Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.12.1979, Blaðsíða 13

Helga Daníelsdóttir heilsuvemdarhjúkrunarfræðingur
F oreldrafræðsla
NÁMSKEIÐ í foreldrafræðslu hófust
á vegum Heilsuverndarstöðvar
Reykjavíkur í nóvember 1972.
Vandað var til þessara námskeiða,
fengnir fyrirlesarar, svo sem lækn-
ar, heilsuverndarhjúkrunarfræð-
ingar, fóstra, tannlæknir, félagsráð-
gjafi og til að sjá um leikfimi- og
slökunartímana með hinum verð-
andi mæðrum var ljósmóðir.
Kvikmyndir og fyrirlestrar voru á
kvöldin, alls sex skipti, ætlaðir báð-
um foreldrunum, en leikfimi- og
slökunartímarnir fyrir verðandi
mæður á daginn, í þrjú skipti hver
hópur.
Fyrstu kvöldtímarnir voru vel sóttir
en síðan dró úr mætingu, en eftir-
spurn eftir slökunar- og líkamsæf-
ingum jókst stöðugt.
Veturinn 74-75 var fyrirlestrunum
því fækkað úr 6 í 4 en líkamsæfinga-
og slökunartímunum fjölgað í 7 og
fenginn sjúkraþjálfi til umsjónar.
Fimm námskeið voru haldin 1973,
þrjú námskeið 1974ogtvö 1975.
Könnun var gerð meðal þátttak-
enda á þessum námskeiðum.
Hljóðar fyrsta spurningin í könnun-
inni á þá leið hvers vegna viðkom-
andi álíti að af 60-70 þátttakendum
sem byrji á námskeiðinu mæti að-
eins 10-15 í lokin.
Svörin sem komu benda til að fólk
hafi mestan áhuga á meðgöngu og
fæðingu, meðferð ungbarna og
þroska þeirra.
Einnig komu nokkrar ábendingar
um að tímarnir væru of langir og þar
af Ieiðandi þreytandi.
Umræður á svona fjölmennum
fundum voru daufar.
Seinni hluta árs 1975 lágu nám-
skeiðin niðri.
Skrifaði þá hjúkrunarforstjóri
Heilsuverndarstöðvar Reykjavíkur
öllum heilsuverndarhjúkrunar-
fræðingum stöðvarinnar bréf og
óskaði eftir tillögum um fram-
kvæmdir og fyrirkomulag foreldra-
fræðslu á vegum H. R.
Undirtektir voru mjög tregar.
Áður en Iengra er haldið vil ég að-
eins skjóta inn nokkrum orðum um
eigin reynslu.
Allt frá því að ég lærði ljósmóður-
fræði 1951-1952 og kynntist
hræðslu og sársauka margra kvenna
við fæðinguna, hefi ég haft áhuga á
að leggja minn skerf á vogarskálina
til að draga úr þjáningum og ótta
þeirra, þótt framkvæmdir hafi verið
litlar.
Skipulegum slökunaræfingum
verðandi mæðra kynntist ég fyrst á
,,Kvinneklinikken“, sem tilheyrir
Haukeland sykehus í Bergen 1953,
þá undir stjórn sjúkraþjálfara og
notaði ég þá tækni við mínar eigin
fæðingar og studdist einnig við bók-
ina „Helselære for gravide og
mödre“ eftir dr. J. Lövset.
Á meðan ég var í heilsuverndar-
námi á Statens helsesösterskole í
Osló 1974-75, reyndi ég að afla
mér vitneskju um foreldrafræðslu í
Noregi, hvernig henni var hagað, að
hverju áhugi fólks beindist og hvað
kom helst að notum.
Virtist mér best reynast námskeið,
þar sem sameinaðir voru tímar í
fræðslu, leikfimi og slökun. Þátt-
takendum, ca. 20, skipt í tvo hópa
og voru heilsuverndarhjúkrunar-
fræðingar eða ljósmóðir með annan
hópinn en sjúkraþjálfari með hinn, í
einn tíma og síðan var skipt um hóp
þannig að verðandi foreldrar komu
allir á sama tíma og fóru samtímis.
I svona fámennum hópum urðu oft
miklar umræður og konur sem ég
talaði við eftir námskeiðin voru
mjög ánægðar.
Þessi námskeið voru a.m.k. í Osló
haldin í hverfunum og oft var sami
heilsuverndarhjúkrunarfræðingur-
inn sem hélt námskeiðin og fylgdist
með mæðrunum og börnunum eftir
fæðinguna.
Þátttakendur greiddu kostnað af
vinnu við kennslu á námskeiðunum
en húsnæði heilsuverndarstöðv-
anna var ókeypis.
Hulda Jensdóttir, ljósmóðir og for-
stöðukona Fæðingarheimilis
Reykjavíkurborgar, hefur haldið
svipuð námskeið fyrir verðandi
mæður og feður hér í Reykjavík frá
því veturinn 1953-54 og sér hún ein
um fræðslu, leikfimi og slökun, en
fékk fæðingalækni til að halda fyrir-
lestur á hverju námskeiði. Auk þess
hefur hún skrifað bók um slökun og
eðlilega fæðingu og því unnið mjög
þarft brautryðjandastarf á þessu
sviði.
HJÚKRUN
9