: Rafmagns-
og lofttenglar í körfu.
• Til afgreiðslu strax
Ýmsar aðrar ATN spjót- og
skæralyftur til afgreiðslu
með stuttum fyrirvara.
Þ
að var ekki með ráðum gert að
auka hlut kvenna á hátíðinni,
það gerðist bara af sjálfu sér,“
segir Helga Rakel Rafnsdóttir,
kvikmyndagerðarkona og
talsmaður heimildamyndagerðar­
hátíðarinnar Skjaldborgar. Tæplega
helmingur heimildamyndanna sem
eru sýndar á hátíðinni í ár eru eftir
konur. Þá eru heiðursgestirnir báðar
danskar kvikmyndagerðarkonur.
Einstæð mynd um Jóhönnu
Hátíðin hefst í dag, 22. maí, og er þetta
í níunda sinn sem hún er haldin.
Það er óhætt að segja að hér sé um
eina athyglisverðustu kvikmyndahá­
tíð okkar Íslendinga að ræða en hún
fer fram á Patreksfirði og nýtur mikils
stuðnings heimamanna. Alls verða 16
myndir sýndar í ár og meðal mynda
er einstæð heimildamynd um síð­
ustu daga valdatíðar Jóhönnu Sig­
urðardóttur, fyrrverandi forsætisráð­
herra. Jón Karl Helgason tökumaður
fylgdi Jóhönnu eftir í 50 daga og veit­
ir þannig einstæða innsýn inn í líf Jó­
hönnu, stjórnmálanna og eðli emb­
ættis forsætisráðherra. Það er Björn
S. Björnsson sem leikstýrði myndinni.
Heiðursgestir konur
Heiðursgestirnir í ár eru þær Eva
Mulvad leikstjóri og Sigrid Dyekjær.
„Sigrid er svona ofurframleiðandi í
heimi skapandi heimildamynda og
þess fyrir utan flottur framleiðandi,“
útskýrir Helga Rakel aðspurð hverj­
ir gestirnir séu. Eva Mulvad er heim­
ildamyndagerðarkona og sló í gegn
með myndinni Enemies of happiness.
Þar fylgdist Eva með afgönsku stjórn­
málakonunni Malalai Joya sem bauð
sig fram til þings í fyrstu lýðræðis­
legu kosningunum í Afganistan í 30
ár. Myndin var gerð árið 2005 og vann
meðal annars til verðlauna á einni
virtustu kvikmyndahátíð veraldar,
Sundance, árið 2007. „Það sem heill­
aði okkur var kannski sú leið sem þær
fóru varðandi framleiðslufyrirtæki
sitt, Danish Documentary. Nokkrar
konur stofnuðu fyrirtækið og í dag eru
um tuttugu manns að vinna hjá þeim.
Á meðal þeirra eru sex kvenkyns leik­
stjórar og fjórir karlkyns. Það er rosa­
lega mikill kraftur í þessu fyrirtæki og
sýnir á margan hátt möguleikana í
þessum bransa,“ segir Helga Rakel.
Fylgst með Hugleiki
Opnunarmynd hátíðarinnar verð­
ur heimildamynd Evu Mulvad, The
Good life, sem er einkennileg en
forvitnileg sýn inn í heim danskra yf­
irstéttarmæðgna sem búsettar eru í
Portúgal. „Við endum svo á að sýna
heimildamynd eftir Ragnar Hansson
um uppistandarann Hugleik Dags­
son,“ segir Helga Rakel en í myndinni
er fylgst með Hugleiki ferðast um
landið og undirbúa sig fyrir uppi­
stand í Finnlandi. „Það má segja að
þetta sé mjög athyglisvert portrett af
Hugleiki,“ segir Helga Rakel. Hugleik­
ur mun að auki vera með uppistand
á hátíðinni.
Hjálpsamir heimamenn
Skjaldborgarhátíðin hefur vax­
ið hægt en örugglega síðustu ár og
að sögn Helgu Rakelar hafa sigur­
myndir hátíðarinnar ávallt fengið
gott brautargengi, bæði hér á landi
sem og erlendis. Má þar nefna heim­
ildamyndina Salóme sem var fyrst ís­
lenskra stuttmynda til þess að hljóta
verðlaun sem besta norræna heim­
ildamyndin á Nordisk Panorama­
hátíðinni á síðasta ári. Það var
Yrsa Roca Fannberg sem leikstýrði
myndinni og fjallaði hún á margan
hátt um samskipti Yrsu við móð­
ur sína, Salóme Herdísi Fannberg
veflistakonu.
