Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.05.1988, Page 28

Judith A. Kopper, hjúkrunarkennari:
Lífið eftir brottnám brjósts.
Skilaboð til hjúkrunarfræðinga
Judith A. Kopper er aðstoðarpróf-
essor við Winona State Unitversity í
Minnesota í Bandaríkjunum og
starfar auk þess að félagsmálum
hjúkrunarfrœðinga, bæði innan
vébanda American Nurses’ Asso-
ciation og Minnesota Nurses’ Asso-
ciation. Grein hennar „Life after a
mastectomy: A message to nurses“
birtist í tímaritinu MINNESOTA
NURSING ACCENT 58(2):feb
1986. Greinin hlaut „Excellence in
Writing“ verðlaun AJNIMNA 1985.
Mig langar að deila með hjúkrun-
arfræðingum reynslu minni af
brottnámi brjósts fyrir 11 mánuð-
um. Það er mér afar mikilvægt að
reyna að uppræta þær ranghug-
myndir, sem ég hafði sjálf um
þessa aðgerð áður en þetta kom
fyrir mig og einnig að taka undir
með konum, sem hafa tjáð tilfinn-
ingar sínar við sömu aðstæður.
Það er von mín, að með því að
deila reynslu minni með ykkur
muni ég ná fleiru en einu tak-
marki. Mig langar að auka næmi
hjúkrunarfræðinga gagnvart sjúk-
lingum, samstarfsfólki og ættingj-
um þeirra sem eru að upplifa
þetta; hjálpa hjúkrunarfræðingum
til að skilja betur hvernig hægt er
að veita þessum konum stuðning-
og sýna fram á að konur geta hald-
ið áfram að lifa eðlilegu, afkasta-
miklu lífi þrátt fyrir brottnám
brjósts og lyfjameðferð við krabba-
meini.
Þegar ég uppgötvaði hnút í brjóst-
inu voru fyrstu viðbrögðin þau, að
þetta hlyti að vera blaðra þar sem
ég hafði aldrei talið sjálfa mig í
áhættuhópi vegna krabbameins í
brjósti. Ég hafði gaumgæfilega
kynnt mér tölfræðilegar upplýs-
ingar um sjúkdóminn og var alltaf
viss um að ég væri ekki á lista yfir
þá, sem líklegir væru til að fá
krabbamein. Engir nánirættingjar
höfðu fengið sjúkdóminn og ég
hafði gifst, átt börn og haft á
brjósti - allt á „réttum" tíma í lífi
mínu. Þess vegna var ég sannfærð
um að nokkuð sem þetta gæti ekki
hent mig, nú 43 ára gamla. Þrátt
fyrir vissu mína, hafði ég alltaf
skoðað brjóst mín reglulega.
Læknarnir studdu mig í vantrú
minni og leyfðu mér að afneita
þessu þar til niðurstöður sýnatöku
staðfestu 4. stigs æxli. Ég er enn
undrandi á hversu hratt æxlið gat
stækkað og komist svona fljótt út í
holhandareitlana.
Sjálf aðgerðin var ekki tiltakan-
lega erfið, líkamlega. Ég hafði
ekki mikla verki og gat farið heim
eftir nokkra daga. Eins og þið
getið ímyndað ykkur, var erfiðast
að takast á við tilfinningalegu hlið-
ina á því sem hafði gerst. Hjúkr-
unarfræðingarnir sem önnuðust
mig sáu óaðfinnanlega um líkam-
legar þarfir mínar, en virtust ekki
geta eða vilja athuga andleg við-
brögð mín við því sem gerst hafði.
Að hluta til geri ég ráð fyrir, að
þeim hafi þótt óþægilegt að ræða
þessa hlið málanna vegna þess að
ég er hjúkrunarkennari og kenni
hjúkrunarfræðinemum á spítal-
anum sem ég lá á. Margir sam-
kennara og samstarfsmanna heim-
sóttu mig. Ég býst við að sú skrúð-
ganga hafi verkað ógnandi á
hjúkrunarfræðingana á deildinni;
ég vildi samt óska þess, að hjúkr-
unarfræðingarnir „mínir“ hefðu
gefið sér tíma til að spyrja hvort ég
fengi þann andlega stuðning, sem
ég svo mjög þarfnaðist.
Það vakti furðu mína að upp-
götva, að sumir vina minna gátu
setið og grátið með mér - en
öðrum leið augljóslega illa í nær-
veru minni og umræðurnar urðu
því yfirborðskenndar. Af eigin
reynslu get ég sagt ykkur, að það
er nóg að segja: „Ég veit að þetta
er erfitt, hvernig get ég hjálpað?"
Það eru engin töfraorð til. Mikil-
vægast er að viðurkenna ástandið
og bjóða fram stuðning.
Að láta vita að þú veist hvað hefur
skeð er mikil hjálp. Ég vildi aldrei
reyna að fela hvað hafði skeð og ég
þekkti fólk, sem ég vildi afdráttar-
laust að vissi hvað hafði hent mig,
26 HJÚKRUN lÁm-64. árgangur