Fréttatíminn - 14.10.2016, Blaðsíða 26

Hluti af haustinu
www.n1.is facebook.com/enneinn
Haustið er tíminn
til að hoppa í polla
Dunlop
Blizzard
barnastígvél
Þessi vinsælu
stígvél fást nú á N1
í bleiku og bláu.
Endingargóð, sterk
og loðfóðruð fyrir
íslenska veðráttu.
Stærðir: 24-35
Verð: 6.700 kr.
Fást í eftirtöldum N1 verslunum
Reykjavík • Blönduós • Akureyri • Húsavík • Reyðarfirði
Höfn • Grindavík • Ólafsvík • Patreksfjörður • Vestmannaeyjar
26 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 14. október 2016
Trump er ekki af baki dottinn
Stuðningsmenn Trump blása til orustu í
stríðinu gegn pólítískum rétttrúnaði og
flokkseigendafélagi Repúblíkanaflokksins
Magnús Sveinn Helgason
ritstjorn@frettatiminn.is
Þótt stjórnmálaskýrendur vestan-
hafs virðist nánast á einu máli um
að forsetaframboð Trump sé búið
að vera og stór hluti flokksforystunn-
ar neiti nú að styðja hann, er engan
bilbug að finna á Trump eða stuðn-
ingsmönnum hans. Þvert á móti,
Trump hefur blásið til nýrrar sóknar
sem beinist ekki aðeins gegn Clint-
on, heldur einnig framámönnum
Repúblíkanaflokksins.
Afleiðingin er sú að flokkurinn
gengur klofinn til kosninga. Það
hefur aldrei gerst í sögu bandarískra
stjórnmála að annar stóru flokk-
anna gangi til kosninga undir þess-
um kringumstæðum; að forseta-
frambjóðandi hafi lýst yfir stríði við
flokksforystu eigin flokks, sem hafi
að stórum hluta sagt skilið við fram-
bjóðandann. Demókratar vonast til
að afleiðingarnar verði ekki aðeins
að sigur Hillary 8. nóvember, heldur
gæla þeir við að demókrötum takist
einnig að endurheimta meirihluta
í báðum deildum Bandaríkjaþings.
Ólíklegt er að það gangi eftir, eins og
fjallað er um hér að neðan, en ljóst
er þó að það mun taka Repúblíkana-
flokkinn mörg ár að ná sér eftir þann
skaða sem Trump hefur valdið.
Þótt atburðir síðustu viku séu
sannarlega áhugaverðir í ljósi for-
setakosninganna er ekki síður
áhugavert að velta fyrir sér þeim öfl-
um sem knúið hafa Trump áfram:
Kvenhatri og stríðinu gegn pólítísk-
um rétttrúnaði.
Ruslagámur í ljósum logum
Ein vinsælasta myndlíkingin þegar
kemur að forsetaframboði Trump í
bandarískum fjölmiðlum er að líkja
því við ruslagám sem stendur í ljós-
um logum, „a dumpster fire“. Slíkir
eldsvoðar eru oftast afmarkaðir og
auðvelt að koma í veg fyrir að þeir
breiðist út. Því þjónar engum til-
gangi að reyna að slökkva þá, enda
eldsmaturinn hvort sem er sorp.
Atburðir síðustu viku eru slíkir
að í tilfelli Trump mætti halda því
fram að ruslagámseldsvoðinn hafi
í raun brotist út á dekkjaöskuhaug
Repúblíkanaflokksins, og hafi breitt
úr sér. Þegar hér er komið sögu er
sennilega eina lausnin að afskrifa
allt heila klabbið, moka yfir það og
bíða eftir því að eldurinn brenni út
af sjálfu sér.
Forskot Hillary hefur vaxið hröðum skrefum síðustu daga
og vikur og er nú á bilinu 5-11% á landsvísu. Samkvæmt kosn-
ingaspá Nate Silver hefur hún nú 86% líkur á því að vinna
kosningarnar. Trump hefur hins vegar sagt stuðningsmönn-
um sínum að taka ekki mark á könnunum, því niðurstöðum
þeirra sé hagrætt af öflum sem vilji leggja stein í götu hans.
Vibrögð flokksforystunnar við
birtingu Washington Post á mynd-
bandsupptöku þar sem Trump
stærir sig af hegðun sem í besta falli
flokkast undir kynferðislega áreitni
og í versta falli kynferðislegar árásir
á konur, og hörmulegri frammistöðu
hans í öðrum kappræðum frambjóð-
endanna, bendir til þess að margir
af leiðtogum flokksins hallist að því
að svo kunni að fara. Trump geti
valdið varanlegum skaða á ímynd
flokksins, og að honum takist ekki
aðeins að fæla minnihlutahópa frá
flokknum, heldur líka betur mennt-
að fólk, unga kjósendur og konur.