„Ég held að hátíðin sé orðin mjög
mikilvægur vettvangur fyrir heim­
ildamyndagerð á Íslandi,“ segir Helga
Rakel. Hún bætir við að hátíðin hafi
ekki síst dafnað vegna mikils stuðn­
ings íbúa og sveitarstjórnar á Patreks­
firði. Þannig er hátíðin bæði styrkt af
sveitarfélaginu auk þess sem Lions­
klúbbur Patreksfjarðar safnar nú fyr­
ir fullkominni sýningarvél sem kostar
mikið fé og er varla á færi svona lítillar
hátíðar að festa kaup á.
„Þeir eru komnir langleiðina með
að safna fyrir vélinni,“ segir Helga
Rakel og því ljóst að hátíðin er ekki síst
mikilvæg fyrir bæjarlífið á Patreksfirði.
Árshátíð kvikmyndagerðarmanna
Eins og fyrr segir verða sextán
myndir sýndar á hátíðinni. „Og það
sýnir kannski helst styrk hátíðarinn­
ar hvað myndirnar er fjölbreyttar,“
segir Helga Rakel. Eins og fyrr segir
má finna myndir um síðustu daga Jó­
hönnu Sigurðardóttur sem forsætis­
ráðherra og ævintýri uppistandarans
Hugleiks á ferðalagi sínu um landið.
Þá verður einnig myndin „Hvað er
svona merkilegt við það“ eftir Soff­
íu Bjarnadóttur, rithöfund og kvik­
myndagerðarmann, einnig sýnd en
sú mynd fjallar um kvennabarátt­
una. Fréttakonan Alma Ómarsdóttir
sýnir einnig mynd sína, Ástandið, en
þar verður varpað ljósi á einkenni­
legt tímabil þar sem konur voru beitt­
ar órétti fyrir það eitt að vera í tygjum
við erlenda hermenn á stríðsárunum.
„Svo er þessi hátíð líka dálítil árshátíð
okkar kvikmyndagerðarmannanna,“
segir Helga Rakel og bætir við að það
sé mikilvægt að kvikmyndagerðar­
menn eigi í samskiptum og geti bor­
ið verk sín á borð fyrir kollega. Með­
al annars verður þarna að finna fjögur
verk í vinnslu sem verða kynnt fyr­
ir almenningi. „Og það er á margan
hátt mikilvægt út frá mórölskum sjón­
armiðum,“ segir Helga Rakel.
Limbó og Einarinn
En það er ekki bara boðið upp á það
ferskasta í heimildamyndagerð á Ís­
landi á hátíðinni. Þannig verður hin
árlega limbókeppni haldin auk skrúð­
göngu sem Ragnar Ísleifur Bragason
leikhúsmaður fer fyrir eins og fyrri ár.
Eins býður Kvenfélagið á Patreksfirði
upp á plokkfisk eins og síðustu ár fyr­
ir svanga gesti hátíðarinnar. Að lok­
um verður slegið upp heljarinnar balli
þar sem Einarinn svokallaði verður af­
hentur. „Það er hann Einar Skarphéð­
insson, smíðakennari á Patreksfirði,
sem smíðar Einarinn á hverju ári,“ út­
skýrir Helga Rakel en gripurinn eftir­
sótti er verðlaunagripur hátíðarinnar.
Hátíðin hefst í dag, 22. maí, og lýkur
25. maí. n
n Skjaldborgarhátíðin hefst í dag og kennir þar ýmissa grasa
Konur fyrirferðar-
miklar á Skjaldborg
Valur Grettisson
valur@dv.is
Helga Rakel Rafnsdóttir Seg-
ir stuðning heimamanna nauðsyn-
legan svo hátíð eins og Skjaldborg
geti þrifist. Mynd SiGtRyGGuR ARi
Árleg limbókeppni
Árleg limbókeppni
Skjaldborgar er alltaf
vinsæl.
Allar bækur
1 Skutlubók Villa Vilhelm Anton Jónsson
2 Ég á teppi í þúsund litum Anne B. Ragde
3 Ekki snúa aftur Lee Child
4 Sætmeti án sykurs og sætuefna Nanna
Rögnvaldardóttir
5 Rachel fer í frí Marian Keyes
6 Mörk Þóra Karítas Árnadóttir
7 Breyttur heimur Jón Ormur Halldórsson
8 Iceland in a Bag Ýmsir höfundar
9 Iceland Small World- lítil Sigurgeir
Sigurjónsson
10 Hilma Óskar Guðmundsson
Íslenskar kiljur
1 Ég á teppi í þúsund litum Anne B. Ragde
2 Ekki snúa aftur Lee Child
3 Rachel fer í frí Marian Keyes
4 Hilma Óskar Guðmundsson
5 Gleymdu stúlkurnar Sara Blædel
Metsölulisti
Eymundsson
13.–19. maí 2015