Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.12.1979, Blaðsíða 35

Guðmundur Þór Pálsson arkitekt
Börnin og opinberar byggingar
Umhverfi barna var tilefni ráðstefnu sem haldin var á vegum félaganna:
Arkitektafélags íslands, Félags húsgagna- og innanhúsarkitekta og Félags
íslenskra landslagsarkitekta í apríl sl. Á ráðstefnunni voruflutt 15 erindi og
eru mörg þeirra mjög athyglisverð og koma beint eða óbeint inn á svið
hjúkrunarfrœðinga.
Ritstjórnin bað Guðmund Þór Pálsson arkitekt, en hann fjallaði um barnið
og sjúkrahúsið, um birtingarleyfi og varð hann við þeirri ósk.
Ritstjórnin þakkar höfundi hans framlag og væntir þess jafnframt að geta birt
fleiri greinar um umhverfi barna, þvíþessi félög gengust síðan fyrir fram-
haldsráðstefnu um sama mál, sem haldin var í nóvember sl.
ERINDI mitt ber, samkvæmt dag-
skrá, lieitið „Börnin og opinberar
byggingar." Hér hefir áður verið
rætt um skóla og dagvistunarheim-
ili, en þetta eru vissulega einnig
opinberar byggingar. Þrátt fyrir
heiti erindi míns, ætla ég eingöngu
að fjalla um barnið og sjúkrahúsið.
Erindi þetta á aðallega að fjalla um
barnadeildir við sjúkrahús og sumt
af því, sem við hönnuðir þurfum að
taka tillit til m.a. í sambandi við að
gera umhverfi þeirra vistlegra.
Til þess að þetta verði mögulegt,
verð ég að koma inn á ýmis svið,
sem mér eru því miður ekki nægi-
lega kunn, t.d. álit lækna, hjúkrun-
arfræðinga og annars starfsliðs er
varðar þessa sérstöku aðstöðu, sem
áður greinir.
Flest börn þekkja eitthvað til sjúk-
dóma og þar með til lækna. Sjúkra-
húsið sjálft er hinsvegar í þeirra
huga fjarlægur hlutur, — óþekktur,
— jafnvel ógnvekjandi.
Þegar leggja þarf barn inn á sjúkra-
hús, verður það oftast að skilja við
sína nánustu, — barnið kemur í nýtt
umhverfi, sem er mjög frábrugðið
umhverfi heimilisins. Barnið sér
nýja liti, ný hljóð berast því til
eyrna, það finnur nýja lykt og sér ný
andlit.
Hvað skal gera? — Nú skírskota ég
til ýmissa áhugaverðra upplýsinga,
sem ég hefi fengið úr danska hjúkr-
unartímaritinu „Sygeplejersken"
og íslenska hjúkrunartímaritinu
„Hjúkrun."
Hægt er að undirbúa barnið undir
sjúkrahúsvist, t.d. með því að kynna
starfsemi þessa í skólum, og jafnvel
heirna, þar sem hægt er að fara í
einskonar sjúkrahúsleiki. Það besta
er að börn, jafnvel heilar bekkjar-
deildir skóla, fái tækifæri til þess að
heimsækja sjúkrahúsin meðan þau
eru ung og væntanlega heilbrigð, —
þannig að hér sé um leik að ræða.
Sjúkrahúsin verða þá einnig að vera
þannig gerð að þetta sé mögulegt.
Þá er mjög nauðsynlegt talið að
læknar og starfslið hjúkrunar taki
þátt í slíkum leikjum og kynnisferð-
um barnanna.
í þessum kynnisferðum þarf að vera
aðstaða til þess að sýna börnunum
hinar ýmsu deildir. Það þarf að vera
hægt að sýna þeim svæfingatæki,
röntgentæki, hlustunartæki, —
einnig e.t.v. EKG tæki og leyfa
þeim sjálfum að sjá og fylgjast með
tilgangi tækisins á sjónvarpsskermi.
Þegar að því kemur að börn þurfa
að leggjast inn á sjúkrahús er margt
að athuga, bæði varðandi hönnun
og hugarfar barnsins.
Erlendis er mjög mikið lagt upp úr
því að foreldrar geti komið í heim-
sókn hvenær dags sem er, þar sem
ákveðinn heimsóknartími hentar
ekki alltaf útivinnandi foreldrum.
Það eru ekki mörg ár síðan, að for-
eldrar fengu alls ekki að heimsækja
börn sín á sjúkrahús, nema þá e.t.v.
einu sinni í viku. Samkvæmt upp-
lýsingum, sem ég hefi fengið frá
barnadeild Landakotsspítala og
Barnaspítala Hringsins, hefir það
þó verið leyft hér í nokkur ár að
foreldrar geta farið og komið að
vild.
Skoðanir lækna á þessu fyrirkomu-
lagi eru misjafnar. Einn læknir
sagði mér að oft færi meiri tími á
stofugangi í það að tala við mæður
og hugga þær en það tekur að rann-
saka börnin sjálf. Eins veigruðu
þeir sér e.t.v. við að rannsaka barn-
ið eins nákvæmlega, ef móðirin
stendur hjá og fylgist með.
Ef það er viðurkennt að svona skuli
þetta vera, þarf að gera viðeigandi
ráðstafanir til þessa í húsnæðinu
sjálfu.
Meðan ég undirbjó þetta erindi
23
HJÚKRUN