Flokkurinn stæði þá eftir með einn
kjósendahóp: Reiða, hvíta, ómennt-
aða karla á miðjum aldri.
„Októberglaðningurinn“
Í raun hefur legið fyrir allan tímann
að Trump ætti litla möguleika á sigri.
Þó að hann hafi unnið á í könnun-
um í kjölfar landsfundar flokksins,
hafa augljósir persónuleikabrestir
hans, andstaða flokksforystunnar
og skortur á öllum innviðum agaðs
forsetaframboðs verið það alvar-
legar hindranir að það var erfitt
að ímynda sér aðstæður þar sem
hann gæti siglt til sigurs. Það sem
helst hefði getað tryggt Trump sigur
hefði verið stórt hneykslismál tengt
Hillary.
Í þessu sambandi er talað um
„októberglaðning“ eða October
surprise, óvænt hneykslismál sem
dúkka upp á síðustu vikum kosning-
anna. Í kjölfar umfjöllunar um rann-
sókn FBI á tölvupóstum Hillary sem
utanríkisráðherra (sem leiddi ekk-
ert saknæmt í ljós) í september og
yfirlýsingar um að Wikileaks ætlaði
að birta fleiri tölvupósta virtist um
stund sem októberglaðningur kosn-
ingabaráttunnar yrði sigur Trump.
En annað kom sannarlega á daginn.
Eftir atburði síðustu viku er for-
skot Clinton í könnunum komið
upp í um 10% á landsvísu. Að vísu
eru áhrifin af birtingu myndbands-
upptökunnar á föstudag og kapp-
ræðunum á laugardaginn ekki að
fullu komin fram í könnunum, enda
eru þær teknar yfir margra daga
tímabil, en í könnun NBC News og
Wall Street Journal sem var að fullu
gerð eftir kappræðurnar, sögðust
50% ætla að kjósa Hillary og 40%
Trump.
Hillary hefur líka bætt stöðu sína í
vígvallarfylkjum kosninganna, „the
Frammistaða Tump í öðrum sjón-
varpskappræðum þeirra Hillary, þar á
meðal svipbrigði hans, líkamsburður
og fautaleg framkoma, urðu síst til
þess að bæta ímynd hans í kjölfar
myndbandsbirtingar Washington Post
daginn áður. Trump á að hafa afþakk-
að ráðgjöf sérfræðings í líkamstján-
ingu með þeim orðum að hann „þyrfti
enga kennslu í því að vera manneskja“.
battleground states“, fylkjunum þar
sem úrslit kosninganna ráðast. Sam-
kvæmt meðaltali realclearpolitics.
com er forskot Hillary í Pennsyl-
vaníu 8,6%, 8% í Wisconsin, 7,5%
í Virginíu, 7% í Michigan og 3,7% í
Iowa. Þökk sé óvinsældum Trump
gæti Hillary jafnvel unnið í „örugg-
um“ fylkjum Repúblíkanaflokks-
ins. Trump og Hillary eru t.d. hníf-
jöfn í Utah, sem hefur ekki kosið
demókrata í forsetakosningum síð-
an árið 1964.
Samkvæmt kosningaspá fivethirty-
eight.com eru 86% líkur á að Hillary
vinni, og líklegasta niðurstaðan sú
að hún fái 49,4% atkvæða og 341
kjörmann, en Trump 42,9% og 197
kjörmenn.
Trump færi Pelosi þingforsetasætið?
Ófarir Trump hafa orðið til þess að
sumir Demókratar gera sér von-
ir um að endurheimta meirihluta í
öldungadeildinni, og jafnvel neðri
deild þingsins. Síðustu daga hefur
flokkurinn því látið framleiða aug-
lýsingar sem tengja aðra frambjóð-
endur Repúblíkanaflokksins við
Trump. Samkvæmt heimildum CNN
er einn af stærstu “Super PAC” sem
styðja Hillary að undirbúa að færa fé
úr forsetakosningunum í kosninga-
baráttu öldungadeildarþingmanna.
(Super PACs eru pólítísk félög,
Political Action Committees, sem
hafa það hlutverk eitt að safna fé og
fjármagna pólítískar auglýsingar í
kosningum, en eru formlega ótengd
frambjóðendum eða flokkum.)
Demókratar þurfa að vinna fimm
sæti til að ná meirihluta í öldunga-
deildinni. Eins og staðan er í dag